Jump to content

Listaan dagiti aktibo a bulkan ti Filipinas

Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia

Dagiti aktibo a bulkan ti Filipinas, a kas naikategoria babaen ti Instituto ti Filipinas iti Bulkanolohia ken Sismolohia (PHIVOLCS), ket mangiraman kadagiti bulkan iti pagilian a nagbettak iti kaunegan dagiti naipakasaritaan a panawen (kaunegan dagiti naudi a 600 a tawtawen), nga adda dagiti pannakalagip kadagitoy a panagbettak a dinokumentuan babaen ti tao; wenno nagbettaken iti kaunegan ti naudi a 10,000 a tawtawen (holoseno) a naibatay kadagiti panagusig dagiti naidatos a materiales. Nupay kasta, awan ti konsenso kadagiti bulkanologo no kasano ti panangipalawag ti maysa nga "aktibo" a bulkan. Manipud idi 2012, ti PHIVOLCS ket inlistana dagiti 23 bulkan a kas aktibo iti Filipinas, 21 kadagitoy ket addaan iti naipakasaritaan a panagbettak ken dua ket dagiti napigsa a pumaroliko a bulkan – Cabalian ken Leonard Kniaseff.[1]; ti Global a Programa ti Bulkanismo ti Instituto ti Smithsonia ken inkategoriana dagiti 20 a bulkan ti Filipinas a kas "historikal" ken 59 a kas "holodeno".[2]

Ti Global a Programa ti Bulkanismo ti Instituto ti Smithsoniano (GVP) ket ilistana dagiti bulkan nga addaan kadagiti panagbettak a historikal, holoseno, wenno mabalin a naduduog no adda napigsa a senial iti bulkanismo ket makitkita pay babaen ti termal a lang-langa a kas dagiti pumarola, dagiti napudot nga ubbog, banga ti pitak, ken dadduma pay.[3] ti GVP ket agdama nga ilistana dagiti 50 a bulkan ti Filipinas.[2] Dagiti panagbettak manipud iti tabla dita baba ket ad-adu a naibatay iti GVP a mangited ti ad-adu a salaysay ti pakasaritaan ti panagbettak para iti naisangayan a bantay. Ti kaadu dagiti Naipakasaritaan a Panagbettak ket naibatay iti nalawag a naipakasaritaan a panagbettak ken mangilaksid ti madudua wenno Di naikeddeng a pammalagip a naibatay kadagiti dua a taudan a naibagbaga.

Ti listaan dita baba ket mangipakpakita kadagiti 25 ng aktibo a bulkan iti Filipinas ket naibatayda idi ti ad-adu manipud iti listaan ti PHIVOLCS ken adda met dagiti nairaman manipud iti GVP. Ti bilang ket saan a naitudtudo a bilang ken agdepdepende iti panangipalawag ti tao iti "aktibo" wenno historikal a panawen. Iti pay maipatinayon, dagiti bulkan a nailista a kas di aktibo wenno mabalin nga aktibo ket mabalin makapabaro ti aktibidad kalpasan ti napaut a paset ti panawen iti panagmalmalmeng a kas ti Bantay Pinatubo idi 1991.

