Jump to content

Baybay Beaufort

Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia
Baybay Beaufort
Nagsasabtan72°N 137°W / 72°N 137°W / 72; -137Nagsasabtan: 72°N 137°W / 72°N 137°W / 72; -137
KitaBaybay
Pagpagilian ti labnengKanada, Estados Unidos
Kalawa ti rabaw178,000 km2 (69,000 sq mi)
Agpakatengnga a kaadalem124 m (407 ft)
Kaadaleman4,683 m (15,364 ft)
Tomo ti danum22,000 km3 (1.8×1010 acre⋅ft)
Dagiti nagibasaran[1][2]

Ti Baybay Beaufort (Pranses: mer de Beaufort) ket ti pingir a baybay ti Taaw Artiko,[3] a mabirukan iti amianan ti Amianan a laud a Terteritorio, ti Yukon, ken Alaska, ti laud ti Is-isla ti Artiko ti Kanada. Ti baybay ket nainaganan ken ni hidrograpo Apo Francis Beaufort. Ti nangruna a Karayan Mackenzie ket agayus idiay parte ti baybay ti Kanada, iti laud ti Tuktoyaktuk, ken isu daytoy ti maysa kadagiti bassit a permanente a pagtaengan kadagiti aplaya ti baybay.

Ti baybay ket naidasig babaen ti nakaro a klima, daytoy ket nayelo iti gangani amin a paset ti tawen. Iti pakasaritaan, ti laeng akikid a dalan iti 100 km (62 mi) a nakalukat iti Agosto–Septiembre iti asideg kadagiti aplayana, ngem iti kinaudi gapu ti panagbaliw ti klima idiay Artiko, ti awan yelona a lugar iti naladaw a kalgaw ket dimmakel unayen. Dagiti panagtunton a ti aplaya ti baybay ket natagtagitao idi agarup a 30,000 a tawtawen ket kaaduan a di napasingkedan (kitaen dita baba); ti agdama a densidad ti populasion ken saan unay nga adu. Ti baybay ket aglaon kadagiti adu a rekurso ti lana ken natural a gas iti sirok ti samangna, a kas idiay lugar ti Amauligak. Dagitoy ket naduktalan idi paset ti panawen a nagbaetan dagiti tawen ti 1950 ken 1980, ken dagiti eksplorasionda ket nagbalin a ti kangrunaan nga aktibidad ti tao iti dayta a lugar manipud kadagiti tawen ti 1980. Dagiti tradisional a trabaho iti panagkalap ken ti panaganup ti balyena ken leon ti baybay ket lokal laeng a nasansanay, ken awan ti komersial a kinapangruna daytoy. Kas resulta, ti baybay ket mangibalay ti maysa kadagiti kadakkelan a kolonia dagiti balyena a beluga, ken awan met ti ebidensia iti nakaro unay a panagkalap. Tapno mapawilan ti nakaro unay a panagkalap kadagiti danumna, nangampon ti Estados Unidos ti plano ti panagannad a panangimaton ti komersial a panagkalap idi Agosto 2009.[4] Idi Abrilof 2011 ti gobierno ti Kanada ket nagpirma iti memorandom iti panagawat kadagiti Inuvialuit a kas umuna nga addang iti panagrang-ay ti dakdakkel a plano ti panangimaton ti taaw.[5] Inrangarang ti gobierno ti Kanada idi Oktubre 2014 nga awanen ti baro a komersial a panagkalap idiay Baybay Beaufort ti maikeddeng aginggana a ti panagsukisok ket makaipakitanto kadagiti matalinaay a makalap a maaramidto nga umuna a magun-od dagiti Inuvialuit.[6]

Ti Internasional a Gunglo ti Hidrograpiko ket mangipalawag kadagiti patingga ti Baybay Beaufort a kas ti sumaganad:[7]

Iti amianan. Ti linia manipud iti Punto Barrow, Alaska, aginggana idiay Lands End, Isla Prinsipe Patrick (76°16′N 124°08′W / 76.267°N 124.133°W / 76.267; -124.133).

Iti daya. Manipud ti Lands End babaen ti Abagatan a laud nga aplaya ti Isla ti Prinsipe Patrick aginggana ti Punto Griffiths, kalpasanna ti linia idiay Rawis Prinsipe Alfred, ti Amianan a laud unay ti Isla Banks, babaen ti Laud nga aplaya ti Rawis Kellet, ti Akin-abagatan a laud a punto, ken kalpasanna ti linia ti Rawis Bathurst iti nangruna a daga (70°36′N 127°32′W / 70.600°N 127.533°W / 70.600; -127.533).

Dagiti nagibasaran

[urnosen | urnosen ti taudan]
  1. Baybay Beaufort, Nalatak nga Ensiklopedia ti Sobiet (iti Ruso)
  2. Baybay Beaufort, Encyclopædia Britannica on-line
  3. John Wright (30 Nobiembre 2001). The New York Times Almanac 2002. Psychology Press. p. 459. ISBN 978-1-57958-348-4. Naala idi 29 Nobiembre 2010.
  4. Plano ti Panangimaton ti Panagkalap ti Artiko.
  5. Beaufort Sea Commercial Fishing Banned (CBC News 15 Abril 2011).
  6. No new fisheries in the Arctic following federal ban
  7. "Limits of Oceans and Seas, 3rd edition" (PDF). International Hydrographic Organization. 1953. Naiyarkibo manipud iti kasisigud (PDF) idi 2010-10-15. Naala idi 6 Pebrero 2010.

Bibliograpia

[urnosen | urnosen ti taudan]

Adu pay a mabasbasa

[urnosen | urnosen ti taudan]
  • David G. Barber; Ryan Galley; Matthew G. Asplin; Roger De Abreu; Kerri-Ann Warner; Monika Pu?ko; Mukesh Gupta; Simon Prinsenberg; Stéphane Julien (2009). "Perennial pack ice in the southern Beaufort Sea was not as it appeared in the summer of 2009". Geophysical Research Letters. 36 (24): L24501. Bibcode:2009GeoRL..3624501B. doi:10.1029/2009GL041434.
  • Dawn Russell (1992). "International Ocean Boundary Issues and Management Arrangements". Iti David VanderZwaag (ed.). Canadian Ocean Law and Policy. Toronto: Butterworths. pp. 463–505.
  • Donat Pharand (Autumn 1984). "The Legal Regime of the Arctic: Some Outstanding Issues". International Journal. 39: 742–799. doi:10.2307/40202296.
  • Karin L. Lawson (1981). "Delimiting Continental Shelf Boundaries in the Arctic: The United States—Canada Beaufort Sea Boundary". Virginia International Law Journal. 22: 221–246.

Dagiti akinruar a silpo

[urnosen | urnosen ti taudan]