Jump to content

Umuna a Panid

Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia

Napili nga artikulo

Kalendario ti Aztek

Ti aldaw ket maysa a paset ti panawen, a sapasap a naipalpalawag a kas ti pagbayatan nga agdagup iti 24 nga oras. Mabalin pay a kaibuksilanna ti paset ti sibubukel nga aldaw a ti agdama a lokasion ket nasilnagan babaen ti lawag ti Init, nga ammo pay a kas ti aglawag. Ti paset ti panawen a mangrukrukod manipud ti lokal a tengnga ti aldaw aginggana ti lokal a tengnga ti aldaw ket makunkuna a ti solar nga aldaw.

Ti nadumaduma a panangipalpalawag iti daytoy a sangalubongan a konsepto ti tao ket maus-usar segun ti linaon, kammasapulan ken pakainugotan. Idi 1967, ti segundo ket nabaliwan idi ti pannakaipalpalawagna iti termino ti kaatiddog ti allon ti lawag, ken daytoy ket nagbalin a ti SI a batayan ti paset ti panawen. Ti paset ti panagrukod para iti panawen a makunkuna nga "aldaw", ket nabaliwan idi 1967 a kas ti 86,400 SI a segsegundo ken naikkan ti simbolo a d, ket saan a paset a SI, ngem daytoy ket naaw-awat para iti panagusar ti SI.

Ti maysa a sibil nga aldaw ket kadawyan pay a daytoy ket 86,400 a segundo, mabalin a manayonan wenno makissayan ti bisiesto a segundo iti Panagpapada ti Sangalubongan nga Oras UTC, ken, kadagidiay dadduma pay a lokasion, sagpaminsan a manayonan wenno makissayan ti maysa nga oras no agibalbaliw manipud wenno mapan ti oras a panagin-inut ti lawag. Ti balikas nga aldaw ket mabalin pay a mangitudo ti aldaw iti lawas wenno ti maysa a petsa ti kalendario, a kas ti sungbat ti saludsod nga "Ania nga Aldaw?" Ti aldaw ket mangipatudo pay ti paset ti aldaw a saan a rabii — a makunkuna pay a kas ti 'bigat'. Dagiti tabas ti biag ti tattao ken dagiti dadduma pay a sebbangan ket mainaig iti solar nga aldaw ti Daga ken ti siklo ti aldaw ken rabii.

Ammom kadi...

Manipud kadagiti artikulo ditoy Ilokano Wikipedia:

Galaktiko a tengnga ti Nagririmpuok a Bitbituen

Napili a ladawan

Pakaimatangan ti Paris iti sumipnget a naala idiay torre ti Maine-Montparnasse.
(Dagitoy a napili a ladawan ket makita babaen ti suheto wenno babaen ti pagilian idiay Wikimedia Commons.)

Kakabsat a proyekto

Ibalbalayan ti Pundasion ti Wikimedia ti Wikipedia, ti maysa a di aggangganansia a gunglo a mangibalbalay pay kadagiti nadumaduma a proyekto:

Dadduma a pagsasao ti Wikipedia

Naisurat daytoy a Wikipedia iti Ilokano, ken napartuat idi Oktubre 7, 2005. Adu pay dagiti sabali a magun-od a Wikipedia, makita dita baba dagiti Wikipedia ti Filipinas ken dagiti sumagmamano a kadakkelan.