Kitaen ti taudan para iti Encyclopedia of Life

{{Titulo nga italiko}}
{{Infobox website
| name = Encyclopedia of Life
| logo = EOL logo.svg
| logo_size = 150px
| screenshot = 
| caption =Umuna a Panid ti EOL
| url = {{URL|http://eol.org}}
| commercial = Saan
| type = Ensiklopedia
| language = {{hidden|18&nbsp;a&nbsp;pagsasao|[[Pagsasao a Malayo|Malayo]]<br />[[Pagsasao nga Aleman|Aleman]]<br />[[Pagsasao nga Ingles|Ingles]]<br />[[Pagsasao nga Espaniol|Espaniol]]<br />[[Pagsasao a Pranses|Pranses]]<br />[[Pagsasao a Galego|Galego]]<br />[[Pagsasao nga Olandes|Olandes]]<br />[[Bokmål|Norsk bokmal]]<br />[[Pagsasao nga Oksitano|Oksitano]]<br />[[Brasiliano a Portuges]]<br />[[Pagsasao a Sueko|Sueko]]<br />[[Pagsasao a Tagalog|Tagalog]]<br />[[Pagsasao a Masedonio|Masedonio]]<br />[[Pagsasao a Serbio|Serbio]]<br />[[Pagsasao nga Arabiko|Arabiko]]<br />[[Pagsasao nga Insik|Insik]](napalaka ken tradisional)<br />[[Pagsasao a Koreano|Koreano]]}}
| registration = Papilian
| owner = 
| launch date = Pebrero 26, 2008
| current status = Aktibo
| author = [[Field Museum]]<br /> [[Unibesidad ti Harvard]]<br />[[Pundasion ti MacArthur]]<br />[[Marine Biological Laboratory]] <br /> [[Missouri Botanical Garden]]<br />[[Pundasion ti Sloan ]]<br />[[Smithsonian Institution]]
| alexa = {{IncreaseNegative}} 52,786 (Septiembre 2018)<ref name="alexa">{{cite web |url= http://www.alexa.com/siteinfo/eol.org |title= Eol.org Site Info |publisher= Alexa Internet |accessdate= 2016-09-02 |archive-date= 2019-05-03 |archive-url= https://web.archive.org/web/20190503181612/https://www.alexa.com/siteinfo/eol.org |url-status= dead }}</ref>
}}

Ti '''''Encyclopedia of Life''''' ('''''EOL''''') ket ti maysa a nawaya, nga online a kolaboratibo nga ensiklopedia a naikeddeng a mangdokumento amin dagiti 1.9 a riwriw a [[Biag|sibibiag]] a [[sebbangan]] nga ammo iti siensia. Daytoy ket naurnong manipud kadagiti adda a database ken manipud kadagiti kontribusion dagiti eksperto ken dagiti saan nga eksperto  iti amin a paset iti lubong.<ref name="EOL_Hist">{{cite web|url=http://eol.org/info/the_history_of_eol |title=''EOL'' History |publisher=Eol.org |date=2012-02-28 |accessdate=2012-03-23}}</ref> Mangigandat daytoy a mangipatakder iti maysa a "awan inggana a mapadakkel" a panid para iti tunggal maysa a sebbangan, a mairaman ti video, uni, ladladawan, dagiti grapiko, ken dagiti pay teksto.<ref name="odling-smee2007">{{cite web | url=http://www.nature.com/news/2007/070508/full/070508-7.html | title=Encyclopedia of Life launched | accessdate=2007-05-09 | last=Odling-Smee | first=Lucy | date=2007-05-09 | work=Nature | doi=10.1038/news070508-7}}</ref> Iti pay maipatinayon, iraman pay ti Ensiklopedia ti linaon a manipud iti [[Biodiversity Heritage Library]], a mangdihitado kadagiti riniwriw a panid iti naimaldit a literatura manipud kadagiti nangruna a masna a biblioteka iti lubong. Ti proyekto ket immuna napuonan babaen ti maysa a US$50 a riwriw keddeng ti pundot, nga indauluan babaen ti [[Pundasion ti MacArthur]] ken ti [[Pundasion ti Sloan]], a respektibo a nangited iti US$20 a riwriw ken US$5 a riwriw. Ti naipatinayon a US$25 a riwriw ket nagtaud manipud kadagiti lima a nakaibatayan a patakder=—ti [[Field Museum]], [[Unibersidad ti Harvard]], ti [[Marine Biological Laboratory]], ti [[Missouri Botanical Garden]], ken ti [[Instituto ti Smithsoniano]]. Immuna nga indauluan ti proyekto babaen ni Jim Edwards<ref>{{cite web|url=http://eol.org/info/22 |title=James Edwards – Encyclopedia of Life |publisher=Eol.org |date= |accessdate=2015-11-21}}</ref> ken ti timpuyog ti panagparang-ay babaen ni [[David J. Patterson|David Patterson]]. Ita nga aldaw, dagiti makibinglay a patakder ken dagiti agparparawad ket agtultuloyda a mangsuporta ti ''EOL'' babaen kadagiti kontribusion iti pinansia.

