Kitaen ti taudan para iti Jean-Paul Sartre

{{Infobox pilosopo
| region = [[Lumaud a pilosopia]]
| era = [[Maika-20 a siglo a pilosopia]]
| image =Jean-Paul Sartre FP.JPG
| image_size = 275px
| caption =Ni Jean-Paul Sartre idi 1950
| signature =
| name = {{nowrap|Jean-Paul Sartre}}
| other_names =
| birth_date  = {{Petsa ti pannakaipasngay|fd=yes|1905|6|21}}
| birth_place = [[Paris]], Pransia
| death_date  = {{Petsa ti ipupusay ken tawen|fd=yes|1980|4|15|1905|6|21}}
| death_place = [[Paris]], Pransia
| school_tradition = [[Kontinental a pilosopia]], [[Eksistentialismo]], [[Marksismo]]
| main_interests = [[Metapisika]], [[Epistemolohia]], [[Etiko]], [[Literatura]], [[Penomenolohia (pilosopia)|Penomenolohia]], [[Politika]], [[Ontolohia]]
| influences =[[Raymond Aron|Aron]], [[St. Augustine|St. Augustine of Hippo]], [[Albert Camus|Camus]], [[Louis-Ferdinand Céline|Céline]], [[Simone de Beauvoir|De Beauvoir]], [[Dostoyevsky]], [[Gustave Flaubert|Flaubert]], [[Freud]],[[Georg Wilhelm Friedrich Hegel|Hegel]], [[Martin Heidegger|Heidegger]], [[Edmund Husserl|Husserl]], [[Karl Jaspers|Jaspers]], [[Søren Kierkegaard|Kierkegaard]], [[Alexandre Kojève|Kojève]], [[Mao Zedong|Mao]], [[Karl Marx|Marx]], [[Merleau-Ponty]], [[Friedrich Nietzsche|Nietzsche]], [[Dos Passos]], [[Jean-Jacques Rousseau]],<ref>{{cite web|url=http://web.ics.purdue.edu/~smith132/French_Philosophy/Fa92/sartD.pdf |title=Sartre's Debt to Rousseau |format=PDF |accessdate=2 Marso 2010}}</ref> [[Schopenhauer]], [[Francois-Marie Arouet|Voltaire]]
| influenced = [[Alain Badiou]], [[Albert Camus]], [[Simone de Beauvoir|De Beauvoir]], [[William Burroughs]], [[Frantz Fanon]], [[André Gorz]], [[Che Guevara]], [[Michael Jackson (anthropology)|Michael Jackson]], [[Fredric Jameson]], [[R. D. Laing]], [[Doris Lessing]],[[Merleau-Ponty]], [[Iris Murdoch]], [[Kenzaburo Oe]],  [[Roberto Mangabeira Unger]], [[Michel Foucault]], [[Nanavira Thera]], [[Richard Wright (author)|Richard Wright]].
| notable_ideas =[[Dakes a pammati (eksistentialismo)|Dakes a pammati]], [[Ti kaadda ket sakbayanna ti anag]], [[Awan|Panakaawan]]
}}

Ni '''Jean-Paul Charles Aymard Sartre''' ([[Hunio 21]], [[1905]] – [[Abril 15]], [[1980]]) ket maysa a [[Tattao a Pranses|Pranses]] nga [[eksistentialismo|eksistentialista]] a [[pilosopo]], [[dramaturgo]], [[nobelista]] ken [[agdildillaw iti literatura]].

Napili a kas mapadayawan iti [[Premio Nobel iti Literatura]] idi [[1964]], ngem saanna nga inawat ti premio ta imbatadna a naynay a pagkedkedkedanna dagiti opisial a pammadayaw ken gapu ta dina kayat ti mairaman kadagiti institution.

== Kabibiag ==

== Dagiti obrana ==
* ''L'imagination'' (''Panagipagpagarup: Kapanunutan a Panagdillaw''), [[1936]]
* ''La transcendance de l'égo'' (''Ti Panagsagudayan iti Agum'') [[1937]]
* ''La nausée'' (''Alidukdok''), [[1938]]
* ''Le mur'' (''Ti Taleb''), [[1939]]
* ''Esquisse d'une théorie des émotions'' (''[[Panagiladawan ti Teoria dagiti Rikna]]''), [[1939]]
* ''L'imaginaire'' (''Ti Panagipagpagarup''), [[1940]]
* ''Les mouches'' (''Dagiti Ngilaw''), [[1943]] - maysa a moderno a bersion ti ''Oresteia''
* '''L'être et le néant''' ('''Pada a tao ken Panakaawan'''), [[1943]]
* ''Réflexions sur la question juive'' (''Antisenito ken Hudio''; literario a, ''Dagiti Panagpanpanununot iti Hudio a Salusod''), [[1943]]
* ''Huis-clos'' (''Awan ti Rummuaran]]''), [[1944]]
* ''Les Chemins de la liberté'' (''Dalanan ti Panakawaya'') trilohia, a naglaon kadagiti:
** ''L'âge de raison'' (''Ti Tawena Panagrason''), [[1945]]
** ''Le sursis'' (''Ti Respiro''), [[1947]]
** ''La mort dans l'Âme'' (''Landok iti Kararua''), [[1949]]
* ''Morts sans sépulture'' (''Dagiti Nangabak'', literatio, ''Panakapatay nga awan ti panakaitabon''), [[1946]]
* ''L'Existentialisme est un humanisme'' (''Eksistentialismo ken Humanismo''), [[1946]]
* ''La putain respectueuse'' (''Ti Siraraem a Pampam'') [[1946]]
* ''Qu'est ce que la littérature?'' (''Ania iti literatura?''), [[1947]]
* ''[[Baudelaire]]'', [[1947]]
* ''Dagiti Kasasaad'', [[1947]]–[[1965]]
* ''Les mains sales'' (''Dagiti Narugit nga Ima''), [[1948]]
* "Orphée Noir" (Nangisit nga Orpeo), pangyuna ti ''Anthologie de la nouvelle poésie nègre et malgache.'' inurnos babaen ni [[Léopold Sédar Senghor]], [[1948]]
* ''Le diable et le bon dieu'' (''Ti Sairo ken ti Naimbag nga Apo''), [[1951]]
* ''Les jeux sont faits'' (''Ti Ay-ayam ket Sumaruno''), [[1952]]
* ''Santo Sena, Aktor ken Martir'', [[1952]]
* ''Eksistentialismo ken dagiti Rikna ti Nagtagitaoan'', [[1957]]
* ''Les séquestrés d'Altona'' (''Dagiti Naipato iti Altona''), [[1959]]
* ''Critique de la raison dialectique'' (''Panagdildillaw iti Dialektiko a Rason''), [[1960]]
* ''Panagbirbiruk para iti Pamay-an'' (Inggles a patarus para iti umuna a sarita ti ''Panagdildillaw'', Tomo I) [[1962]]
* ''Les mots'' (''Dagiti Balikas''), [[1964]] 
* "Pakauna" iti libro ni [[Frantz Fanon]] a ''Dagiti Nakakaasi iti Daga''
* ''L'idiot de la famille'' (''Ti Maag iti Pamilia''), [[1971]]–[[1972]] - ken ni [[Gustave Flaubert]]
* ''Cahiers pour une morale''(''Libro para kadagiti Etiko''), [[1983]], 1947-48 paammo kadagiti etiko
* ''Les carnets de la drôle de guerre: Nobiembre 1939 - Marte 1940'' (''|Dagiti Diario ti Gubat: Dagiti kuaderno manipud kadagiti palso a gubat 1939-1940''), [[1984]], dagiti kuaderno manipud kadagit panawena kapadasan ni Sartre iti Palso a Gubat iti 1939-1940

== Dagiti nagibasaran ==
{{Reflist}}

{{Premio Nobel iti Literatura}}
{{Kontrol ti autoridad}}

{{pungol-nangruna}}

[[Kategoria:1905 a pannakaipasngay]]
[[Kategoria:1980 nga ipupusay]]
[[Kategoria:Dagiti Nobel a laureado iti Literatura|Sartre]]