Jump to content

Wikipedia:Napili nga artikulo ita nga aldaw/Disiembre 12

Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia
Ti pannakaasasinado ni Chosroës Parvez

Ti Shahnameh wenno Shahnama, ("Ti Libro dagiti Ari") ket ti atiddog nga epiko a daniw a sinurat babaen ti Persiano a mannaiw a ni Ferdowsi idi baetan ti c. 977 ken 1010 CE ken daytoy ti nailian nga epiko ti Kalatakan nga Iran. Daytoy ket buklen dagiti 60,000 a berso, ti Shahnameh ket isu ti kaatiddogan nga epiko a sinurat babaen ti maymaysa a mannaniw iti lubong. Daytoy ket kangrunaan a mangibaga ti mitiko ken ti dadduma a historikal a napalabas ti Persiano nga Imperio manipud ti pannakapartuat ti lubong aginggana ti Islamiko apanagrukma ti Persia idi maika-7 a siglo. Ita nga aldaw ti Iran, Apganistan ken ti kaaduan iti rehion a naimpluensiaan babaen ti Persiano a kultura (a kas ti Georgia, Armenia, Turkia, ken Dagestan) ket mangselebrar iti daytoy a nailian nga epiko.

Ti obra ket sentral iti kinapangruna iti Persiano a kultura, ken naipammategan a literario a maestra obra, ken depenitibo iti etno-nasional a kultural nga identidad ti moderno nga aldaw nga Iran ken Apganistan. Daytoy ket nangruna pay kadagiti kontemporaneo nga agraraem iti Soroastrianismo, gapu ta daytoy ket tugotanna ti historikal a silsilpo a nagbaetan dagiti un-una ti relihion iti ipupusay ti naudi a Sasanida a nagturay iti Persia idi las-ud ti panagrukma ti Muslim ken ti panagpatingga ti impluensia ti Soroastrianismo idiay Iran.