Ti Arte iti Gubat
| Ti Arte iti Gubat | |||||||||||||||||||||
| Tradisional nga Insik | 孫子兵法 | ||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Napalaka nga Insik | 孙子兵法 | ||||||||||||||||||||
| Hanyu Pinyin | Sūnzĭ Bīngfǎ | ||||||||||||||||||||
| Literal a kaibuksilan | Dagiti Pamunganayan ti Militar ni Sun Tzu | ||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Ti Arte iti Gubat ket maysa a taga-ugma a militar a triatado ti Insik a naipammadayawan kenni Sun Tzu (tinawtawagan pay a kas ni "Sun Wu" ken "Sunzi"),[1] ti nangato a nairanggo a heneral, estratehista ken taktiko. Daytoy ket naipammatian a naurnong idi las-ud ti nalasaw a Primabera ken Otonio a paset ti panawen wenno nasapa a paset ti panawen dagiti Nakiginnubat nga Estado.[2] Ti teksto ket buklen dagiti 13 a kapitulo, nga iti tungngal maysa ket naikeddeng iti maysa nga aspeto iti pannakigubat. Daytoy ket sapasap a naam-ammuan a depinitibo nga obra iti militar nga estratehia ken taktika iti panawenna. Isu daytoy ti kadayegan ken impluensia kadagiti Pito a Klasiko ti Militar iti Tsina, ken: "para kadagiti napalabas a dua a ribu a tawtawen ti kangrunaan a triatado ti militar iti Asia, nga uray ti kadawyan a tao ket ammona daytoy iti naganna."[3] Daytoy ket adda iti pannakaimpluensia iti Akindaya ken Akinlaud a panagpanpanunot ti militar, taktika ti negosio, nainkalintegan nga estratehia ken iti labesna.
Ti libro ket immuna a naipatarus iti Pagsasao a Pranses idi 1772 babaen ti Pranses a Hesuita a ni Jean Joseph Marie Amiot ken ti bassit a pannakaipatarus iti Ingles ket pinadas idi babaen ti Britaniko nga opisial a ni Everard Ferguson Calthrop idi 1905. Ti immuna nga na-anotado patarus ti Pagsasao nga Ingles ket nakompleto ken inpablaak babaen ni Lionel Giles idi 1910.[4] Dagiti nadumaduma a daulo a kas ni Mao Zedong, Heneral Vo Nguyen Giap, Baron Antoine-Henri Jomini, Heneral Douglas MacArthur ken dagiti daulo ti Imperial a Hapon ket nangalada kadagiti inspirasion manipud iti daytoy nga obra.
Dagiti nota
[urnosen | urnosen ti taudan]- ^ "Zi" (子; "Tzu" iti Wade-Giles transliterasion) ket inus-usar idi a kas maysa a pangsandi para iti apelyido iti naipammadayawan a tao iti taga-ugma a kultura ti Insik. Daytoy ket mabalin a kapadpada ti "Apo" ket sapasap a naipatarus iti Ingles a kas "Master".
- ^ Griffith, Samuel B. Ti Nailustrado nga Arte iti Gubat . 2005. Unibersidad ti Oxford a Pagmalditan. p. 17, 141-143.
- ^ Sawyer, Ralph D. Pito a Klasiko ti MIlitar iti Taga-ugma a Tsina. New York: Basic Books. 2007. p. 149.
- ^ Giles, Lionel Ti Arte iti Gubat babaen ni Sun Tzu - Espesial nga Edison. Special Edition Books. 2007. p. 62.
Dagiti akinruar a silpo
[urnosen | urnosen ti taudan]
Dagiti midia a mainaig iti Ti Arte iti Gubat iti Wikimedia Commons
- Ti Arte iti Gubat Bilingual nga edision iti Insik ken Ingles
 | Daytoy nga artikulo dagiti nangruna nga artikulo ket pungol. Makatulongka iti Wikipedia babaen ti panagnayon iti daytoy. |