Abasida a Kalipato

Ti Ababasida a Kalipato (Arabiko: العبّاسيّون‎ / ISO 233: [al-‘abbāsīyūn] ), ket isu idi ti maikatlo kadagiti Islamiko a kalipato.Daytoy ket tinurayan babaen dagiti Kalipa ti Abasida a dinastia, a nangbangon dagiti kapitolioda idiay Baghdad kaplasan ti panagparmekda ti Umayyad a kalipato manipud kadagiti amin malaksid ti rehion ti al-Andalus.

Ti Abasida a kalipato ket binangon babaen ti kaubingan nga uliteg ni Propeta Mahoma, a ni Abbas ibn Abd al-Muttalib (566–653), idiay Kufa idi 750 CE ken nangipan ti kapitolio idi 762 idiay Baghdad. Iti kaunegan dagiti 150 a tawen iti panangala ti panagtengngel ti Persia,dagiti kalipa ket napilitda a nangibbet ti bileg kadagiti lokal a dinastiko nga emir a bassit laeng a nangikeddeng ti turayda. Ti kalipato ket napukawna pay dagiti Lumaud a probinsia ti al-Andalus, Maghreb ken Ifriqiya manipud timaysa nga Umayyad a prinsipe, dagiti Aghlabid ken ti Fatimid a kalipato, respectively.

Ti turay ti Abasidaket nabiit a nagpatingga para kadagiti tallo a tawen idi 1258, idi ni Hulagu Khan, ti Mongol a khan, ket pinarmekna ti Baghdad, a nagtultuloy idiay Mamluk Ehipto idi 1261, nga idiay ti nagtuloyanda a nagtunton ti turay kadagiti relihioso a banag aginggana idi 1519, idi ti bileg ket pormal a wnaisubli iti Otomano nga Imperio ken ti kapitolio ket naipan idiay Konstantinopla.

Dagiti nagibasaran

• Mangiraman daytoy nga artikulo iti teksto manipud iti pablaak a mabirukan itan iti dominio a publiko: Chisholm, Hugh, ed. (1911). Encyclopædia Britannica (iti Ingles) (Maika-11 nga ed.). Cambridge University Press. {{cite encyclopedia}}: Awan wenno awan linaon ti |title= (tulong); Di naikaskaso ti di ammo a parametro ti |wikisource= (tulong)

Dagiti silpo ti ruar

• Dagiti midia a mainaig iti Abasida a Kalipato iti Wikimedia Commons
  
• Dagiti Abasida (750–1517)