Jump to content

Umuna a Panid

Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia

Napili nga artikulo

Mapa ti Kanal Panama

Ti Kanal Panama ket maysa a 77.1-kilometro (48 mi) a kanal ti barko idiay Panama a mangikapet ti Taaw Atlantiko (babaen ti Baybay Karibe) idiay Taaw Pasipiko. Ti kanal ket lasatenna ti ballasiw ti Ismo Panama ken daytoy ket nangruna a pamay-an para iti sangalubongan a maritimo a panagtagilako. Adda dagiti kandado ti tunngal maysa a gibus a pangawitan kadagiti barko a mangipan idiay Danaw Gatun (26m ti ngato ti lessaad ti baybay) nga inus-usar idi tapno mapabassit ti nasken a bilang ti trabaho para iti panangikapet ti lessaad ti baybay. Dagiti agdama a kandado ket 33.5 metro ti kalawana ngem adda dagiti baro ken dakdakkel a naisingasing.

Ti panagbangon iti kanal, ket nangrugi di 1881, ket nalpas idi 1914, a nangaramid kadagiti barko a mangliklik ti panaglayag ti adayo a dalan ti Sara ti Rawis ti lawlaw ti akin-abagatan unay nga ungto ti Abagatan nga Amerika (babaen ti Dalan Drake) wenno ti panagdaliasat ti napeggad a dandanum ti Kipet Magallanes. Maysa kadagiti kadakkelan ken karigatan nga inhennieria a gandat a naaramid, ti apat ti Kanal Panama ket nangpakabael para kadagiti barko nga agbaniaga iti nagbaetan ti Atlantiko ken Taaw Pasipiko iti kagudua ti oras a nasken idi.

Ammom kadi...

Manipud kadagiti artikulo ditoy Ilokano Wikipedia:

Berde a tukak ti Australia

  • ... a ti tukak (nailadawan) ket adda dagiti agarup a 4,800 a nairehistro a sebbangan a pakaibilangan dagiti sumurok a 85% iti sibibiag a sebbangan ti ampibia?
  • ... a ti mais ket isu ti kaaduan a naimulmula nga apit ti bukbukel iti Kaamerikaan ken adda dagiti 332 a riwriw a metriko tonelada a tinawen a tinaltalon idiay Estados Unidos?
  • ... a ti Archaea ket naiklase idi kadagiti bakteria a kas dagiti prokariote (wenno Pagarian ti Monera) ken nanaganan dagitoy iti arkeabakteria?
  • ... a ni Joseph Haydn ket kankanayon a tinawtawagan nga isu ti "Ama ti Simponia" ken "Ama ti Kuerdas a Kuarteto"?
  • ... a ti mineral ket adda dagiti sumurok a 4,900 a kita ken sumurok a 4,660 kadagitoy ket napasingkedan babaen ti Sangalubongan a Gunglo ti Mineral?

Napili a ladawan

Ti apuy a pinataud babaen ti panagpuor ti tarikayo.
(Dagitoy a napili a ladawan ket makita babaen ti suheto wenno babaen ti pagilian idiay Wikimedia Commons.)

Kakabsat a proyekto

Ibalbalayan ti Pundasion ti Wikimedia ti Wikipedia, ti maysa a di aggangganansia a gunglo a mangibalbalay pay kadagiti nadumaduma a proyekto:

Dadduma a pagsasao ti Wikipedia

Naisurat daytoy a Wikipedia iti Ilokano, ken napartuat idi Oktubre 7, 2005. Adu pay dagiti sabali a magun-od a Wikipedia, makita dita baba dagiti Wikipedia ti Filipinas ken dagiti sumagmamano a kadakkelan.