Kitaen ti taudan para iti Sirkulo ti latitud

Ti '''sirkulo ti latitud''' iti [[Daga (planeta)|Daga]] ket ti maysa a naipagpagarup a sirkulo ti [[daya]]-[[laud]] a mangisilpo kadagiti amin a lokasion (saan a maikabil dagiti kangato) a naikkan iti [[latitud]]. Ti puesto ti lokasion iti igid ti sirkulo iti latitud ket maited babaen ti bukodna a [[longitud]].

Dagiti sirkulo ti latitud ket masansan a tinawtawagan kadagiti '''paralelo''' gapu ta dagita ket paraleloda iti tunggal maysa – a daytoy ket, ti ania man kadagiti dua a paralelo ket addaanda iti amin a lugar ken agpada iti distansia a baetanda. (Gapu  ta ti Daga ket saan a nagtimbukel ti kaadayo manipud iti ekuador iti grado 10 ti amianan ket basbassit ngem kaadayo manipud kadagiti grado 10 aginggana iti 20 ti amianan. Kadagiti dadduma a proyeksion ti mapa, kasla ti [[proyeksion nga ekuirektanggular]], nailadawan dagitoy nga agpada iti kaadayo.)

Dagiti sirkulo ti latitud ket agbalin a basbassit no umadayoda manipud iti ekuador ken no as-asidegda kadagiti [[Heograpikal nga ungto|ungto]]. Ti sirkulo ti latitud ket perpendikular kadagiti amin a  [[meridiano (heograpia)|meridiano]], ken isu nga espesial a kaso ti [[loxodrome|loksodromika]].

Ti latitud ti sirkulo ket aganay a ti [[anggulo]] a nagbaetan ti [[Ekuador]] ken ti sirkulo, a ti [[Bertise (heometria)|bertise]] ti anggulo iti tengnga ti Daga. Ti Ekuador ket adda iti 0°, ken ti [[Amianan nga Ungto|Amianan]] ken [[Abagatan nga Ungto]] ket adda iti 90° amianan ken 90° abagatan. Adda dagiti 89 nga [[nabukel a bilang|integral]] (sibubukel [[Grado (anggulo)|grado]]) a sirkulo ti latitud a nagbaetan ti Ekuador ken dagiti Ungto iti tunggal maysa a [[Dagiti hemisperio ti Daga|hemisperio]], ngem dagitoy ket mabalin a mabingbingay kadagiti umiso a rukod iti latitud, ken masansan a mairepresenta a kas grado desimal (kas iti 34.637°N) wenno dagiti [[Minuto ti arko|minuto ken segundo]] (kas iti 22°14'26"S). Awan ti patingga no kasano nga umiso ti mabalin a panagrukod iti latitud ken isu nga adda dagiti awan patinggana a bilang dagiti sirkulo ti latitud iti Daga. 

Adu kadagiti mapa a mangipakpakita kadagiti sirkulo ti latitud a kas dagiti nalimpia a linia, ngem ti sirkulo ti latitud ket saan a (malaksid ti [[Ekuador]]) ti kabassitan a distansia a nagbaetan ti dua a punto iti Daga. Kadagiti sabali a panangibaga, dagiti sirkulo ti latitud (malaksid ti Ekuador) ket saan a dagiti [[nalatak a sirkulo]] (kitaen pay ti [[kaadayo ti nalatak a sirkulo]]), ngem dagitoy ket [[rhumb line|loksodromika]]. Isu a ti maysa nga eroplano nga agtaytayab iti nagbaetan ti siudad ti [[Europa]] ken [[Amianan nga Amerika]] ket makibinningayda iti isu met laeng a latitud nga agtayab iti adadayo ngem ti amianan, kas pagarigan idiay [[Greenland]].

Dagiti arko ti sirkulo ti latitud ket sagpaminsan a maus-usar a kas dagiti pagbeddengan a nagbaetan dagiti pagilian wenno dagiti rehion nga ayan dagiti awan a naisangayan a masna a pagbeddengan (kas dagiti desierto), wenno ti maysa nga artipisial a pagbeddengan a nailadawan a kas "linia iti mapa", a kas ti napasamak idiay [[maika-38 a paralelo amianan|Korea]].

== Dagiti nagibasaran ==
{{Reflist}}

== Dagiti akinruar a silpo ==
{{Commonscat-inline|Latitudes|Dagiti latitud}}
*[http://aa.usno.navy.mil/faq/docs/SunApprox.php Obserbatorio ti Marina ti Estados Unidos] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071012021011/http://aa.usno.navy.mil/faq/docs/SunApprox.php |date=2007-10-12 }}
{{Heograpikal a nagsasabtan}}

{{DEFAULTSORT:Sirkulo ti latitud}}
[[Kategoria:Dagiti linia ti latitud]]

{{pungol}}