Surinam: Paggiddiatan a nagbaetan dagiti rebision

Urnosen dagiti silpo
Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia
Inter-aktibo nga agbasabasa iti pakasaritaan
← Nadadaan nga urnosBarbaro nga urnos →
Content deleted Content added
VisualWikitext
m Kopia urnos (bassit)
m sinimpa dagiti parametro ti gini ken hdi
Linia 1: Linia 1:
{{Infobox pagilian
{{Infobox pagilian
|native_name = {{patubo a nagan|nl|Republiek Suriname}}
|native_name = {{patubo a nagan|nl|Republiek Suriname}}
|conventional_long_name = Republika iti Surinam
|conventional_long_name = Republika ti Surinam
|common_name = Surinam
|common_name = Surinam
|image_flag = Flag of Suriname.svg
|image_flag = Flag of Suriname.svg
|image_coat = Coat of arms of Suriname.svg
|image_coat = Coat of arms of Suriname.svg
|national_motto = ''Justitia – Pietas – Fides''{{nbsp|2}}<small>{{la icon}}<br/>"Hustisia – Rebbeng – Panakamatalekan"</small>
|national_motto = ''Justitia – Pietas – Fides''{{nbsp|2}}<small>{{la icon}}<br/>"Hustisia – Rebbeng – Pammagtalekan"</small>
|image_map = Suriname (orthographic projection).svg<!--pakitungtungan sakbay a baliwan-->
|image_map = Suriname (orthographic projection).svg<!--pakitungtungan sakbay a baliwan-->
|national_anthem = ''[[God zij met ons Suriname]]'' {{nbsp|2}}<small>{{nl icon}}<br />''('Apo Dios Kuyogam ti Surinammi')''</small>
|national_anthem = ''[[God zij met ons Suriname]]'' {{nbsp|2}}<small>{{nl icon}}<br />''('Apo Dios Kuyogam ti Surinammi')''</small>
|official_languages = [[Pagsasao nga Olandés|Olandés]]
|official_languages = [[Pagsasao nga Olandes|Olandes]]
|demonym = Surinames, Taga-Surinam
|demonym = Surinames, Taga-Surinam
|capital = [[Paramaribo]]
|capital = [[Paramaribo]]
|latd=5 |latm=50 |latNS=N |longd=55 |longm=10 |longEW=W
|latd=5 |latm=50 |latNS=N |longd=55 |longm=10 |longEW=W
|government_type = [[Batay-linteg a demokrasia]]
|government_type = [[Batay-linteg a demokrasia]]
|leader_title1 = [[Presidente iti Surinam|Presidente]]
|leader_title1 = [[Presidente ti Surinam|Presidente]]
|leader_name1 = [[Dési Bouterse]]
|leader_name1 = [[Dési Bouterse]]
|leader_title2 = [[Bise Presidente iti Surinam|Bise-Presidente]]
|leader_title2 = [[Bise Presidente ti Surinam|Bise-Presidente]]
|leader_name2 = [[Robert Ameerali]]
|leader_name2 = [[Robert Ameerali]]
|largest_city = [[Paramaribo]]
|largest_city = [[Paramaribo]]
Linia 39: Linia 39:
|GDP_nominal_year = 2011
|GDP_nominal_year = 2011
|GDP_nominal_per_capita = $7,096<ref name=imf2/>
|GDP_nominal_per_capita = $7,096<ref name=imf2/>
|Gini_year = 1999
|HDI_year = 2012
|Gini_change = <!--increase/decrease/steady-->
|HDI = {{increase}} 0.716<ref name="HDI">{{cite web|url=http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Table1.pdf|title=Reporta ti Panagrangrang-ay ti Nagtagitaoan 2010|year=2010|publisher=Nagkaykaysa a Pagpagilian|accessdate=5 Nobiembre 2010}}</ref>
|Gini = 52.9 <!-- number only -->
⚫
|HDI_rank = Maika-76
|Gini_ref =<ref name=gini-index>{{cite web|title=GINI index|url=http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI?order=wbapi_data_value_2002+wbapi_data_value+wbapi_data_value-last&sort=asc&page=2|publisher=World Bank|accessdate=26 Hulio 2013}}</ref>
|HDI_category = <span style="color:green;">nangato</span>
|Gini_rank =
|HDI_year = 2013<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year-->
|HDI_change = increase <!--increase/decrease/steady-->
|HDI = 0.705 <!-- number only -->
|HDI_ref =<ref name="HDI">{{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr14-summary-en.pdf |title=2014 Human Development Report Summary |year=2014 |accessdate=27 Hulio 2014 |publisher=United Nations Development Programme | pages=21–25}}</ref>
⚫
|HDI_rank = Maika-100
|sovereignty_type = [[Panagwayawayas]]
|sovereignty_type = [[Panagwayawayas]]
|established_event1 = manipud ti [[Olánda]]
|established_event1 = manipud ti [[Olánda]]
Linia 56: Linia 62:
|calling_code = 597
|calling_code = 597
}}
}}
Ti '''Surinam''', opisial a ti '''Republika iti Surinam''' ({{lang-nl|Republiek Suriname}}, {{IPA-nl|ˌrepyˈblik ˌsyriˈnaːmə}}), ket maysa a pagilian idiay akin-amianan nga [[Abagatan nga Amerika]]. Nabeddenganna ti [[Pranses a Guiana]] iti daya, ti [[Guyana]] iti laud, ti [[Brasil]] iti abagatan, ken ti [[Taaw Atlantiko]] iti amaianan. Ti Surinam ket sigud idi a kolonia iti Britaniko ken iti Olándes, ken naamammoan idi a kas ti [[Olándes a Guiana]]. Ti Surinam achieved ket nakaal ati panagwayawayas manipud ti [[Olánda]] idi 25 Nobiembre 1975.
Ti '''Surinam''', opisial a ti '''Republika ti Surinam''' ({{lang-nl|Republiek Suriname}}, {{IPA-nl|ˌrepyˈblik ˌsyriˈnaːmə}}), ket maysa a pagilian idiay akin-amianan nga [[Abagatan nga Amerika]]. Nabeddenganna ti [[Pranses a Guiana]] iti daya, ti [[Guyana]] iti laud, ti [[Brasil]] iti abagatan, ken ti [[Taaw Atlantiko]] iti amianan. Ti Surinam ket sigud idi a kolonia iti Britaniko ken iti Olándes, ken ammo idi a kas ti [[Olandes a Guiana]]. Ti Surinam achieved ket nakaal ati panagwayawayas manipud ti [[Olanda]] idi 25 Nobiembre 1975.


Iti basbassit laeng ngem {{convert|165000|km2|abbr=on}} ti Surinam ket isu ti kabassitan a naturay nga estado idiay Abagatan nga Amerika ([[Pranses a Guiana]] ket mangbukel ti basbassit a teritorio, ngem daytoy ket [[Pransia|Pranses]] a teritorio). Adda ti nakarkulo a populasion iti agarup a 490,000, a kaaduan ket agtaeng idiay amianan apantar iti daytoy a pagilian, a pakabirukan ti kapitoliona a [[Paramaribo]].
Iti basbassit laeng ngem {{pagbaliwen|165000|km2|abbr=on}} ti Surinam ket isu ti kabassitan a naturay nga estado idiay Abagatan nga Amerika ([[Pranses a Guiana]] ket mangbukel ti basbassit a teritorio, ngem daytoy ket [[Pransia|Pranses]] a teritorio). Adda ti nakarkulo a populasion iti agarup a 490,000, a kaaduan ket agtaeng idiay amianan a pantar iti daytoy a pagilian, a pakabirukan ti kapitoliona a [[Paramaribo]].


==Naggappuan ti nagan==
==Naggappuan ti nagan==
Ti naga a ''Surinam'' mabalin a naggapu manipud dagiti [[Tattao a Taíno|Taino]] (dagiti agsasao iti [[Pagsasao a Arawak|Arawak]]) a grupo a natawtawgan a "Surinen" a dagitoy ket isu ti immuna a nagtaeng iti daytoy a rehion sakbay ti isasangpet dagiti Europeano.<ref name=Britannica>''Ti Baro nga Ensiklopedia Britanika, Ensiklopedia Britanika'', Tomo 5. Edision 15. Nangipablaak Ensiklopedia Britanika, 2002, p. 547.</ref>
Ti naga a ''Surinam'' mabalin a naggapu manipud dagiti [[Tattao a Taíno|Taino]] (dagiti agsasao iti [[Pagsasao a Arawak|Arawak]]) a grupo a natawtawgan a "Surinen" a dagitoy ket isu ti immuna a nagtaeng iti daytoy a rehion sakbay ti isasangpet dagiti Europeano.<ref name=Britannica>''Ti Baro nga Ensiklopedia Britanika, Ensiklopedia Britanika'', Tomo 5. Edision 15. Nangipablaak Ensiklopedia Britanika, 2002, p. 547.</ref>


Kasisigud a ti pagilian ket naipaletra a kas ti ''Surinam'' babaen dagiti Inggles a nagtaeng nga immuna a nagipatakder ti kolonia idiay Waig ni Marshall,<ref name="Marshall">{{Cite book| accessdate=4 Mayo 2008 | url=http://books.google.com/books?id=paQMAAAAYAAJ&pg=PA253&lpg=PA253&dq=marshall's+creek+suriname+river&source=web&ots=0K5mXYlN2U&sig=W4HB3ar7m5DBXsjsHlECqvnXQnE&hl=en|title=Ensiklopedia Britanika: Diksionario dagiti Arte, Siensia, ken Sapasap a Literatura, Tomo XI|edition=Maikasiam nga Edision—Popular a Naimaldit | quote=Idi 1614 dagiti estado iti Olanda ket nagited kadagit sinoman nga umili ti Olandes iti uppat a monopolio iti aniaman a sangladan wenno lugar ti komersio a maduktalanna iti dayta a rehion (Guiana). Ti immuna a pagtaengan, nupay kasta, idiay Surinam (idi 1630) ket naaramid babaen ti maysa nga Inggles, a ti naganna ket napreserba babaen ti Waig ni Marshall. }}</ref> a mairaman ti [[Karayan Surinam]], ket paset idi daytoy ti grupo dagiti kolonia a makunkuna a [[Olándes a Guiana]].Ti '''Surinam''' mabirukan pay laeng kadagiti Inggles. Ti maysa a nagruna a kas pagarigan iti daytoy ket ti bukod nga nailian nga eroplano ti Surinam, ti [[Surinam Airways]].
Kasisigud a ti pagilian ket naisurat a kas ti ''Surinam'' babaen dagiti Inggles a nagtaeng nga immuna a nagipatakder ti kolonia idiay Waig ni Marshall,<ref name="Marshall">{{Cite book| accessdate=4 Mayo 2008 | url=http://books.google.com/books?id=paQMAAAAYAAJ&pg=PA253&lpg=PA253&dq=marshall's+creek+suriname+river&source=web&ots=0K5mXYlN2U&sig=W4HB3ar7m5DBXsjsHlECqvnXQnE&hl=en|title=Ensiklopedia Britanika: Diksionario dagiti Arte, Siensia, ken Sapasap a Literatura, Tomo XI|edition=Maikasiam nga Edision—Popular a Naimaldit | quote=Idi 1614 dagiti estado iti Olanda ket nagited kadagit sinoman nga umili ti Olandes iti uppat a monopolio iti aniaman a sangladan wenno lugar ti komersio a maduktalanna iti dayta a rehion (Guiana). Ti immuna a pagtaengan, nupay kasta, idiay Surinam (idi 1630) ket naaramid babaen ti maysa nga Ingles, a ti naganna ket napreserba babaen ti Waig ni Marshall. }}</ref> a mairaman ti [[Karayan Surinam]], ket paset idi daytoy ti grupo dagiti kolonia a makunkuna a [[Olándes a Guiana]].Ti '''Surinam''' mabirukan pay laeng kadagiti Inggles. Ti maysa a nangruna a pagarigan iti daytoy ket ti bukod a nailian nga eroplano ti Surinam, ti [[Surinam Airways]].


==Dagiti nagibasaran==
==Dagiti nagibasaran==
{{reflist|30em}}
{{reflist|30em}}
{{Turay a panagtengngel}}


[[Kategoria:Surinam| ]]
[[Kategoria:Surinam| ]]

Rebision manipud idi 17:30, 26 Hunio 2015

Republika ti Surinam
Republiek Suriname  (Olandes)
Wagayway ti Surinam
Wagayway
Eskudo ti Surinam
Eskudo
Napili a pagsasao: Justitia – Pietas – Fides  Plantilia:La icon
"Hustisia – Rebbeng – Pammagtalekan"
Nailian a kanta: God zij met ons Suriname   Plantilia:Nl icon
('Apo Dios Kuyogam ti Surinammi')
Lokasion ti Surinam
Kapitolio
ken kadakkelan a siudad
Paramaribo
Opisial a sasaoOlandes
Nagan dagiti umiliSurinames, Taga-Surinam
GobiernoBatay-linteg a demokrasia
Dési Bouterse
Robert Ameerali
Panagwayawayas
• manipud ti Olánda
25 Nobiembre 1975
Kalawa
• Dagup
163,821 km2 (63,252 sq mi) (Maika-91)
• Danum (%)
1.1
Populasion
• Karkulo idi 2011
491,989 (Maika-167)
• Senso idi 2004
492,829[1]
• Densidad
2.9/km2 (7.5/sq mi) (Maika-231)
GDP (PPP)Karkulo idi 2011
• Dagup
$5.060 bilion[2]
• Tunggal maysa a tao
$9,475[2]
GDP (nominal)Karkulo idi 2011
• Dagup
$3.790 bilion[2]
• Tunggal maysa a tao
$7,096[2]
Gini (1999)52.9[3]
nangato
HDI (2013)increase 0.705[4]
nangato · Maika-100
KuartaSurinames a doliar (SRD)
Sona ti orasUTC-3 (ART)
• Kalgaw (DST)
UTC-3 (saan a mapalpaliiw)
Pagmanehuankanigid
Kodigo ti panagtawag597
TLD ti internet.sr

Ti Surinam, opisial a ti Republika ti Surinam (Olandes: Republiek Suriname, Panangibalikas nga Olandes: [ˌrepyˈblik ˌsyriˈnaːmə]), ket maysa a pagilian idiay akin-amianan nga Abagatan nga Amerika. Nabeddenganna ti Pranses a Guiana iti daya, ti Guyana iti laud, ti Brasil iti abagatan, ken ti Taaw Atlantiko iti amianan. Ti Surinam ket sigud idi a kolonia iti Britaniko ken iti Olándes, ken ammo idi a kas ti Olandes a Guiana. Ti Surinam achieved ket nakaal ati panagwayawayas manipud ti Olanda idi 25 Nobiembre 1975.

Iti basbassit laeng ngem 165,000 km2 (64,000 sq mi) ti Surinam ket isu ti kabassitan a naturay nga estado idiay Abagatan nga Amerika (Pranses a Guiana ket mangbukel ti basbassit a teritorio, ngem daytoy ket Pranses a teritorio). Adda ti nakarkulo a populasion iti agarup a 490,000, a kaaduan ket agtaeng idiay amianan a pantar iti daytoy a pagilian, a pakabirukan ti kapitoliona a Paramaribo.

Naggappuan ti nagan

Ti naga a Surinam mabalin a naggapu manipud dagiti Taino (dagiti agsasao iti Arawak) a grupo a natawtawgan a "Surinen" a dagitoy ket isu ti immuna a nagtaeng iti daytoy a rehion sakbay ti isasangpet dagiti Europeano.[5]

Kasisigud a ti pagilian ket naisurat a kas ti Surinam babaen dagiti Inggles a nagtaeng nga immuna a nagipatakder ti kolonia idiay Waig ni Marshall,[6] a mairaman ti Karayan Surinam, ket paset idi daytoy ti grupo dagiti kolonia a makunkuna a Olándes a Guiana.Ti Surinam mabirukan pay laeng kadagiti Inggles. Ti maysa a nangruna a pagarigan iti daytoy ket ti bukod a nailian nga eroplano ti Surinam, ti Surinam Airways.

Dagiti nagibasaran

  1. ^ Algemeen Bureau voor de Statistiek in Suriname – Senso a langa iti agpang a distrito
  2. ^ a b c d "Surinam". Internasional a Pundo ti Panguartaan. Naala idi 22 Abril 2012.
  3. ^ "GINI index". World Bank. Naala idi 26 Hulio 2013.
  4. ^ "2014 Human Development Report Summary" (PDF). United Nations Development Programme. 2014. pp. 21–25. Naala idi 27 Hulio 2014.
  5. ^ Ti Baro nga Ensiklopedia Britanika, Ensiklopedia Britanika, Tomo 5. Edision 15. Nangipablaak Ensiklopedia Britanika, 2002, p. 547.
  6. ^ Ensiklopedia Britanika: Diksionario dagiti Arte, Siensia, ken Sapasap a Literatura, Tomo XI (Maikasiam nga Edision—Popular a Naimaldit nga ed.). Naala idi 4 Mayo 2008. Idi 1614 dagiti estado iti Olanda ket nagited kadagit sinoman nga umili ti Olandes iti uppat a monopolio iti aniaman a sangladan wenno lugar ti komersio a maduktalanna iti dayta a rehion (Guiana). Ti immuna a pagtaengan, nupay kasta, idiay Surinam (idi 1630) ket naaramid babaen ti maysa nga Ingles, a ti naganna ket napreserba babaen ti Waig ni Marshall.
Naala manipud iti "https://ilo.wikipedia.org/w/index.php?title=Surinam&oldid=243207"