Sasao a Timor–Alor–Pantar

Timor–Alor–Pantar
Heograpiko a pannakaiwarwaras	Timor ken dagiti kaarruba nga isla
Lingguistika a pannakaidasig	Trans–Baro a Guinea? Laud a Bomberai – Timor–Alor–Pantar? Timor–Alor–Pantar
Pannakabingbingay	Alor–Pantar Daya a Timor Bunak
Glottolog	timo1261

Ti sasao a Timor–Alor–Pantar ket dagiti pagsasao a Papuano saan nga Austronesio) ti Timor, a naipangpangruna iti pagilian ti Daya a Timor, ken dagiti kaarruba nga isla.

Dagiti pagsasao

Dagiti pagsasao a naipakpakita nga agkakabagianda, ngem adu dagiti saan nga asideg. Ti sumaganad a konserbatibo a pannakaidasig ket manipud kada Ross (2005), Schapper et al. (2012), ken Holton et al. (2012).

• Pamilia a Daya Timor (Oirata–Makasai)
• Bunak
• Pamilia nga Alor-Pantar
• Teiwa
• Nedebang
• Kaera
• Akinlaud a Pantar (Lamma)

Dagiti pagsasao a Bunak ken ti Alor–Pantar ket sagpaminsanda nga agkukuyog a nagrupgrupo a kas "Laud a Timor", bayat a ti Bunak ken Daya a Timor ket nagrupgrupoda a kas "Timor–Kisar". Uray no ti sasao a Alor–Pantar ket nalawagda nga agkakabagian, kas met ti sasao a Timor–Kisar ken dagiti dua a grupo iti tunggal maysa kaniada, aginggana intono malpas ti aggigiddan a komparatibo nga obra iti amin dagiti pagsasao, saanto a nalawag no ti Bunak ket as-asideg iti Daya a Timor wenno iti Alor–Pantar, wenno ti Alor–Pantar ket maysa nga umiso a nodo. Ti listaan a naited dita ngato ket konserbatibo, nga awanan iti ania man a di naipakita a grupgrupo.

Dagiti pangsandi ket:

	sg	pl
1excl	*ani~na	*ini
1incl		*api
2	*ai	*i
3	*ga	(*gi)

Namatmati ni Ross (2005) a dagitoy ket mangipaltiing iti proto-Trans–Baro a Guinea ti Umuna ken maikadua a pangsandi ti tao ti *na, *ni, *ga, *gi, ken mabalin pay iti Trans–Baro a Guinea a dual/inklusibo iti *-pi-, ngem saan pay daytoy a naipakita iti pammaneknek dagiti lingguista, ken adu kaniada a makakita iti Trans–New Guinea a kas ad-adu a limitado a pamilia.

Pakasaritaan ken pannakaidasig

Uray no ti heograpiko a kaasidegda, ti sasao a Papuano ti Timor ket saanda nga asideg nga agkakabagian, ken ti panangipakita ti pannakaikabagian a pagbaetan iti ania man kaniada ket narigat, malaksid ti nalawag a panagkabagian ti sasao nga Alor–Pantar kadagiti isla a kaarruba ti Timor.

Immuna nga insingasing ni Arthur Capell a ti sasao a Timor ket pamilia idi 1941, ken isu met ti inaramid da Watuseke ken Anceaux para iti Timor–Alor–Pantar idi 1973. isuda a dua a yunit ket nabingbingayda kadagiti kaudian a pannakaidasig, ngem ti kanungpalan a panagkaikabagianda ket kadawyan a naaw-awat.

Idi 1957 iinsilpo ni HKL Cowan ti sasao a Timor iti pamilia a Laud a Papuano. Nupay kasta, idi inpadakkel ni Stephen Wurm ti Trans–Baro a Guinea idi 1975, inkeddengna a ti Timor–Alor–Pantar ket maitagikua idiay, ken isilpona daytoy iti sasao nga Abagatan nga Ulo ti Billit iti sanga nga Abagatan nga Ulo ti Billit – Timor–Alor–Pantar iti dayta a pilo. Imbagbaga ni Wurm dagiti panagpapada iti Laud a Papuano, ti maysa a sabali a pamilia, ngem insingasingna a daytoy ket gapu ti impluensia a subestrato.

Indasig ni Ross (2005) ti Timor–Alor–Pantar iti sasao a Laud a Bomberai, dagiti dua a grupo a mangporma iti sanga iti kaunegan ti Laud a Trans–Baro a Guinea.

Dagiti nagibasaran

• Ross, Malcolm (2005). "Pronouns as a preliminary diagnostic for grouping Papuan languages". Iti Andrew Pawley; Robert Attenborough; Robin Hide; Jack Golson (dagiti ed.). Papuan pasts: cultural, linguistic and biological histories of Papuan-speaking peoples. Canberra: Pacific Linguistics. pp. 15–66. ISBN 0-85883-562-2. OCLC 67292782.