Jump to content

Poaceae

Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia
(Naibaw-ing manipud iti Ruot)

Ruruot
Sakup ti panawen: Nasapa a Kretasio[1] – kaudian, Baremiano–0
Agsabsabong nga ulo ti meadow foxtail (Alopecurus pratensis), nga agraman kadagiti estambre a rummuar iti anthesis
Taksonomia urnosen
Pagarian: Plantae
Klado: Tracheophytes
Klado: Angiospermae
Klado: Monocots
Klado: Commelinids
Urnos: Poales
Klado: Klado ti Graminid
Pamilia: Poaceae
Barnhart[2]
Henero-kita
Poa
Dagiti subpamilia
Kapada a nagan[3]

Gramineae Juss.

Ti Poaceae wenno Gramineae ket ti dakkel ken ganggani nga adu a masarsarakan a pamilia dagiti monocotyledon nga agsabsabong a mula knga ammo a kas ruruot, a kadawyan a kolektibo a maibagbaga a kas ruot. Mangiraman ti Poaceae dagiti sereal a ruot, dagiti kawayan ken dagiti ruot iti masna a karuotan ken dagiti nakultibado a parangan ken pastura.

Ti Poaceae ket dagiti kangrunaan a taudan ti taraon para iti enerhia. Mangited dagitoy, babaen ti dagus a pannangan iti tao, iti sumurok laeng a maysa ket kagudua (51%) iti amin a taraon para iti enerhia; mangited ti bagas iti 20%, mangited ti trigo iti 20%, mais iti 5.5%, ken dagiti dadduma a bukbukel 6%.[4]

Dagiti ruot ket addaan kadagiti lungog nga ungkay malaksid kadagiti nodo kendagiti akikid nga agsinnublat a bulbulong a rummuar kadagiti dua a ranggo. Ti akinbaba a parte iti tunggal maysa a bulong ket rikpanna ti ungkay, a mangbukel iti maysa a kalub ti bulong. Kadagiti agarup a 780 a henero ken agarup a 12,000 a sebbangan,[5] ti Poaceae ket dagiti maikalima a kadakkelan a pamilia ti mula, sarunuenna ti Asteraceae, Orchidaceae, Fabaceae ken Rubiaceae.[6]

Dagiti karuotan a kas ti savannah ken prairie akaaduan dagiti ruot ket nakarkulo a mangbukel iti 40.5% iti kalawa ti daga iti Daga, malaksid ti Greenland ken Antartika.[7] Dagiti ruot ket nangrunada pay a parte ti mulmula kadagiti adu a sabali a habitat, a mairaman dagiti kalugnakan, dagiti bakir ken tundra.

Ti Poaceae ket ti kangrunaan a pamilia ti mula, a mangited kadagiti nangruna makan manipud kadagiti domestikado nga apit ti sereal a kas ti mais, trigo, bagas, sebada, ken millet ken dagiti pay pakan para kadagiti agpatpataud iti karne nga ayup. Maus-usar dagitoy a kas material iti panagbangon a kas ti kawayan, atep, ken pan-aw. Taudan pay dagitoy ti biofuel a nangruna iti kombersion ti mais iti ethanol.

Uray no kadawyanda a tinawtawagan iti "ruruot", ruot ti baybay, rush, ken dagiti sedge ket naipanda iti ruar daytoy a pamilia. Dagiti Juncaceae ken Cyperaceae ket kabagian ti Poaceae, gapu ta kameng dagitoy ti urnos ti Poales, ngem dagiti ruot ti baybay ket kameng ti urnos ti Alismatales.

Ti nagan a Poaceae ket inted babaen ni John Hendley Barnhart idi 1895,[8]:7 a naibatay iti tribu ti Poeae nga impalawag idi 1814 babaen ni Robert Brown, ken ti henero-kita ti Poa nga impalawag idi 1753 babaen ni Carl Linnaeus. Ti termino ket naala manipud iti Taga-ugma a Griego iti πόα (póa, "pakan").

Dagiti nagibasaran

[urnosen | urnosen ti taudan]
  1. ^ Yan Wu; Hai-Lu You; Xiao-Qiang Li (2018). "Dinosaur-associated Poaceae epidermis and phytoliths from the Early Cretaceous of China". National Science Review. 5 (5): 721–727. doi:10.1093/nsr/nwx145.
  2. ^ Angiosperm Phylogeny Group (2009). "An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG III". Botanical Journal of the Linnean Society. 161 (2): 105–121. doi:10.1111/j.1095-8339.2009.00996.x. Naiyarkibo manipud iti kasisigud (PDF) idi 2017-05-25. Naala idi 2013-06-26.
  3. ^ HASTON, ELSPETH; RICHARDSON, JAMES E.; STEVENS, PETER F.; CHASE, MARK W.; HARRIS, DAVID J. (Oktubre 2009). "The Linear Angiosperm Phylogeny Group (LAPG) III: a linear sequence of the families in APG III". Botanical Journal of the Linnean Society. 161 (2): 128–131. doi:10.1111/j.1095-8339.2009.01000.x.
  4. ^ "Rice is Life" (PDF). Food and Agricultural Organization of the United Nations. 2004.
  5. ^ Christenhusz, M.J.M.; Byng, J.W. (2016). "The number of known plants species in the world and its annual increase". Phytotaxa. 261 (3): 201–217. doi:10.11646/phytotaxa.261.3.1. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2016-07-29.
  6. ^ "Angiosperm Phylogeny Website". Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 23 Marso 2016. Naala idi 20 March 2016.
  7. ^ Reynolds, S.G. "Grassland of the world". www.fao.org. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2016-09-20. Naala idi 2016-10-04.
  8. ^ Barnhart, John Hendley (15 Enero 1895). "Family nomenclature". Bulletin of the Torrey Botanical Club. 22 (1): 1–24. doi:10.2307/2485402. JSTOR 2485402. Naala idi 5 Hunio 2016.

Dagiti akinruar a silpo

[urnosen | urnosen ti taudan]

Dagiti midia a mainaig iti Poaceae iti Wikimedia Commons
Dagiti datos a mainaig iti Poaceae iti Wikispecies
Dagiti midia a mainaig iti Poaceae iti Wikimedia Commons