Paria

Paria
Taksonomia
Pagarian:	Plantae
Klado:	Tracheophytes
Klado:	Angiospermae
Klado:	Eudicotidae
Klado:	Rosids
Urnos:	Cucurbitales
Pamilia:	Cucurbitaceae
Henero:	Momordica
Sebbangan:	M. charantia
Dua a nagan
Momordica charantia L.

Ti paria (Ingles: bitter gourd, Tagalog: ampalaya), ket ti masida a bunga ti tropikal ken subtropikal a mula a Momordica charantia, a maibilang a kapapaitan iti amin a masida a nateng. Ti bunga ken dagiti naganus nga uggot ken bulong ti paria ket mabalin a sidaen. Ti bunga ti paria ket isu ti maysa a kangrunaan a ramen a nateng ti pinakbet, nalatak a luto iti nateng dagiti Ilokano.

Ti nagtaudan a lugar ti paria ket saan a masinunuo malaksid a naisigud daytoy a mula kadagiti tropiko a lugar. Kaaduan a maimulmula ti paria iti Abagatan nga Asia ken Abagatan-a-Daya nga Asia, kasta met iti Tsina ken iti Karibe. Maar-aramat iti luto dagiti Intsik kas napait a pangtempla. Matartaraken met iti intero nga India ket sadiay maar-aramid kas maysa a chip wenno sangkap a maawagan iti karela chips a paggugusto unay dagiti Indiano. Manmano ketdi a mailaok iti dadduma pay a nateng gapu iti nakaro a kinapait daytoy.

Iti sangalubongan, adu ti pakaaramatan ti paria a kas tradisional nga agas. Adda samayna a pangagas iti impeksion ti HIV. Iti medisina nga ayurvedic iti India, nalatak ti paria kas "mula nga insulin" ket maisingsingasing kadagiti addaan diabetes.

Dagiti akinruar a silpo

Dagiti midia a mainaig iti Paria iti Wikimedia Commons

• Rain-tree
• ITIS report Naiyarkibo 2006-09-30 iti Wayback Machine