Jump to content

Bantay Mariveles

Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia
Bantay Mariveles
Ti Bantay Mariveles ken iti kannawanna ket ti Bantay Limay a kas nakitkita manipud iti pagserrekan iti Luek Manila. Ti isla iti sangaunan a kanawan ket ti Corregidor.
Kangatuan a punto
Kangato1,388 m (4,554 ft)
Kalatak1,388 m (4,554 ft)
Nagsasabtan14°31′26″N 120°27′50″E / 14.52389°N 120.46389°E / 14.52389; 120.46389Nagsasabtan: 14°31′26″N 120°27′50″E / 14.52389°N 120.46389°E / 14.52389; 120.46389
Heograpia
Ti Bantay Mariveles ket mabirukan idiay Filipinas
Bantay Mariveles
Bantay Mariveles
Lokasion ti Bantay Mariveles idiay Filipinas
LokasionProbinsia ti Bataan, Filipinas
NagannakBanbantay ti Zambales
Mapa-topoPCGS-2511
Heolohia
Kita ti bantaykompleks ti Estratobulkan-Kaldera
Arko/barikesLineamento ti Lumaud a Bataan
Naudi a bimtak2050 BCE

Ti Bantay Mariveles ket malmalmeng a bulkan a mabirukan idiay probinsia ti Bataan iti Filipinas. Ti Bantay Mariveles ken ti kaaripingna a Bantay Natib ket buklen ti 80.9 a porsiento iti dagup a kalawa ti daga ti probinsia.[1] Ti bantay ken ti kaaripingna a kono ket naisanglad iti bangir ti siudad ti Manila iti ballasiw ti Luek Manila, a mangit-ited ti napintas a pakabuyaan ti ilelennek ti init a nakitkita manipud idiay Manila.

Ti Bantay Mariveles ket naisanglad iti akin-abagatan a patingga ti Banbantay ti Zambales idiay Peninsula ti Bataan , laud ti Luek Manila. Ti probinsia ti Bataan ket tagikua ti Sentral a Luzon wenno Rehion III ti Filipinas.

Dagiti pisikal a langa

[urnosen | urnosen ti taudan]

Ti Bantay Mariveles ket dakkel nga estratobulkan nga addaan iti 4-kilometro (2.5 mi) a kaldera iti pantok nga agayus iti amianan. Ti kangatuan a pantok, a tinawtawagan iti Mariveles, ket agtayag iti 1,388 metro (4,554 ft) asl. Ti Bantay Pantingan, Bataan, Tarak, ken Vintana ket dagiti sabali pay a pantok ti kompleks ti kaldera ti bulkan, nga addaan iti diametro ti baba iti 22 kilometro (14 mi).[2]

Ti Bantay Samat idiay akin-amianan a bakras ken ti Bantay Limay idiay akindaya a bakras, ket dagiti nangruna, dagiti ubbing pay ti kitana a parasitiko a kono ti bulkan.

Ti Bantay Mariveles ket termal pay laeng nga aktibo nga addaan kadagiti sumaganad a napudot nga ubbog ti mabirukan iti kaunegan ti kompleks: Ubbog Tiis, Ubbog Saysain, ken Ubbog Pucot.[2]

Dagiti panagbettak

[urnosen | urnosen ti taudan]

Awan dagiti naipakasaritaan a panagbettak a nairehistro manipud iti kaldera ti Mariveles, nga iti kaudian nga aktibidad nga impakpakita babaen ti Radiokarbon a panangipetsa ket napasamak idi tengnga-Holoseno wenno agarup a 2050 BCE.[3]

Ti kabatbatuan a kita ket kaaduan iti biotita, hornblenda, ken andesita, nga addaan kadagiti dasita a panagayus ken dasitiko a tufo a kapada ti asideg a Bantay Natib.

Ti Bantay Mariveles ket adda iti Lineamento ti Akinlaud a Bataan a bulkaniko a barikes ti Luzon, a mangiraman ti Bantay Pinatubo, ti lugar ti maikadua a kadakkelan a panagbettak iti naudi a maika-20 a siglo.[2]

Dagiti listaan

[urnosen | urnosen ti taudan]

Ti Instituto ti Filipinas iti Bulkanolohia ken Sismolohia (PHIVOLCS), ti sanga ti gobierno ti Filipinas a mangipanggep ti bulkanolohia ti pagilian, ket ilistana ti Mariveles a kas mabalin nga aktibo a bulkan para iti edad ti kaudian a panagbettakna ken dagiti aktibo a termal a langa.[2]

Panagsang-at iti Mariveles

[urnosen | urnosen ti taudan]

Adda metten dagiti tallo a pantok nga ammo ti lokal a komunidad nga agkalkalay-at iti bantay: Pantok Tarak, Pantok Pantingan wenno Banayan, ken Pantok Mariveles. Dagiti sabali pay a pantok ket agur-urayda pay laeng a masukimat.

Ti Pantok Tarak ket nadayeg a papanan idiay Bantay Mariveles a ti pagrugian a puntona ket mabirukan idiay Baranggay Alas-asin, Mariveles, Bataan.[4] Ti Pantok Pantingan (lokal a Tinawtawagan ti Pantok Banayan) ket mabalin a serrekan babaen ti Sitio Duhat, Saysain, Bagac, Bataan. Ti Pantok Mariveles ket mabalin a maserrekan babaen ti Sitio Parca, Mariveles, Bataan.

Dagiti nagibasaran

[urnosen | urnosen ti taudan]
  1. ^ Redpen (2008-01-24). "Banbantay ti Bataan=". MyBataan.com. Naala idi 2011-09-15.
  2. ^ a b c d "Mariveles" Naiyarkibo 2011-10-05 iti Wayback Machine. Website ti PHIVOLCS. Naala idi 2011-07-28.
  3. ^ "Panagbettak a Pakasaritaan ti Mariveles". Global a Programa ti Bulkanismo. Naala idi 2011-07-28.
  4. ^ "Tarak Ridge". Pinoy Mountaineer. Naala idi 2012-02-21.

Dagiti akinruar a silpo

[urnosen | urnosen ti taudan]