Dagiti panagtunton ti teritorio ti Antartika
Pito nga es-estado ti mangtartaripato ti panagtunton ti teritorio kadagiti walo a teritorio idiay Antartika. Dagitoy a pagilian ket mangimaton iti lugarda a sientipiko a pagsukisokan ken dagiti pagadalan a pasilidad a idiay Antartika iti uneg ti tinuntonda a teritorio.
Naibagbaga kano a ti Tulag ti Antartiko ket mangitungkua wenno mangpasardeng kadagitoy a panagtunton. Nupay kasta, ti Artikulo IV § 2 ket mangibagbaga iti, "Awan kadagiti tignay wenno aktibidad a mapaspasamak bayat a maipatpatungpal ti agdama a tulag ket gapuanan iti daytoy a batayan para iti panangiyunayunay, panagsuporta wenno panangipaay ti panagtunton ti teritorial a kinaturay idiay Antartika. Awan ti baro a panagtunton,wenno panagpadakkel iti maysa nga adda a panagtunton, ti maiyunayunayto iti kinaturay ti teritorio bayat a maipatpatungpal ti agdama a tulag agdama a Tulag", isu a saan a mangitungkua wenno mangpaardeng kadagiti adda a panagtunton.
Dagiti opisial a panagtunton
[urnosen | urnosen ti taudan]| Teritorio | Nagtunton | Petsa | Dagiti patingga ti panagtunton | ||
|---|---|---|---|---|---|
|
Antartiko a Teritorio ti Britaniko (Ballasiw taaw a teritorio ti Naykaykaysa a Pagarian) |
 Nagkaykaysa a Pagarian
|
1908 | 
|
– |
|
Dependensia ti Ross (Dependensia ti Baro a Selanda) |
 Baro a Selanda
|
1923 | 
|
– |
|
Daga Adelia (Distrito ti Akin-abagatan ken Antartiko a Dagdaga ti Pransia ) |
 Pransia
|
1924 | 
|
– |
|
Isla Pedro I (Dependensia ti Norwega) |
 Norwega
|
1929 | 
|
68°50′S 90°35′W / 68.833°S 90.583°W |
|
Antartiko a Teritorio ti Australia (Akinruar a teritorio ti Australia) |
 Australia
|
1933 | 
|
– – |
|
|
Daga Reina Maud (Dependensia ti Norwega) |
Norwega
|
1939 | 
|
– |
|
Antartiko a Teritorio ti Chile (Komuna ti Probinsia ti Antártica Chilena) |
 Chile
|
1940 | 
|
– |
|
Antartika ti Arhentina (Departamento ti probinsia ti Tierra del Fuego, Antartikaa, ken Is-isla ti Abagatan nga Atlantiko) |
 Arhentina
|
1942 | 
|
– |
Dagiti agtutuon a panagtunton
[urnosen | urnosen ti taudan]| Dagiti nagtunton | Dagiti patingga ti panagtunton |
|---|---|
| Nagkaykaysa a Pagarian, Arhentina
|
– |
| Nagkaykaysa a Pagarian, Arhentina, Chile
|
– |
| Nagkaykaysa a Pagarian, Chile
|
– |
Saan a natunton
[urnosen | urnosen ti taudan]| Rehion | Dagiti patingga ti saan a natunton | |
|---|---|---|
| Daga Marie Byrd | 
|
– |
Dagiti awanen a panagtunton
[urnosen | urnosen ti taudan]| Teritorio | Nagtunton | Petsa | Dagiti patingga ti panagtunton | |
|---|---|---|---|---|
| Baro a Swabia (Dati a protektorado ti Alemania) |
 Alemania
|
1939–1945 | 
|
– |
Dagiti mabalin a masakbayan a panagtunton
[urnosen | urnosen ti taudan]Adda dagiti maipagpagarup a a mabalin a maipanggep dagiti masakbayan a panagtunton. Ti Estados Unidos ken Rusia (kas sumaruno nga estado iti Kappon ti Sobiet) ket nangitaltalinaay nga addaanda iti reserba a karbenagn iti agaramid kadagiti panagtunton ket adda met dagiti panagipagpagarup a ti Brasil ket agar-aramid iti panagtunton a naibatay babaen ti 53° L ken 28° L,[1] isu a mangtuoon kadagiti panagtunton ti Arhentina ket Britaniko ngem saan a ti Chile.
Dagiti teritorio ti isla ti subantartiko
[urnosen | urnosen ti taudan]Dagiti uppat a teritorio iti 60° Abagatan ti sirkulo ti latitud ket sagpaminsan a mainaig iti kontinente ti Antartika. Awan kadagitoy a teritorio ket addaan kadagiti indehenio a populasion.
Isla Bouvet (Dependensia ti Norwega)
Akin-abagatan a Terteritorio ti Pransia[2][3]
Isla Heard ken is-isla McDonald (Akinruar a teritorio ti Australia)
Abagatan a Georgia ken ti Is-isla ti Abagatan a Sandwich (Ballasiw taaw a teritorio ti Britaniko)
Tulag ti Antartiko
[urnosen | urnosen ti taudan]
Kitaen pay
[urnosen | urnosen ti taudan]Dagiti nagibasaran
[urnosen | urnosen ti taudan]- ^ The international politics of Antarctica. Page 119 and 124.
- ^ Dagiti distrito ti Akin-abagatan ken Antartiko a Dagdaga ti Pransia malaksid ti Daga Adelia.
- ^ Mairaman ti Naiwarwaris nga Is-isla idiay Taaw Indiano, a mainaig iti Aprika