Pagsasao a Khmu
| Khmu | |
|---|---|
| Khamu, