Psidium galapageium
| Psidium galapageium | |
|---|---|
| |
| Psidium galapageium plant | |
Taksonomia 
| |
| Pagarian: | Plantae |
| Klado: | Tracheophytes |
| Klado: | Angiospermae |
| Klado: | Eudicotidae |
| Klado: | Rosids |
| Urnos: | Myrtales |
| Pamilia: | Myrtaceae |
| Henero: | Psidium |
| Sebbangan: | P. galapageium
|
| Dua a nagan | |
| Psidium galapageium Hook. f.
| |
Ti Psidium galapageium, ti bayabas ti Galápagos wenno guayabillo, ket ti bassit a kayo wenno bassit a mula a mabirukan kadagiti tropikal a lugar a dati nga endemiko iti Is-isla Galápagos.[1]
Deskripsion
[urnosen | urnosen ti taudan]Ti Psidium galapageium ket mabalin a bassit a kayo wenno bassit a mula a sumakop iti 8 m (26 ft) iti katayag ken aginggana iti 1 m (3 ft 3 in) iti diametro, nga addaan iti nalamuyot, maraderosas-maris-dapo nga ukis ti kayo. Daytoy ket addaa iti nalawa ti dalapdapna a sangsanga nga addaan iti naturikan a maris-dapo a babassit nga ungkay nga addaan kadagiti maralabbasit aginggana iti puraw wenno maraduyaw a dutsot. Dagiti ungkay ket agbalin a nalamuyot iti igid ken kasla kuerdas ti ukis ti kayo, ken dagiti patingga nga ungkay ken dagiti bulong ket sagpaminsanda a maabungotan kadagiti maralabbasit a sabong.[2] Dagiti bulong ket agsumbangir ken eleptiko aginggana iti immitlog, timmirad ti ungto dagitibulong. Akikid ti sanat ti batayan ti bulong ken agpababa manipud iti pakaikabilan a punto iti unkay ti bukong. Ti intero a bulong ket nalamuyot ket kadawyan a nagisngist iti ngato ken napuspusasaw iti baba. Dagiti bulong ket kadawyan a 21–54 mm (0.83–2.13 in) iti kaatiddog ken 9–26 mm (0.35–1.02 in) iti kaakaba, ken dagiti pesiolo, wenno dagiti ungkay ti bulong, ket kadawyanda a 1–3 mm (0.039–0.118 in) iti kaatiddog.[2]
Dagiti busel ti Psidium galapageium ket sukog peras ken naikapet iti batayan ti ungkay, a gumay-at iti agarup a 1–1.5 mm (0.039–0.059 in). Nalamuyot ti busel malaksid iti bassit nga abut iti tuktok nga adda met dagiti bassit a rumrummuar iti 4–5 mm (0.16–0.20 in) a trichome.[2]
Puraw dagiti sabong ti Psidium galapageium, rummuar kadagiti sanga iti kaudian a tubo, ken relatiboda a bassit ken agarup a 1–1.5 cm (0.39–0.59 in) iti diametro. Dagiti berryna ket agtimbukel ken nalamuyot malaksid kadagiti allon a napartuat kadagiti glandula kadagiti berry. Dagiti berry ket duyaw no maluom ken ngumisit wenno maralabbasit-kayumanggi no mapamaga. Agarupda a 6–13 mm (0.24–0.51 in) iti diametro ken ti "pericarp", wenno kudil ti berry ket agarup a 1 mm (0.039 in) iti kapuskol. Angular dagiti bukel, nangisit, ken 5 mm (0.20 in) iti kaatiddog, ken ti tunggal maysa a lokulo ket adu ti linaonna.[2]
Habitat ken ekolohia
[urnosen | urnosen ti taudan]Ti Psidium galapageium ket dati nga endemiko iti Is-isla ti Galápagos, a mabirukan kadagiti isla ti Fernandina, Isabela, Pinta, Santa Cruz, ken Santiago, ngem naiwarwaras metten kadagiti tropikal a lukgar. Daytoy ket mabirukanen manipud iti tengnga a Mehiko ken Florida aginggana iti Paraguay ken ti tengnga a Brasil, ken adu pay a naipayammo iti tropikal nga Aprika ken iti India.[3] Daytoy ket kadawyan nga agtubo iti namaga a tantanap ken nadam-eg a tangtangkig.[4]
Dagiti nagibasaran
[urnosen | urnosen ti taudan]- ^ John C. Kricher (2006) Galápagos: A Natural History p. 34
- ^ a b c d Duncan M. Porter (1968) Annals of the Missouri Botanical Garden: Psidium (Myrtaceae) in the Galapagos Islands Vol. 55, No. 3, p. 368-371
- ^ Ira Loren Wiggins, Duncan M. Porter, Edward F. Anderson (1971) Flora of the Galápagos Islands p. 706-710
- ^ Conley K. McMullen (1991) Flowering Plants of the Galápagos p. 83