Karayan Subangdaku
| Karayan Subang Daku | |
|---|---|
Subangdaku | |
 Ti Karayan Subang Daku | |
| Lokasion | |
| Pagilian | Filipinas |
| Rehion | Akindaya a Visayas |
| Ili | Sogod, Abagatan a Leyte |
| Pisikal a pakaidumdumaan | |
| Taudan | |
| - lokasion | Banbantay ti San Juan ken San Francisco Mabuhay, Sogod, Abagatan a Leyte, Akindaya a Visayas |
| Sabangan | Luek Sogod |
- lokasion | Sogod, Abagatan a Leyte |
- nagsasabtan | 10°22′50″N 124°59′10″E / 10.38056°N 124.98611°ENagsasabtan: 10°22′50″N 124°59′10″E / 10.38056°N 124.98611°E |
- kangato | 0 m (0 ft) |
Ti Karayan Subangdaku ket ti kadakkelan a karayan idiay Akin-abagatan a Leyte, Filipinas. Agattian daytoy idiay Luek Sogod idiay ili ti Sogod. Ti kayat a sawen ti nagan ti karayan ket "dakkel a karayan" wenno "nalawa a karayan" iti Cebuano.
Kadagiti napalabas tawen, kalpasan ti panaglayus ti karayan, daytoy ket nakapartuat iti parikut iti probinsia. Daytoy ket namina ti batona ket kinanal manen ken isu daytoy ti gapuanan dagiti insidente. Kalpasan dagiti adu a panagpadas, agtultuloy a saan a nasolbar ti parikut.
Pannakaporma[urnosen | urnosen ti taudan]
Babaen ti deskripsion, daytoy ket mabalin a maikeddeng a kas naisallapid a karayan a buklen dagiti nadumaduma a kanal manipud kadagiti asideg a lugar a mangbingbingay ken mangitipon manen kadagiti dadduma a lugar a mangporma iti maysa nga agsukog iti paid a deposito dagiti sedimento nga addaan iti nalawa a tanap a paglayusan. Iti kasta, ti karayan ket kadawyan a makapeggad iti las-ud ti bagio kalpasan ti nakaro a panagtudo.[1]
Ti karayan ket agtiktikor iti masna a kursona. Ti irurumsua ket pinalpaliiw dagiti patubo a tattao nga agtataeng iti igid ti karayan iti kanayon a panawen a panaglayusna.
Dagiti parikut ti enbironmento[urnosen | urnosen ti taudan]
Ti ekolohia ti Karayan Subangdaku ket dinisturbo dagiti aktibidad ti tao, kas ti: a) ti daranudor a kas dagiti pinataud ti panaggiling iti bato iti las-ud dagiti operasion ti panagmina; b) pannakaisinsina iti sistem ati karayan a mangpawil ti panagbanniaga dagiti organismo iti danum babaen ti agtultuloy a kanal ti karayan; c) ti deposito ti lan-ak iti luek a pinataud dagiti aktibidad iti panagkanal manen. Ti pagresultaan ti panagsisina ti sistema ti karayan ken ti pannakalan-ak ti Luek Sogod ket mabalin a nangdisturbo ti sisklo ti biag dagiti dadduma nga organismo a makasapul iti panagakar iti baybay ken ti ekosistema ti nasadiwa a danum a kas ti Subangdaku. Kas pagarigan, ti panagkukua ti kappi a lokal nga ammo a kas “Kamwa”, ket inreporta babaen ti maysa a lokal nga agtataeng a simmurong a nangsurot ti kappi ken nabirukanna a ti nagdalanan daytoy nga ubing a kappi manipud iti baybay aginggana iti surong ti Subangdaku ket nakaabot aginggana iti Baranggay San Juan iti agarup a 120 a metro (390 ft) iti ngato ti pantar ti baybay. Thi panagkukua daytoy a kappi ket idi nagitlog ti manakman a kappi idiay baybay ken idi naupaan dagiti itlog, dagiti ubbing a kappi ket nagpasurongda. Dagiti sabali a napaliiw a sebbangan ken/wenno naireporta iti baba ti karayan ket dagiti Katang, Ulang (pasayan ti nasadiwa a danum), ti bassit a mollusk (ti maysa a gastropodo) nga addaan kadagiti duri iti batona a lokal nga ammo a kas Odianga ken dagiti dua a kita ti ikan ti nasadiwa a danum.[1]
Dagiti nagibasaran[urnosen | urnosen ti taudan]
- ^ a b Emelina G. Regis (Marso 21, 2002). "Stop Quarrying and Rechanneling Subang Daku of Sogod, Southern Leyte". Subang Daku Issue. Ateneo de Naga University. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi Oktubre 26, 2009. Naala idi 5 Mayo 2014.