== Pakabuklan ==
Immuna nairugi ti ''EOL'' idi Pebrero 26 2008 a nagraman kadagiti 30,000 a naikabkabil.<ref>{{cite news |url=https://www.nytimes.com/2008/02/26/science/26ency.html |title=The Encyclopedia of Life, No Bookshelf Required | work=The New York Times |date=2008-02-26 |accessdate=2008-02-27 |first=Carl |last=Zimmer}}</ref> Dagus a nagbalin a popular ti sitio, ken temporario a nangisubli kadagiti demonstrasion laeng a pampanid kadagiti dua nga aldaw idi nakiddaw dagiti sumurok a 11-riwriw a panagbuya.<ref>{{cite news | agency=Associated Press | title=Life Encyclopedia Debut Too Popular to Stay "Live" | url=http://news.nationalgeographic.com/news/2008/02/080227-AP-encyclopedi.html  | work=National Geographic | date=Pebrero 27, 2008 | accessdate=2009-05-12}}</ref>

Ti sitio ket nairugi manen idi 5 Septiembre 2011 nga addaan iti naidisenio manen nga interface ken ramramit.<ref>{{cite web|url=http://eol.org/info/sept_5 |title=New Version of Encyclopedia of Life Now Available |work=Encyclopedia of Life |date=2011-09-05 |accessdate=2012-03-23}}</ref> Ti baro a bersion – a makunkuna a kas ti EOLv2 – ket naiparang-ay idi tapno maisungbat kadagiti kiddaw manipud iti sapsap a publiko, dagiti umili a sientista, dagiti manursuro ken dagiti propesional a bio para iti maysa a sitio a nasaysayaa, maserrekan ken personal. Naidesinio manen ti EOLv2 tapno mapasayaat iti pannakausar ken makawis kadagiti kontribusion ken pannakitignay kadagiti agar-aramat. Daytoy ket naipataraus pay nga agraman kadagiti interface a naited iti kadagiti agsasao iti [[Pagsasao nga Ingles|Ingles]], [[Pagsasao nga Aleman|Aleman]], [[Pagsasao nga Espaniol|Espaniol]], [[Pagsasao a Pranses|Pranses]], [[Pagsasao a Galego|Galego]], [[Pagsasao a Serbio|Serbio]], [[Pagsasao a Masedonio|Masedonio]], [[Pagsasao nga Arabiko|Arabiko]], [[Pagsasao nga Insik|Insik]], [[Pagsasao a Koreano|Koreano]] ken [[Pagsasao nga Ukraniano|Ukraniano]]. Idi 16 Enero 2014, inrugi ti ''EOL'' ti TraitBank, ti maysa a mabirukan, nawaya a dihital a repositorio dagiti ugali ti organismo, dagiti rukod, dagiti pannakitignay ken dagiti sabali pay a kinapudno para kadagiti amin a takson.<ref>{{cite web |url=http://www.semantic-web-journal.net/content/traitbank-practical-semantics-organism-attribute-data |title=TraitBank: Practical semantics for organism attribute data |publisher=Semantic-web-journal.net |date=2014-03-28 |accessdate=2015-11-21 |archive-date=2020-12-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201205002631/http://www.semantic-web-journal.net/content/traitbank-practical-semantics-organism-attribute-data |url-status=dead }}</ref>

Ti Ehekutibo a Komite ti inisiatibo ket mangiraman dagiti manakman nga opisila manipud iti Atlas of Living Australia, ti konsortio ti [[Biodiversity Heritage Library]], ti [[Akademia dagiti Siensia ti Insik]], [[CONABIO]], [[Field Museum]], [[Unibersidad ti Harvard]], ti [[Bibliotheca Alexandrina]] (Biblioteka ti Alexandria), [[Pundasion ti MacArthur]], [[Marine Biological Laboratory]], [[Missouri Botanical Garden]], [[Pundasion ti Sloan]], ken ti [[Instituto ti Smithsoniano]].<ref>{{cite news | url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/sci/tech/6638017.stm | title=Scientists compile 'book of life' | accessdate=2007-05-09 | date=2007-05-09 | work=BBC News}}</ref><ref>{{cite web|url=http://eol.org/info/meet_the_team#executive |title=Meet the Team: Executive Committee |work=EOL |date=2012-02-28 |accessdate=2012-03-23}}</ref>

