Bouches-du-Rhône

Bouches-du-Rhône
Bouches-du-Rhône
Departamento
	Wagayway Eskudo
	Lokasion ti Bouches-du-Rhône idiay Pransia
	Nagsasabtan: 43°30′N 5°5′E / 43.500°N 5.083°ENagsasabtan: 43°30′N 5°5′E / 43.500°N 5.083°E
Pagilian	Pransia
Rehion	Provence-Alpes-; Côte d'Azur
Prepektura	Marseille
Subprepektura	Aix-en-Provence; Arles; Istres
Gobierno
• Presidente ti Sapasap a Konsilo	Jean-Noël Guérini (PS)
Kalawa
• Dagup	5,087 km2 (1,964 sq mi)
Populasion (2007)
• Dagup	1,958,926
• Ranggo	Maika-3
• Densidad	390/km2 (1,000/sq mi)
Sona ti oras	UTC+1 (CET)
• Kalgaw (DST)	UTC+2 (CEST)
NUmero ti departamento	13
Distrito	4
Kanton	57
Komuna	119
	^1 Datos ti rehistro ti daga ti Pransia, a mangilaksid dagiti estuario, ken dagiti danaws, alog, ken glasier a dakdakkel ngem 1 km2 [urnosen iti Wikidata]

Ti Bouches-du-Rhône (Panangibalikas a Pranses: [buʃ.dy.ʁon]; Oksitano: Bocas de Ròse, lit. "Sabsabangan ti Rhône") ket maysa a departamento idiay abagatan ti Pransia a naipanaganan manipud iti sabangan ti Karayan Rhône. Daytoy ti kaaduan ti populasion a departamento ti rehion ti Provence-Alpes-Côte d'Azur . Ti INSEE ken kodigo ti koreona ket 13.

Pakasaritaan

Pakasaritaan ti departamento

Ti Bouches-du-Rhône ket maysa kadagiti 83 a kasisigud a departamento a napartuat idi las-ud ti Pranses a Rebolusion idi 4 Marso 1790. Daytoy ket napartuat manipud iti lumaud a paset ti dati a probinsia ti Provence ken dagiti prinsipalidad ti Orange, Martigues, ken Lambesc. Daytoy ket nakapukaw ti paset ti teritoriona idi 1793, a nairaman ti Orange ken Apt, idi napartuat ti departamento ti Vaucluse

Kalpasan ti panakapartuatna, ti departamento ket dagus a napigsa ken aktibo a sinuportaran ti Pranses a Rebolusion, a naglaon kadagiti 90 a "Jacobin a Sangkatiponan" babaen idi 1794.^[1] Daytoy ket naipangrunaan pay nga adda idi dagiti ad-adu ngem 50% kadagiti padi iti daytoy a departamento ti nangawat ti Sibil a Batay-linteg ti Klero a nagbanagan daytoy a panakaiturayan ti simbaaan babaen ti gobierno.^[2] Idi las-ud ti ingangato ti Partido Komunista kadagiti nagbanagan ti panagbutos ti maika-12 a siglo ket nangipakita a ti panakaisuporta dagiti politika ti kanigid a payak ket nagtultuloy a napigsa ditoy a departamento, ken naipangpangruna kadagiti akin-amianan a suburbo ti Marseille.

Pakasaritaan ti lugar

Ti pakasaritaan daytoy a lugar ket asideg a mainaig iti Provence. Ti Marseille ket nangruna idi a sangladan manipud idi kasakbayan ti panagparukma ni Julius Caesar ti Gaul. Ti kaadda dagiti Romano ket nakaibatian dagiti adu a monumento ti ballasiw ti departamento. Dagiti nadayeg a tattao a naipasngay ti daytoy a lugar ket mairaman ti Romantiko a pintor a ni Camille Roqueplan ken ti agiwarwarnak ken direktor ti teatro a kabsatna a ni Nestor Roqueplan.

