Nailian a Parke ti Balbalasang-Balbalan
| Nailian a Parke ti Balbalasang-Balbalan | |
|---|---|
Kategoria II ti IUCN (nailian a parke) | |
 Pakaimatangan ti Bantay Balbalasang manipud idiay Ginget ti Pasil | |
.svg)  | |
| Lokasion | Kordiliera, Filipinas |
| Kaasitgan a siudad | Tuguegarao, Cagayan, Filipinas |
| Nagsasabtan | 17°27′N 121°09′E / 17.450°N 121.150°ENagsasabtan: 17°27′N 121°09′E / 17.450°N 121.150°E |
| Kalawa | 1,338 nga ektaria (3,310 acre) |
| Nabangon | Hunio 17, 1972 |
| Mangituray a bagi | Departamento ti Enbironmento ken dagiti Masna a Rekurso |
Ti Nailian a Parke ti Balbalasang-Balbalan (ammo pay a kas ti Nailian a Parke ti Bantay Balbalasang) ket nasalakniban a lugar iti Filipinas a mabirukan idiay ili ti Balbalan, Kalinga iti Rehion Administratibo ti Kordiliera. Ti parke ket sakupenna ti kalawa iti 1,338 nga ektaria[1] ken naipatengnga daytoy idiay Bantay Balbalasang idiay baranggay iti isu met laeng a nagan idiay asideg ti pagbeddengan ti probinsia ti Abra. Nabirngasan daytoy iti "berde a puso ti Kordiliera",[2] ti parke ket pannakabagi ti nabaknang a biodibersidad ken lanag ti daga iti daytoy a rehion ti bantay nga addaan kadagiti kaaduan a sibubukel a kabakiran ti pino ken ti nabaknang nga endemiko a flora ken fauna. Daytoy ket nairangarang a nailian a parke idi 1972 babaen ti Republika Tignay Blng. 6463.[3]
Topograpia[urnosen | urnosen ti taudan]
Ti Parke ket tagikua ti Bioheograpiko a Rehion ti Luzon, ti naisalsalumina a sentro ti endemismo iti Luzon. Daytoy ket buklen dagiti dua a kabambantayan iti kaunegan ti Kordiliera Sentral nga addaan kadagiti nadumaduma a karayan ken alog nga agayus idiay Karayan Saltan. Ti Bantay Sapocoy ket isu ti kangatuan a pantok iti 2,456 a metro. Daytoy ket mabirukan idiay lumaud a pagbeddengan ti parke a pakatan-awan ti Ilocos ken Tanap ti Cagayan . Ti kababaan a punto ti parke, iti kababa iti 700 a metro, ket adda idiay Balbalan idiay akin-daya a pasetna.[4]
Kaatapan[urnosen | urnosen ti taudan]
Ti maysa a nangruna a sentro ti biodibersidad ti konserbasion, ti parke ket pagtaengan dagiti 89 a sebbangan dagiti billit, a dagiti 39 ket endemiko iti Filipinas ken 2 kadagita ket mabirukan laeng idiay Luzon, ti Isabela Oriole (Oriolus isabellae) ken Flame-breasted Fruit Dove (Ptilinopus marchei). Bayat nga awan kadagiti nairehistro a sebbangan iti parke ket Kritikal wenno Naisagmak, uppat kadagiti sebbangan dagiti billit ket naikategoria a Madanar (Nalabbasit a Listaan dagiti Madanar a Sebbangan ti IUCN 2002), kadagita ket ti Whiskered Pitta (Pitta kochi), Luzon Water-redstart (Ryacornis bicolor) ken ti Luzon Jungle Flycatcher (Rhinomyas insignis).
Iti pay maipatinayon, nadokumentuanen dagiti 23 a sebbangan ti mamalia, dagiti 13 a sebbangan dagiti ampibia, dagiti 13 a sebbangan dagiti reptilia ken dagiti 25 a sebbangan dagiti alinta. Kadagitoy ket ti Natukaktukak a baboy ti Filipinas, Luzon Striped Rat, Northern Luzon Giant Cloud Rat, Kalinga Narrowmouth Toad, ken ti Luzon Narrow-mouthed Frog. Dua kadagitoy a sebbangan ti mamalia ket nailista a kas madanar, ti bassit a panniki ti Luzon ken ti Luzon Bushy-tailed Cloud Rat.
Iti kangato iti 1,000 m., ti parke ket buklen ti natangken a kayo, pino ken nalumotan a kabakiran. Ti sebbangan ti sabong ti Rafflesia ket naduktalan pay iti daytoy a parke.
Dagiti nagibasaran[urnosen | urnosen ti taudan]
- ^ "CAR – Dagiti Nasalakbiban a Lugar". Departamento ti Enbironmento ken dagiti Masna a Rekurso (Filipinas) Dagiti Nasalakniban a Lugar ken Opisina ti Kaatapan. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2012-12-21. Naala idi 15 Hunio 2012.
- ^ "Balbalasang – ti berde a puso ti Kordiliera". Art Fuentes. Naala idi 15 Hunio 2012.[permanente a natay a silpo]
- ^ "R.A. No. 6463". PhilippineLaw.info. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2013-02-18. Naala idi 15 Hunio 2012.
- ^ "Natural a Parke ti Balbalasang-Balbalan". NewCAPP – Dagiti Baro a Konserbasion a Lugar iti Gandat ti Filipinas. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2012-06-02. Naala idi 15 Hunio 2012.