== Keddeng ==
Ti pakaammo a maipanggep kadagiti adu a sebbangan ket mabalinen a magun-od manipud kadagiti nadumaduma a taudan, a naipangpangruna iti maipanggep iti [[megafauna]]. Ti panagurnong iti agdama a nagun-od a datos kadagiti amin a 1.9 a riwriw a sebbangan ket agpaut iti agarup a 10 a tawen.<ref name="rc1">{{cite news | url=http://www.radio-canada.ca/nouvelles/Science-Sante/2007/05/09/001-encyclopedie-vie.shtml?ref=rss | title=Encyclopédie de la vie: Une arche de Noé virtuelle! | date=9 Mayo 2007 | work=Radio-Canada | accessdate=2009-05-12}}</ref> Manipud idi Septiembre 2011, ti ''EOL'' ket addaan iti pakaammo kadagiti ad-adu ngem 700,000 a magun-od a sebbangan, ken dagiti pay ad-adu ngem 600,000 a retrato ken riniwriw a pampanid iti na-scan a literatura.<ref>{{cite web|url=http://eol.org/info/sept_5 |title=New Version of the ''Encyclopedia of Life'' Now Available |publisher=Eol.org |date=2011-09-05 |accessdate=2012-03-23}}</ref> Agkamkammatalek ti inisiatibo iti naipagsurotan a pakaammo nga inaramid babaen dagiti ganetget ti sabsabali, a mairaman ti Sp2000 ken ti [[Integrated Taxonomic Information System|ITIS]] [[Catalogue of Life]], [[Fishbase]] ken ti Assembling Tree of Life project ti [[National Science Foundation|NSF]], AmphibiaWeb, Mushroom explorer, microscope, kdpy. Ti immuna pagtengngaan iti isip ket dagiti sibibiag a sebbangan ngem kanungpalanto a mangiraman dagiti naungaw a sebbangan. Gapu ta dagiti pannakaduktal dagiti baro a sebbangan ket manamnama nga agtuloy (agdama nga agrup a 20,000 iti tinawen), agtultuloy a dumakkel ti ensiklopedia. Gapu ta ti taksonomia ket makabirbiruk kadagiti baro a waya iti panangiraman dagiti sebbangan a naduktalan babaen dagiti molekular a pamay-an, umadunto ti gatad dagiti naro a mainayon, a naipangpangruna iti respeto iti mikrobial nga obra iti (eu)bakteria, archaebakteria ken dagiti birus.

Ti gandat ti ''EOL''{{'}} ket ti agserbi a kas maysa a rekurso para iti sapasap a publiko, dagiti entusiastiko nga agdadamo, dagiti manursuro, dagiti estudiante ken dagiti propesional a sientista manipud iti amin a paset iti lubong.<ref name="EOL_Hist" />

== Dagiti rekurso ken kolaborasion ==
Ti ''Encyclopedia of Life'' ket adda kadagiti kadua iti linaon iti amin a paset iti lubong a makibinningay iti pakaammo babaen ti plataporma ti ''EOL'',<ref>{{cite web|url=http://eol.org/content_partners |title=''EOL'' Content Partners |publisher=Eol.org |date= |accessdate=2012-03-23}}</ref> a mairaman ti Wikipedia ken [[Flickr]].

Ti interfacena ket maipatarus iti [[translatewiki.net]].

== Kitaen pay ==
* [[Wikispecies]]

== Dagiti nagibasaran ==
{{Reflist|30em}}

== Dagiti akinruar a silpo ==
* {{Opisial a website}}
* {{cite web|url=http://www.eol.org/info/press_releases
|title=A Leap for All Life: World's Leading Scientists Announce Creation of ''Encyclopedia of Life''
|work=Encyclopedia of Life
|date=2007-05-09}}

{{Kontrol ti autoridad}}

[[Kategoria:Dagiti database ti biodibersidad]]
[[Kategoria:Pilohenetika]]
[[Kategoria:Taksonomia (biolohia)]]