Apro-Eurasia

Apro-Eurasia
Apro-Eurasia
Kalawa	84,980,532 km2
Populasion	6,000,000,000 (2013)
Nagan dagiti umili	Apro-Eurasiano, Taga-Daan a Lubong, Taga-Apro-Eurasia
Pagpagilian	147 (listaan ti pagpagilian)
Agkamkammatalek	17
Sasao	Lisaan dagiti pagsasao
Dagiti sona ti oras	UTC-1 (Cap-Vert); UTC+12 (Rusia)

Ti Apro-Eurasia,^[1] ken ti pay^[2] Euraprasia^[2] wenno Euprasia,^[3] naam-ammuan pay a kas ti Daan a Lubong, ket isu ti kadakkelan a masa ti daga iti Daga, idiay Akindaya a Hemisperio. Daytoy ket mabalin a maipalawag a kas nalatak a kontinente, a ti termino ket laok ti konstituentena a paspaset ti Aprika ken Eurasia (mabingbingay pay iti Europa ken Asia) a naisilpo dagitoy idiay Ismo ti Suez.^[4] Ti Apro-Eurasia ket sakupenna dagiti 84,980,532 a kilometro kuadrado ket addaan iti populasion iti agarup a 6 bilion a tattao, wenno agarup a 85% iti populasion ti lubong.^[5] Daytoy ket ammo pay a kas ti Daan a Lubong, a kasumabgir met ti Kaamerikaan, Antartika ken Oceania, a naam-ammuan dagitoy a kas ti Baro a Lubong.

Ti nangruna a daga ti Apro-Eurasia ket naibagbaga pay a kas ti Isla ti Lubong, ti termino nga inaramid babaen ni Apo Halford John Mackinder iti The Geographical Pivot of History.^[6] (Ti termino ket saan a mangiraman kadagiti saan a nagruna a daga dagiti isla ken dagiti purpuro.) Daytoy idi ti orihinal a sakop ti balikas a 'kontinente'.^[7]

Heolohia

Ti Aprika ket naisilpo iti Asia babaen ti rangtay a daga. Ti Aprika ket manamnama a maidungparto iti Europa kadagiti masakbayan 600,000 a tawtawen manipud ita, intono marikpan ti Ilet ti Gibraltar. No mapasamakto daytoy, ti Baybay Mediteraneo ket maisaluminanto manipud ti Taaw Atlantiko. Iti ad-adu ngem 50 a riwriw a tawtawen manipud ita nga aldaw, ti Mediteraneo ket manamnama a mapukawto no ti panagdungpar ket mangiduron kadagiti baro a kabambantayan.^[8]

Pakasaritaan

Ti Apro-Eurasia ket nangibalay kadagiti immuna a sibilisasion, ti Mesopotamia, Ehipto, ken ti sibilisasion ti Ginget ti Indus, ken dagiti pay nadumaduma a bilang dagiti nasapa a sibilisasion, kas dagiti Babilonia,^[9] Insik, dagiti Persiano, dagiti Griego, ken dagiti Romano. Ti Apro-Eurasia ket maisuppiatan a maysa kadagiti naindumadumaan a lugar iti daga babaen ti kultura, ken iti pay kaada ti kadakkelan nga epekto iti amin a paset ti daga. Kaaduan kadagiti relihion ken pagsasao iti lubong ket nagtaud manipud ditoy, adda met dagiti naaramid a kalatakan nga inobasion ken inbension, kas iti moderno a panagsurat, ti pannakaduktal kadagiti siensia ken matematika, ti napasayaat a panagbangon ken inhenniera, ken dagiti pay adu ti bilangna a sabsabali.

