Kitaen ti taudan para iti Tengnga nga Asia

{{Infobox
| aboveclass = heograpia
| abovestyle = padding:.5em;
| bodyclass = geography
| above = Tengnga  nga Asia
| image = [[Papeles:Central Asia (orthographic projection).svg|200px|Mapa ti Tengnga nga Asia]]
| label1 = Kalawa
| data1  = {{pagbaliwen|4003451|km2|sqmi|0|abbr=on}}{{#tag:ref|Ti bilang ti kalawa ket naibatay iti naipagtitipon a luglugar kadagiti lima a pagilian idiay Tengnga nga Asia.|group=N}}
| label2 = Populasion
| data2  = 66,453,533
| label3 = Densidad
| data3  ={{pagbaliwen|16.6|/km2|/sqmi|abbr=on}}
| label4 = Pagpagilian
| data4  = [[Kazakhstan]]<br />[[Kyrgyzstan]]<br />[[Tajikistan]]<br />[[Turkmenistan]]<br />[[Uzbekistan]]
| label5 = Rehional a sentro
| data5  = [[Kazakhstan]]
| label6 = Nominal GDP (2012)
| data6  = $295.331 bilion
| label7 = GDP tunggal maysa a tao (2012)
| data7  = $6,044
}}
Ti '''Tengnga nga Asia''' wenno '''Sentral nga Asia''' ket isu ti bugas a rehion ti [[kontinente]] ti [[Asia]] ken gumay-at manipud iti [[Baybay  Kaspio]] iti laud aginggana ti [[Tsina]] iti daya ken manipud iti [[Apganistan]] iti abagatan aginggana ti [[Rusia]] inti amianan. Lokal pay a matawtawagan daytoy "dagiti [[-stan|'stan]]" (gapu ta dagiti innem a pagilian a kadawyan a naikeddeng nga adda iti rehion ket addaan iti nagnagan nga agpatingga iti  [[Pagsasao a Persiano|Persiano]] a pangsuldong iti "-stan", a ti kaibuksilanna ket "daga iti")<ref>{{cite web |author=Paul McFedries |url=http://www.wordspy.com/words/stans.asp |title=stans |publisher=Word Spy |date=2001-10-25 |accessdate=2011-02-16 |archive-date=2014-07-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140705190820/http://wordspy.com/words/stans.asp |url-status=dead }}</ref> ken daytoy ket masakupan iti nalawlawa a kontinente ti [[Eurasia]].

Kadagiti moderno a kontesto, amin a panangilawlawag ti Tengnga nga Asia ket mangiraman kadagitoy lima a republika iti dati a  [[Kappon ti Sobiet]]:ti  [[Kazakhstan]] (pop. 17.9 milion), [[Kyrgyzstan]] (5.8 milion), [[Tajikistan]] (8.0 milion), [[Turkmenistan]] (5.2 milion), ken [[Uzbekistan]] (30.2 milion), para iti dagup ti populasion iti 67.1 millon manipud idi 2013–2014. Ti [[Apganistan]] (pop. 31.1 milion) ket sagpaminsan pay a mairamraman.

Adda met dagiti nadumaduma a panangilawlawag iti husto a komposisionna, ken awan ti maymaysa a panangilawlawag iti unibersal a maawat. Urayno no daytoy a saan a panagikeddeng iti panangilawlawag kadagiti pagbeddenganna, addaan met daytoy iti nangruna a kadagupan a pannakaidumaan. Para iti maysa, ti Tengnga nga Asia ket historikal nga asideg kadagiti [[nomadiko]] a tattaona ken ti [[Kalsada Seda]].<ref>{{Cite web |url=http://www.allempires.com/article/index.php?q=Central_Asia |title=Steppe Nomads and Central Asia |access-date=2014-10-14 |archive-date=2008-05-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080529004408/http://www.allempires.com/article/index.php?q=Central_Asia |url-status=dead }}</ref> Kas resulta, daytoy ket nagtignay a kas pagsasabtan para iti panaglasat ti tattao, tagilako, ken dagiti kapanunotan a nagbaetan ti [[Europa]], [[Laud nga Asia]], [[Abagatan nga Asia]], ken [[Daya nga Asia]].<ref>[http://www.silk-road.com/artl/srtravelmain.shtml Dagiti Agbanbanniaga iti Kalsada Seda]</ref>

== Dagiti nota ==
{{Reflist|group=N}}

== Dagiti nagibasaran ==
{{Reflist}}

== Dagiti akinruar a silpo ==
* [http://www.sras.org/library_central_asia Ti Bibioteka: Sentral] kadagiti politika, unibersidad, kultura, pagsasao, ekdpy.
* [http://www.cagateway.org/ Ruangan ti tengnga nga Asia] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150224184444/http://www.cagateway.org/ |date=2015-02-24 }} Proyekto ti UNDP ken CER, tinaripato babaen ni N. Talibdjanov (manipud idi 2003).
* [http://uiuc.libguides.com/aecontent.php?pid=109814 Modernidad, Estado ken Kagimongan idiay Tengnga nga Asia: Ti Tarabay iti Panagsukisok]{{Natay a silpo|date=September 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}
* [http://www.wdl.org/en/item/11743/ Sapasap a Mapa ti Tengnga nga Asia: I] iket historiko a mapa manipud idi 1874

{{Dagiti rehion iti lubong}}

[[Kategoria:Tengnga nga Asia| ]]
[[Kategoria:Dagiti rehion ti Asia]]