Jump to content

Pagilian nga isla

Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia
Kitaen pay: Listaan dagiti pagilian nga isla
Dagiti naturay nga estado ken dagiti estado nga addaan iti limitado a pannakabigbig a napno kadagiti isla (Ti Australia ket naikeddeng a kas maysa a kontinente): dagiti addaan kadagiti pagbeddengan a daga ket namarisan iti berde, ken dagiti awanan ket namarisan iti nangisit nga asul

Ti maysa a pagilian nga isla ket ti pagilian a ti kangrunaan a teritoriona ket buklen ti maysa wenno ad-adu nga isla wenno dagiti parte ti isla. Manipud iti 2011, 46 (agarup a 24%[1]) kadagiti 193 estado a kameng ti UN ket dagiti pagilian nga isla.

Politika

[urnosen | urnosen ti taudan]

Ti porsiento dagiti pagilian nga isla a demokratiko ket ad-adu ngem dagiti kontinental a paglian. Iti pakasaritaan, nasansanayda iti talinaay ti politika negm dagiti kapadada a kontinental.[1]

Gubat

[urnosen | urnosen ti taudan]

Dagiti pagilian nga isla ket masasanda a gapuanan ti panagrukma iti baybay ken historikal a pagbaetan a karibal dagiti pagilian.[2]Dagiti isla a pagilian ket nakarkaroda a maatake babaen dagiti dakkel, ken kontinental a pagilian gapu ti kadakkelda ken panagkamkammatalekda kadagiti linia ti komunikasion iti baybay ken angin.[3]Adu kadagiti pagilian nga isla ket nakarkaroda pay a akabilen dagiti mersenario ken dagiti gangganaet nga agparparukma,[4]urayno ti pannakaisaluminada ket pakarigatan ti pannakapuntada. Dagiti nabileg a pagilian, kas ti Nagkaykaysa a Pagarian ket mabalinda nga agparang-ay iti marina para iti panagsalaknib ken panangipangato iti interesadoda, ken sagpaminsan a makunkuna iti bileg ti baybay.

Dagiti natural a rekurso

[urnosen | urnosen ti taudan]

Adu kadagiti pagilian nga isla ket nakraoda nga agkamkamatalekda iti ikan a kas ti kangrunaan a taraonda. Adda met dagiti dadduma a mapmapan iti mapabaro nga enerhia—a kas ti bileg ti angin, bileg ti danum, bileg ti heotermal ken biodiesel manipud iti lana ti copra—tapno mabakalanda dagiti presio ti lana.[5]

Heograpia

[urnosen | urnosen ti taudan]

Adda met dagiti pagilian nga isla ket nakarkaroda a maapektaran ngem dagiti dadduma pagilian babaen ti panabaliw ti klima, nga agpataud kadagiti problema a kas ti panagpabassit iti panagusar ti daga, kabassit ti danum ken sagpaminsan pay a gapuanan kadagiti banag a maipanggep iti panabaliw iti pagtaengan. Adda met dagiti pagilian nga isla nga ababa ti ayanda ket agin-inutda a lumlumned babaen ti ngumatngato a danum iti Taaw Pasipiko.[6]Mabanagan pay dagiti pagilian nga isla iti panagbaliw ti klima babaen dagiti natural a didigra a kas dagiti tropikal nga alipugpog, dagiti bagio, dagiti layus ken igaw.[7] Idi 2011, ti Center for Climate Change Law (CCCL) ket nagtengngel iti komperensia napanan dagiti 272 ra nagrehistro manipud kadagiti 39 a pagilian nga isla a natituluan iti Legal Issues for Threatened Island Nations.[8]

Ekonomia

[urnosen | urnosen ti taudan]

Adda kadagiti pagilian nga isla ket nakaroda nga agkamkammatalek kadagiti import ken nakaroda a maapektaran babaen dagiti panagbaliw iti ekonomia ti sangalubongan.[9] Dagiti ekonomia dagiti pagilian nga isla ket kadawyanda a basbassit ken nakarkaroda a maapektaran kadagiti ngina ti panagipatulod, pannakadadael ti inpraestrutura babaen ti enbiromento, ken ti pannakaisalumina kadagiti dadduma nga ekonomia kadagiti dakdakkel a pagilian; dagiti mailaksid ket mairaman ti Hapon, Australia ken ti Nagkaykaysa a Pagarian[10][11][12] Ti kaaduan nga industria para kadagiti adu a pagilian nga isla ket turismo.[13]