Dagiti aktibo a bulkan ti Filipinas

[urnosen | urnosen ti taudan]
Bulkan Nagsasabtan Kangato (m) Probinsia Historikal a Panagbettak Deskripsion ti Panagbettak ken Agdama a Kasasaad
Grupo ti Ambalatungan 17°18′40″N 121°06′13″E / 17.310982°N 121.103668°E / 17.310982; 121.103668 (Grupo ti Ambalatungan) 2,329 metro (7,641 ft) Kalinga 0 Dagiti panagbettak idi 1952 ket di naikeddeng.[4] Pumaroliko nga addaan kadagiti solpatara ken dagiti termal nga ubbog.
Babuyan Claro 9°31′23″N 121°56′24″E / 9.523°N 121.940°E / 9.523; 121.940 (Babuyan Claro) 1,080 metro (3,540 ft) Cagayan 3 Dagiti panagbettak ket nairehistro idi 1831, 1860 ken idi 1913. Dagiti Napudot nga Ubbog ti Askedna ket mabirukan idiay akin-abagatan a sakaanan ti bulkan.
Banahaw 14°04′N 121°29′E / 14.07°N 121.48°E / 14.07; 121.48 (Banahaw) 2,158 metro (7,080 ft) Quezon 0 Dagiti panagbettak ket di naikeddeng iti las-ud ti panagayus ti pitak idi 1730, 1743, 1843 ken idi 1909.[5]
Biliran 11°33′29″N 124°30′47″E / 11.558°N 124.513°E / 11.558; 124.513 (Biliran) 1,301 metro (4,268 ft) Biliran 1 Preatika a panagbettak idi 1939. Pumaroliko nga addaan kadagiti termal nga ubbog
Bulusan 12°46′12″N 124°03′00″E / 12.770°N 124.05°E / 12.770; 124.05 (Bulusan) 1,565 metro (5,135 ft) Sorsogon 17 Daiti tawen a panagbettak ket manipud idi 1886 aginggana idi 2011. Permanente nasisiim
Cagua 18°13′19″N 122°07′23″E / 18.222°N 122.123°E / 18.222; 122.123 (Cagua) 1,133 metro (3,717 ft) Cagayan 1 Panagbettak idi 1860 ken napigsa a solpatariko nga aktibidad idi 1907. Dagiti termal a lugar ket mabirukan idiay asideg ti pantok ken dagiti bakras ti amianan a laud ken amianan-amianan a daya.
Camiguin de Babuyanes 18°49′48″N 121°51′36″E / 18.83°N 121.860°E / 18.83; 121.860 (Camiguin de Babuyanes) 712 metro (2,336 ft) Cagayan 1 Ti nairehistro a panagbettakna ket idi 1857. Pumaroliko nga ddaan kadagiti termal nga ubbog
Didicas 19°04′37″N 122°12′07″E / 19.077°N 122.202°E / 19.077; 122.202 (Didicas) 244 metro (801 ft) Cagayan 6 Dagiti panagbettak idi 1773, 1856, 1900, 1952, 1969 ken idi 1978. Submarino a bulkan aginggana idi 1952 idi naporma ti permanente nga isla.[6]
Hibok-Hibok 9°12′11″N 124°40′23″E / 9.203°N 124.673°E / 9.203; 124.673 (Hibok-Hibok) 1,552 metro (5,092 ft) Camiguin 5 Dagiti panagbettak ti tawtawen 1827, 1862, 1871 ken 1948–1952. Aktibidad manipud idi 1897–1902 ket solpatariko laeng. Permanente a nasisiim.
Iraya 20°28′08″N 122°00′36″E / 20.469°N 122.010°E / 20.469; 122.010 (Iraya) 1,009 metro (3,310 ft) Batanes 1 Ti naudi a panagbettak ket idi 1454. Seismiko nga ariwekwek idi 1998.
Iriga 13°27′25″N 123°27′25″E / 13.457°N 123.457°E / 13.457; 123.457 (Iriga) 1,196 metro (3,924 ft) Camarines Sur 0 Ti panagbettak idi 1628 ket nadiskredito.[7]
Grupo ti Jolo 6°00′47″N 121°03′25″E / 6.013°N 121.057°E / 6.013; 121.057 (Jolo Group) 811 metro (2,661 ft) Sulu 0 Di naikeddeng a submarino a panagbettak idi 1897. Nailista kas Bud Dajo, ti eskoria a kono idiay Isla ti Jolo, iti listaan ti PHIVOLCS.
