Jump to content

Danaw Bato

Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia
Danaw Bato
Ti Danaw Bato ket mabirukan idiay Filipinas
Danaw Bato
Danaw Bato
Lokasion iti kaunegan ti Filipinas
Mapa ti Camarines Sur a mangipakita iti Danaw Bato
LokasionPeninsula ti Bicol, Luzon, Rehion ti Bicol (Rehion V)
Nagsasabtan13°20′00″N 123°22′00″E / 13.33333°N 123.36667°E / 13.33333; 123.36667Nagsasabtan: 13°20′00″N 123°22′00″E / 13.33333°N 123.36667°E / 13.33333; 123.36667
Kangrunaan a sumrekanLokal a pagayusan iti danumken dagiti nadumaduma a bassit a waig
Kangrunaan a rummuaranTributario ti Karayan Bicol
Pagpagilian ti labnengFilipinas
Kalawa ti rabaw2,810 ha (6,900 acre)
Agpakatengnga a kaadalem8 m (26 ft)
Kangato ti rabaw10 m (33 ft)
Dagiti pagtaenganBato

Ti Danaw Bato ket ti danaw ti nasadiwa a danum ken ti maika-7 a kadakkelan iti Filipinas. Mabirukan daytoy iti ili ti Bato, iti agarup a 9 kilometro (5.6 mi) iti abagatan a laud ti Siudad ti Iriga, Probinsia ti Camarines Sur, abagatan-akindaya a Luzon, Filipinas. Daytoy ket addaan kadagiti ekstensibo a lutulot ken dagiti bakir ti kalugnakan. Maatianan ti danaw iti tributario ti Karayan Bicol a sumrek iti bayaby iti asideg ti Siudad ti Naga. Ti agpakatengnga a kaadalem ket 8 metro (26 ft), ken ti sirok ket nalugnak a sekka. Ti pateg ti pH ket 6.1, ti agpakatengnga a narunaw nga oksiheno ket 10 p.p.m., ken ti dagup a katangken ket (SBY) 2.4.[1]

Pakasaritaan

[urnosen | urnosen ti taudan]

Sigud a tinawtawagan ti danaw iti Caligno babaen dagiti patneng nga agtataeng iti likmut ti lugar ken ti bassit a pagtaengan ket napundar kadagiti aplaya idi las-ud ti panawen dagiti Kastila; dagiti nasapa nagtataeng ket nagbibiagda kadagiti nabaknang a rekurso ti danaw ken naus-usar a kas ti nangruna a pamay-an iti panagbanniaga. Rimmang-ay ti pagtaengan ken nagbalin nga iti agdama nga ili ti Bato, Camarines Sur ken ti danaw ket nanaganan manipud iti ili, a naipatakder idi babaen ti bilin ti Kangatuan a Gobierno (Nailian a Gobierno) idi Pebrero15, 1758, idi ti Filipinas ket babaen ti turay ti Bireinato ti Baro nga Espania.

Ti Sinarapan

[urnosen | urnosen ti taudan]

Ti Danaw Bato ket parte ti Sistena ti Danaw ti Rinconada (Bicol), a mangiraman pay iti Danaw Buhi ken Danaw Baao-Bula. Daytoy ket ammo a ti Sinarapan (Mistichthys luzonensis), ti kabassitan iti lubong a komersial a nakalkalap nga ikan iti lubong, ket mabirukan kadagiti danumna. Ti Sinarapan literal a ti kayatna sawen ket "nakalap babaen ti sarap" iti Buhi iti daytoy a nasapa a historikal a konteksto. Nupay kasta, ti isu met laeng nga ikan ket tinawtawagan iti tabios iti Bato, Nabua, Baao ken Bula, Camarines Sur. Ti etimolohia ti tabios, nupay kasta, ket saan a nalawag. Saan a mabirukan ti nagan kadagiti sientipiko a literatura a saan met a kasta ti "Sinarapan". Daytoy ket naipampamattian a ti Tabios ket naus-usar laeng iti bernakular a maipanggep iti lokal a panagkalap.[2] Iti agdama, ti Sinarapan ket naipangta iti pannakaawan gapu ti nakaro a panagkalap ken dagiti sabali a banag ngem adda maysa nga agdama a ganetget iti panagkonserba. Nangruna unay daytoy a sebbangan iti ekosistema ti danaw gapu ta daytoy ket endemiko laeng iti daytoy a rehion.

Dagiti nota

[urnosen | urnosen ti taudan]

Dagiti nagibasaran

[urnosen | urnosen ti taudan]

Dagiti akinruar a silpo

[urnosen | urnosen ti taudan]

Dagiti midia a mainaig iti Danaw Bato iti Wikimedia Commons