Heograpia

Ti departamento ket paset ti agdama a rehion ti Provence-Alpes-Côte d'Azur. Daytoy ket napalikmutan kadagiti departamento ti Gard iti laud, ti Vaucluse iti amianan, ken ti Var iti daya, ken babaen ti Baybay Mediteraneo iti abagatan. Ti Karayan Rhône delta ket agporporma ti nawatiwat a sagneb ti kalugnakan a lugar a makunkuna a Camargue idiay abagatan a laud a paset ti departamento.

Ti kadakkelan asiudad ti departamento ket ti Marseille, daytoy ket aglaon ti nangruna a sangladan ti industria, ken agserserbi a a kas ti kadakkelan a puerto ti komersio ti Pransia. Ti Bouches-du-Rhône ket kaaduan nga urbano, nga adda dagiti 28 nga ili nga adda ti populasion ti agarup a 10,000 manipud idi 2008:

Marseille, populasion 851,420, departmento ken rehional a kapitolio (prepektura)
Aix-en-Provence, populasion 142,743, subprepektura, ti unibersida nga ili ken tugar ti rehional a Korte dagiti Pagkiddawan
Arles, populasion 52,729, subprepektura ken lugar ti taga-ugma a Romano a siudad
Martigues, populasion 46,471, ti mangidaulo a siuda para iti Europeano a petrokimiko nga industria
Aubagne, populasion 46,093, nakaipasngayan ti Provençal a mannurat a ni Marcel Pagnol
Istres, populasion 42,603, subprepektura ken panagibalayan ti kuartel ti milisia a pagitayaban
Salon-de-Provence, population 41,411, ti pangibalayan ti siudad ti maika-16 a siglo a mammadto a ni Nostradamus
Vitrolles, Bouches-du-Rhône, populasion 36,610
Marignane, populasion 33,909, pakabirukan ti rehional nga eropuerto ti Marseille-Provence
La Ciotat, populasion 33,790
Miramas, populasion 25,632, sentro ti rehional a perokaril
Gardanne, populasion 21,121
Les Pennes-Mirabeau, populasion 20,187
Allauch, populasion 18,728
Port-de-Bouc, populasion 17,207
Fos-sur-Mer, populasion 15,448
Châteaurenard, populasion 14,817
Berre-l'Étang, populasion 13,881
Bouc-Bel-Air, populasion 134,37
Tarascon, populasion 13,340
Rognac, population 12,195
Auriol, populasion 11,969
Châteauneuf-les-Martigues, populasion 11,564
Plan-de-Cuques, populasion 11,096
Saint-Martin-de-Crau, populasion 10,979
Saint-Rémy-de-Provence, populasion 10,662
Septèmes-les-Vallons, populasion 10,481
Trets, populasion 10,239

Dagiti karayan ket mairaman ti:

Ti Rhône, a mangporma ti pagbeddengan iti departamento ti Gard.
Ti Durance, a mangporma ti pagbeddengan iti departamento Vaucluse.
Ti Arc
Ti Huveaune

Dagiti danaw ket mairaman ti:

Étang de Berre
Étang de Vaccarès, idiay Camargue

Dagiti bantay ket mairaman ti:

Kabanbantayan ti Alpilles
Dagiti Calanque a nagbaetan ti Marseille ken La Ciotat
Corniche des Crêtes
Garlaban
Mont Puget
Turturod ti Montagnette
Bantay ti Sainte-Victoire
Masip ti Sainte-Baume

Kitaen pay

Dagiti nagibasaran

^ Albert Ceccarelli, La Révolution à l’Isle sur la Sorgue et en Vaucluse, Éditions Scriba, 1989, 2-86736-018-8, p 27
^ Albert Ceccarelli, La Révolution..., p 30

Dagiti akinruar a silpo

Dagiti midia a mainaig iti Bouches-du-Rhône iti Wikimedia Commons

(iti Pranses) Sapot a pagsaadan ti prepektura
(iti Pranses) Sapot a pagsaadan ti konsilo Naiyarkibo 2010-03-01 iti Wayback Machine

[1] Albert Ceccarelli, La Révolution à l’Isle sur la Sorgue et en Vaucluse, Éditions Scriba, 1989, 2-86736-018-8, p 27

[2] Albert Ceccarelli, La Révolution..., p 30

1

[1]

[2]