Kitaen ti taudan para iti Sasao nga Akin-amianan a Formosano

{{Infobox pamilia ti pagsasao
|name=Akin-amianan a Formosano
|altname=
|region=[[Taiwan]]
|familycolor=Austronesio
|glotto=west2572
|glottoname=Western Plains
|glotto2=nort2899
|glottoname2=Northwestern
<!--|map=Formosan languages 2005.png
|mapcaption=(narangha) Ti Akin-amianan a Formosano ni Li-->
}}

Ti'''sasao nga Akin-amianan a Formosano''' ket ti naisingasing a grupo ti [[sasao a Formosano]] a mangiraman ti ''[[sasao nga Atayaliko]]'', ti ''sasao nga Akinlaud a Tantanap'' (Papora, Hoanya, Babuza, ken Taokas), ken ti ''sasao nga Amianan a laud a Formosano'' ([[Pagsasao a Pazeh|Pazeh]] ken [[Pagsasao a Saisiyat|Saisiyat]]; ikabil babaen ni Li ti ''Akinlaud a Tantanap'' iti daytoy a pannakaigrupo).

Ti subgrupo ti Akin-amianan a Formosano ket immuna nga insingasing babaen ni [[Paul Jen-kuei Li]] idi 1985.<ref name="Li1985">Li, Paul Jen-kuei (1985). "The position of Atayal in the Austronesian family." In Li, Paul Jen-kuei. 2004. ''Selected Papers on Formosan Languages'', vol. 2. Taipei, Taiwan: Institute of Linguistics, Academia Sinica.</ref> Suppiaten ni [[Robert Blust|Blust]] (1999) ti panagkaykaysa ti naisingasing a sanga ti Akin-amianan a Formosano. Ti panagusig idi 2008 ti Database ti Batayan a Bokabulario ti  Austronesio, nupay kasta, ket mangsuporta ti panagkaykaysa ti sanga ti Akin-amianan a Formosano iti 97% nga agpang ti kompidensia (kitaen ti ''[[Sasao nga Austronesio#Pannakaidasig]]'').

== Ebidensia ==
Ti sumaganad a panagbalbaliw ti uni manipud iti [[Pagsasao a Proto-Austronesio|Proto-Austronesio]] ket mapasamak iti sasao nga Akin-amianan a Formosano (Li 2008:215).<ref name="Li">Li, Paul Jen-kuei. 2008. "Time perspective of Formosan Aborigines." In Sanchez-Mazas, Alicia ed. ''Past human migrations in East Asia: matching archaeology, linguistics and genetics''. Taylor & Francis US.</ref>

* *S<sub>2</sub>, *H<sub>1</sub> > h
* *S<sub>2</sub>, *H<sub>1</sub>, *s > h ([[sasao nga Atayaliko]] ken [[Pagsasao a Saisiyat|Saisiyat]] laeng)

Ti pay [[Pagsasao a Pazeh|Pazeh]], [[Pagsasao a Saisiyat|Saisiyat]], ken [[Pagsasao a Thao|Thao]] ket isu laeng dagiti [[sasao a Formosano]] a mangipalubos kadagiti konstruksion ti SVO, ngem daytoy ket mabalin a gapu ti nakaro a pannakaiyasideg iti [[Hokkien a Taiwanes|Taiwanes]].<ref>Li, Paul Jen-kuei. 1998. "台灣南島語言 [The Austronesian Languages of Taiwan]." In Li, Paul Jen-kuei. 2004. Selected Papers on Formosan Languages. Taipei, Taiwan: Institute of Linguistics, Academia Sinica.</ref>

Dagiti pay pagsasao nag Atayal, Seediq, ken Pazeh ket addaan iti saan a nabosesan a kamaudian a konsonante nga adda kadagiti [[Pagsasao a Proto-Austronesio|Proto-Austronesio]] (Blust 2009:616).

== Akin-amianan a laud a Formosano ==
Ikeddeng ni Li (2003) a dagiti innem a sasao nga Akinlaud a Tantanap ket simmina manipud iti Proto-Akin-amianan a laud a Formosano. Ti pannakaidasig ket kas dagiti sumaganad.

{{klado
|label1 = {{nowrap|Akin-amianan a laud}}
|1={{klado
 |1=[[Pagsasao a Pazeh|Pazih]]
 |2={{klado
  |1=[[Pagsasao a Thao|Thao]]
  |2={{klado
   |1=[[Pagsasao a Hoanya|Hoanya]]
   |2={{klado
    |1=[[Pagsasao a Papora|Papora]]
    |2={{klado
     |1=[[Pagsasao a Babuza|Babuza]]
     |2=[[Pagsasao a Taokas|Taokas]]
     }}
    }}
   }}
  }}
 }}
}}

Dagiti uppat nga igid ti baybay a pagsasao ti [[Pagsasao a Taokas|Taokas]], [[Pagsasao a Babuza|Babuza]], [[Pagsasao a Papora|Papora]], ken [[Pagsasao a Hoanya|Hoanya]] ket agbibingayda kadagiti sumaganad nga inobasion (Li 2003).
#Pannakapukaw iti *k
#Pannakapukaw iti *-y
#Panagtitipon iti *s ken *t iti saan a kamaudian a puesto 
#Kompleto a panagtitipon iti *ŋ ken *n

Makibinningay ti [[Pagsasao a Thao|Thao]] kadagiti sumaganad nga inobasion kadagiti uppat nga igid ti baybay a pagsasao (Li 2003).
#Panagtitipon iti *s ken *t
#Panagtitipon iti *ŋ ken *n

Napanen ti [[Pagsasao a Pazeh|Pazih]] kadagiti dua panagbaliw iti uni.
#Panagtitipon iti *j ken *s as /z/
#Panagtitipon iti *C ken *S<sub>1</sub> a kas /s/

Saan nga ikeddeng ni Li (2003) nga asideg a kabagian ti Pazih iti [[Pagsasao a Saisiyat|Saisiyat]] (Li 2003:946).

== Dagiti nota ==
{{Reflist}}

== Dagiti nagibasaran ==
{{refbegin}}
*Li, Paul Jen-kuei (2003). "The Internal Relationships of Six Western Plains Languages." In Li, Paul Jen-kuei. 2004. ''Selected Papers on Formosan Languages'', vol. 2. Taipei, Taiwan: Institute of Linguistics, Academia Sinica.
{{refend}}

{{Sasao a Formosano}}
{{Dagiti pagsasao ti Taiwan}}

{{DEFAULTSORT:Akin-amianan a Formosano}}
[[Kategoria:Sasao a Formosano]]
[[Kategoria:Dagiti pagsasao ti Taiwan]]