Jump to content

Wikipedia:Napili nga artikulo ita nga aldaw/Enero 3

Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia
Ti rehion ti agporporma a bituen idiay Dakkel nga Ulep Magallanes

Ti bituen ket maysa a nasabang, naraniag a nagbukel iti plasma a tengtenglen babaen ti grabidad. Iti kalpasan ti kabibiagna, ti maysa a bituen ket aglaon pay kadagiti napusek a banag. Ti kaasitgan a bituen iti Daga ket ti Init, isu daytoy ti taudan ti kaaduan iti enerhia iti Daga. Dagiti nadumaduma a bituen ket makita manipud iti Daga iti rabii, no dagitoy ket saan a malemmengan babaen ti tangatang a penomena, agparparang dagitoy a kas dagiti reprep dagiti nagtalinaed a naraniag a puntos gapu ti kaadayoda unay. Naipakasaritaan a, dagiti kalatakan a bituen iti nailangitan a nagbukel ket naigrupoda kadagiti konstelasion ken asterismo, ken dagiti karaniagan a bituen ket nakaganabda kadagiti maitutop a nagnagan. Adu dagiti katologo ti bituen a naumnong dagiti astrolgo, a mangited ti pagalagadan kadagiti pagnaganan ti bituen.

Para iti paset ti kabibiagna, ti maysa a bituen ket agraniag gapu ti termonuklear a panaglunag iti hidroheno iti bukodna a bugas ken agibbet kadagiti enerhia nga agdalliasat iti uneg ti bituen ken daytoy ket agraniag idiay ariwanas. Gangani amin a masna a rumrumsua nga elemento a nadagdagsen ngem helio ket napartuat babaen dagiti bituen, babaen ti estelar a nukleosintesis iti panawen a kabibiagda wenno babaen ti supernova a nukleosintesis no bumtak dagiti bituen.