Dagiti pannakabingbinagy

Kadawyan a ti Apro-Eurasia ket nabingbingay idiay Kanal Suez iti Aprika ken Eurasia, ti naud-udi ken mabalin manen a mabingbingay iti Europa ken Asia. Nabingbingay pay idin a kas ti Eurasia-Amianan nga Aprika ken Sub-Sahara nga Aprika para kadagiti panggep ti kultura ken pakasaritaan.^[10]

Luglugar ti heograpia

Aprika
- Amianan nga Aprika
  - Maghreb
  - Sahara
  - Sahel
- Sub-Sahara nga Aprika

Eurasia
- Europa

Asia

Kitaen pay

Dagiti nagibasaran

^ Frank, Andre G. (1998), ReORIENT: Global Economy in the Asian Age, University of California Press, ISBN 978-0-520-21474-3
^ ^a ^b Kas pagarigan, ni Henry Field ket nagus-usar kadagiti dua a termino ti The University of California African Expedition: I, Egypt. American Anthropologist, New Series, Vol. 50, No. 3, Part 1 (Hul. - Sep., 1948), pp. 479-493.
^ Vincent Capdepuy, 2011, Un espace : l'Eufrasie Naiyarkibo 2014-09-11 iti Wayback Machine, M@ppemonde, N°104
^ R. W. McColl, ed. (2005). 'continents' - Encyclopedia of World Geography, Volume 1. p. 215. ISBN 9780816072293. Naala idi 2012-06-26. And since Africa and Asia are connected at the Suez Peninsula, Europe, Africa, and Asia are sometimes combined as Afro-Eurasia or Eurafrasia.
^ No maibatay kadagiti karkulo ti populasion para iti 2007 a nadakamat iti reporta ti Nagkaykaysa a Pagpagilian, World Population Prospects: The 2006 Revision (Highlights).
^ SKitaen ti Francis P. Sempa, Mackinder's World Naiyarkibo 2016-03-03 iti Wayback Machine
^ Kas pagarigan, iti Heylin Cosmographie (1652), "ti sibubukel kontinente ti Europa, Asia, Aprika."
^ Ti Aprika ket makidinnungparto iti Europa ken Asia, kadagiti 50 riwriw a tawtawen manipud ita nga aldaw
^ "Archive copy". Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2014-08-22. Naala idi 2014-10-16.{{cite web}}: Panagtaripato ti CS1: naiyarkibo a kopia a kas titulo (silpo)
^ Diamond, Jared (1997), Guns, Germs, ken Steel: The Fates of Human Societies, Norton & Company, ISBN 0-393-03891-2

Dagiti silpo ti ruar

Dagiti midia a mainaig iti Apro-Eurasia iti Wikimedia Commons

[1] Frank, Andre G. (1998), ReORIENT: Global Economy in the Asian Age, University of California Press, ISBN 978-0-520-21474-3

[Field-2] Kas pagarigan, ni Henry Field ket nagus-usar kadagiti dua a termino ti The University of California African Expedition: I, Egypt. American Anthropologist, New Series, Vol. 50, No. 3, Part 1 (Hul. - Sep., 1948), pp. 479-493.

[3] Vincent Capdepuy, 2011, Un espace : l'Eufrasie Naiyarkibo 2014-09-11 iti Wayback Machine, M@ppemonde, N°104

[4] R. W. McColl, ed. (2005). 'continents' - Encyclopedia of World Geography, Volume 1. p. 215. ISBN 9780816072293. Naala idi 2012-06-26. And since Africa and Asia are connected at the Suez Peninsula, Europe, Africa, and Asia are sometimes combined as Afro-Eurasia or Eurafrasia.

[5] No maibatay kadagiti karkulo ti populasion para iti 2007 a nadakamat iti reporta ti Nagkaykaysa a Pagpagilian, World Population Prospects: The 2006 Revision (Highlights).

[6] SKitaen ti Francis P. Sempa, Mackinder's World Naiyarkibo 2016-03-03 iti Wayback Machine

[7] Kas pagarigan, iti Heylin Cosmographie (1652), "ti sibubukel kontinente ti Europa, Asia, Aprika."

[8] Ti Aprika ket makidinnungparto iti Europa ken Asia, kadagiti 50 riwriw a tawtawen manipud ita nga aldaw

[9] "Archive copy". Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2014-08-22. Naala idi 2014-10-16.{{cite web}}: Panagtaripato ti CS1: naiyarkibo a kopia a kas titulo (silpo)

[10] Diamond, Jared (1997), Guns, Germs, ken Steel: The Fates of Human Societies, Norton & Company, ISBN 0-393-03891-2

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]