Kanlaon 10°24′43″N 123°07′55″E / 10.412°N 123.132°E / 10.412; 123.132 (Kanla-on) 2,435 metro (7,989 ft) Negros Occidental, Negros Oriental 26 Dagiti panagbettak ket nairehistro manipud idi 1886 aginggana idi2006. Permanente a nasisiim.
Leonard Kniaseff 7°22′55″N 126°02′49″E / 7.382°N 126.047°E / 7.382; 126.047 (Leonard Kniaseff) 1,190 metro (3,900 ft) Davao de Oro 0 Ti naudi a panagbettak ket nairehistro kas c.120 AD.[8] Napigsa a termal a lang-langa.
Bantay Makaturing 7°38′49″N 124°19′12″E / 7.647°N 124.32°E / 7.647; 124.32 (Makaturing) 1,940 metro (6,360 ft) Lanao del Sur 2 Ti panagbettak ket nairehistro idi 1865 ken 1882. Dagiti panagbettak idi 1856 ken 1858 ket naigupit iti Bantay Ragang[9][10]
Matutum 6°22′N 125°04′E / 6.37°N 125.07°E / 6.37; 125.07 (Matutum) 2,286 metro (7,500 ft) Abagatan a Cotabato 0 Ti bantay ket pumaroliko idi Marso 7, 1911, ngem di naikeddeng no adda panagbettakna. Dagiti termal nga ubbong ket mabirukan idiay Almoan ken Linan.[11][12]
Mayon 13°15′25″N 123°41′06″E / 13.257°N 123.685°E / 13.257; 123.685 (Mayon) 2,462 metro (8,077 ft) Albay 50 Dagiti panagbettak ket nairehistro manipud idi 1616 aginggana idi 2013. Permanente a nasisiim.
Musuan 7°52′37″N 125°04′05″E / 7.877°N 125.068°E / 7.877; 125.068 (Musuan) 646 metro (2,119 ft) Bukidnon 2 Dagiti panagbettak idi 1866 ken 1867. Napigsa a seismiko nga ariwekwek idi 1976.
Parker 6°06′47″N 124°53′31″E / 6.113°N 124.892°E / 6.113; 124.892 (Bantay Parker) 1,824 metro (5,984 ft) Abagatan a Cotabato 1 Ti agporporma ti kaldera a panagbettak ket napasamak idi Enero 4, 1641.
Pinatubo 15°08′N 120°21′E / 15.13°N 120.35°E / 15.13; 120.35 (Pinatubo) 1,486 metro (4,875 ft) Zambales, Tarlac, Pampanga 3 Nagungar manen idi 1991 a nagpataud ti maikadua a kadakkelan a panagbettak iti maika-20 a siglo. Sinaruno ti basbassit a panagbettak idi 1992 ken 1993.
Ragang 7°42′N 124°30′E / 7.70°N 124.50°E / 7.70; 124.50 (Ragang) 2,815 metro (9,236 ft) Lanao del Sur, Cotabato 7 Dagiti tawen a panagbettak ket idi 1765 aginggana idi 1873. Dagiti panagbettak ket di naikeddeng idi 1915 ken 1916.
Bulakniko a Lugar ti San Pablo 14°07′N 121°18′E / 14.12°N 121.30°E / 14.12; 121.30 (Bulkaniko a Lugar ti San Pablo) 1,090 metro (3,580 ft) Laguna, Batangas 0 Ti kaudiani a panagbettak ket ti panagporma ti Danaw Sampaloc di agarup a 1350 AD +/- 100 a tawtawen naikeddeng babaen ti anthropolohia[3][13]
Smith 19°32′02″N 121°55′01″E / 19.534°N 121.917°E / 19.534; 121.917 (Smith) 688 metro (2,257 ft) Cagayan 6 Dagiti tawen a panagbettak ket idi 1652 aginggana idi 1924. A kinuyog ti Babuyan Claro iti listaan ti GVP.
Taal 14°00′07″N 120°59′35″E / 14.002°N 120.993°E / 14.002; 120.993 (Taal) 400 metro (1,300 ft) Batangas 33 Dagiti tawen a panagbettak ket idi 1572 aginggana idi 1977. Nangipakpakita kadagiti senial ti aktibidad idi 1991 ken permanente a nasisiim.
Di nanaganan a bulkan (Ibugos) 20°20′N 121°45′E / 20.33°N 121.75°E / 20.33; 121.75 (Di nanaganan a bulkan (Ibugos)) −24 metro (−79 ft) Batanes 3 Dagiti submarino a panagbettak idi 1773, 1850 ken 1854.