Komposision

[urnosen | urnosen ti taudan]

Dagiti pagilian nga isla ket kadawyanda a bassit nga addaan kadagiti bassit a populasion, urayno adda met, kas iti Indonesia ken Hapon ket isuda dagiti mailaksid.[14]

Adda met dagiti pagilian nga isla a naisentro iti maysa wenno dua a nangruna nga is-isla, kas ti Nagkaykaysa a Pagarian, Trinidad ken Tobago, Baro a Selanda, Kuba, Bahrain, Abu Dhabi, Singapur ken Taiwan. Dagiti dadduma ket naiwarwarasda kadagiti ginasut wenno rinibu a babbabassit nga isla, kas ti Indonesia, Hapon, ti Filipinas, Seychelles, ken ti Maldibas. Adda met dagiti pagilian nga isla a makibinningay iti maysa wenno ad-adu iti bukodda nga is-isla kadagiti sabali a pagilian, kas ti Nagkaykaysa a Pagarian ken ti Irlanda; Haiti ken ti Republika a Dominikano; ken ti Indonesia, a makibinningayda kadagiti isla iti Papua Baro a Guinea, Brunei, Daya a Timor, ken Malaysia. Ti Malaysia ken Singapur ket ti pay sabali a pagarigan iti daytoy ken ti naud-udi ket parte idi ti dati aginggana idi 1965.

Iti heograpia, to pagilian ti Australia ket naikeddeng a kas kontinenteal a masa ti daga imbes a maysa nga isla, a mangsakop ti kadakkelan a masa ti daga ti kontinente ti Australia. Iti napalabas, nupay kasta, naikeddeng idi daytoy a kas maysa nga isla para kadagiti panggep ti turismo.[15] (among others) and is still often referred to as such.[16]

Dagiti nagibasaran

[urnosen | urnosen ti taudan]
  1. ^ a b Ott, Dan (1996). Small is Democratic. Routledge. p. 128. ISBN 0-8153-3910-0.
  2. ^ Chasle, Raymond (1 Oktubre 1986). "The quest for identity. (island countries)". UNESCO Courier. Naala idi 2009-02-01.
  3. ^ Perry, Walt L.; Robert W. Button; Jerome Bracken; Thomas Sullivan; Rand Corporation; United States Navy; Jonathan Mitchell (2002). Measures of Effectiveness for the Information-age Navy. Rand Corporation. p. 7. ISBN 0-8330-3139-2.
  4. ^ WREN, CHRISTOPHER S. (Disiembre 9, 1989). "Mercenary Holding Island Nation Seeks Deal". New York Times. Naala idi 2009-02-01.
  5. ^ Xingwei, Huang (2008-10-17). "Pacific Islands countries switch to renewable energy source due to increasing fuel prices". Naala idi 2009-02-01.
  6. ^ "Leader of disappearing island nation says climate change an issue of survival, not economics". Hunio 5, 2008. Naala idi 2009-02-01.
  7. ^ "FAO: Climate change threatens food security of Pacific island countries". Disiembre 2, 2008. Naala idi 2009-02-01.
  8. ^ http://www.earth.columbia.edu/articles/view/2826
  9. ^ "Global economic crisis a concern for Pacific island countries". 2008-10-28. Naala idi 2009-02-01.
  10. ^ "WTO/FORSEC Trade Policy Course for Pacific island countries". 9 Marso 2001. Naala idi 2009-02-01.
  11. ^ "NZ calls for global solutions to problems faced by small island nations". 2005-01-18. Naala idi 2009-02-01.
  12. ^ Garg, Sarika. "U.N. ambassador gives keynote". Naala idi 2009-02-01.[permanente a natay a silpo]
  13. ^ "China enlists Pacific island countries as tourist destinations, XINHUA". The America's Intelligence Wire. 10 Agosto 2004. Naala idi 1 Pebrero 2009.
  14. ^ "Wen pledges new aid to Pacific countries". International Herald Tribune. Abril 5, 2006. Naala idi 2013-08-21.
  15. ^ "Australian Naval Defence". The Brisbane Courier. 24 Hulio 1897. Naala idi 2009-01-31.
  16. ^ "China, Pacific island countries discuss cooperation at forum meeting". Naala idi 2009-02-01.
Naala manipud iti "https://ilo.wikipedia.org/w/index.php?title=Pagilian_nga_isla&oldid=396661"