Sinuratan a Siriliko
Siriliko | |
---|---|
Kita | |
Sasao | Nailian a sinuratan ti:
|
Panawen | Kasapaan a kaykaruay ket adda idi circa 940 |
Sistema ti nagannak | |
Sistema ti kabsat | Alpabeto a Latin Alpabeto a Koptiko Alpabeto nga Armenio Alpabeto a Georgiano Alpabeto a Glagolitiko |
ISO 15924 | Cyrl, 220 Cyrs (Karuay ti Daan a Simbaan nga Eslabo) |
Turong | Agpakanawan |
Alias ti Unicode | Cyrillic |
| |
Ti sinuratan a Siriliko wenno azbuka ket maysa nga alpabetiko a sistema ti panagsurat. Daytoy ket naibatay iti Nasapa a Siriliko, a naparang-ay idi Umuna nga Imperio ti Bulgaria idi las-ud ti maika-10 a siglo AD idiay Literario nga Eskuela ti Preslav.[2][3] Daytoy ket batayan dagiti alpabeto nga inus-usar kadagiti nadumaduma a pagsasaos, iti napalabas ken agdama, kadagiti paset ti Balkano ken Akin-amianan a Eurasia, a naipangpangruna kadagiti Eslabo a taudan, ken dagiti saan a pagsasao nga Eslabo a naimpluensiaan babaen ti Ruso. Manipud idi 2011 adda dagiti agarup a 252 a riwriw a tattao idiay Eurasia nga agus-usar iti daytoy a kas ti opisial nga alpabeto para kadagiti nailian a pagsasao. Agarup a kagudua dagitoy ket adda idiay Rusia.[4] Ti Siriliko ket maysa kadagiti kaaduan a naus-usar a sistema ti panagsurat iti lubong.
Ti Siriliko ket naibatay manipud iti sinuratan nga uncial a Griego, a natiponan babaen kadagiti ligatura ken dagiti konsonante manipud iti naduduog a alpabeto a Glagolitiko ken Daan a Simbaan nga Eslabo para kadagiti uni a saan a mabirukan iti Griego. Daytoy ket nanaganan a kas pamamdayaw kadagiti dua a Bisantino a Griego nga agkabsat a lalaki, ni Santo Cirilo ken Metodio, nga isuda ti kasapaan a nagpartuat ti alpabeto a Glagolitiko. Dagiti moderno nga eskolar ket namatmatida a ti Siriliko ket naparang-ay idi ken naikeddeng babaen dagiti nasapa a disipulo ni Cirilo ken ni Metodio.
Dagiti nagibasaran
[urnosen | urnosen ti taudan]- ^ Kaduogan nga alpabeto a nabirukan idiay Ehipto. BBC. 1999-11-15. Naala idi 2015-01-14.
- ^ Ti Abagatan a daya nga Europa kadagiti Tengnga a Panawen, 500-1250, Cambridge Medieval Textbooks, Florin Curta, Unibersidad ti Cambridge a Pagmalditan, 2006, pp. 221-222. ISBN 0521815398
- ^ Ti Ortodokso a Simbaan iti Bisantino nga Imperio, Oxford a Pakasaritaan ti Kristiano a Simbaanh, J. M. Hussey, Andrew Louth, Unibersidad ti Oxford a Pagmalditan, 2010, p. 100. ISBN 0191614882
- ^ Česky. "Listaan dagiti pagilian babaen ti populasion – Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia". En.wikipedia.org. Naala idi 2012-06-13.
- Bringhurst, Robert (2002). The Elements of Typographic Style (version 2.5), pp. 262–264. Vancouver, Hartley & Marks. ISBN 0-88179-133-4.
- Nezirović, M. (1992). Jevrejsko-španjolska književnost. Sarajevo: Svjetlost. [nadakamat iti Šmid, 2002]
- Šmid, Katja (2002). "Los problemas del estudio de la lengua sefardíPDF (603 Kibibyte)", in Verba Hispanica, vol X. Liubliana: Facultad de Filosofía y Letras de la Universidad de Liubliana. ISSN 0353-9660.