Kitaen pay

[urnosen | urnosen ti taudan]

Dagiti nagibasaran

[urnosen | urnosen ti taudan]
  1. ^ "Listaan dagiti Aktibo a Bulkan". Instituto ti Filipinas iti Bulkanolohia ken Sismolohia (PHIVOLCS). Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2016-03-04. Naala idi 2014-01-24.
  2. ^ a b "Dagiti Bulkan ti Filipinas ken Abagatan a daya nga Asia". Global a Programa ti Bulkanismo. Instituto ti Smithsoniano. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2011-08-05. Naala idi 2011-08-18.
  3. ^ a b "Kriteria ti Datos ti Bulkan". Global a Programa ti Bulkanismo. Instituto ti Smithsoniano. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2011-08-20. Naala idi 2011-08-18.
  4. ^ "Pakasaritaan ti Panagbettak, Grupo ti Ambalatungan" Naiyarkibo 2012-10-13 iti Wayback Machine. Global a Programa ti Bulkanismo. Naala idi 2011-08-18.
  5. ^ "Pakasaritaan a Panagbettak ti Banahaw" Naiyarkibo 2012-10-13 iti Wayback Machine. Global a Programa ti Bulkanismo. Naala idi 2011-08-18.
  6. ^ "Pakasaritaan ti Panagbettak ti Didicas" Naiyarkibo 2011-06-09 iti Wayback Machine. Global a Programa ti Bulkanismo. Naala idi 2011-08-18.
  7. ^ "Pakasaritaan ti Panagbettak ti Iriga" Naiyarkibo 2012-08-19 iti Wayback Machine. Global a Programa ti Bulkanismo. Naala idi 2011-08-18.
  8. ^ "Pakasaritaan ti Sakup ti Panagbettak ti Leonard" Naiyarkibo 2007-08-20 iti Wayback Machine. Global a Programa ti Bulkanismo. Naala idi 2011-08-18.
  9. ^ "Pakasaritaan ti Panagbettak ti Makaturing" Naiyarkibo 2012-10-13 iti Wayback Machine. Global a Programa ti Bulkanismo. Naala idi 2011-08-18.
  10. ^ "Makaturing" Naiyarkibo 2013-03-26 iti Wayback Machine. Global a Programa ti Bulkanismo. Naala idi 2011-08-18.
  11. ^ "Matutum" Naiyarkibo 2013-03-26 iti Wayback Machine. Global a Programa ti Bulkanismo. Naala idi 2011-08-18.
  12. ^ "Pakasaritaan ti Panagbettak ti Matutum" Naiyarkibo 2012-08-25 iti Wayback Machine. Global a Programa ti Bulkanismo. Naala idi 2011-08-18.
  13. ^ "Pakasaritaan ti Panagbettak ti Bulkaniko a Lugar ti San Pablo" Naiyarkibo 2012-10-13 iti Wayback Machine. Global a Programa ti Bulkanismo. Naala idi 2011-08-18.

Dagiti akinruar a silpo

[urnosen | urnosen ti taudan]

Dagiti midia a mainaig iti Bulbulkan ti Filipinas iti Wikimedia Commons

Naala manipud iti "https://ilo.wikipedia.org/w/index.php?title=Listaan_dagiti_aktibo_a_bulkan_ti_Filipinas&oldid=398963"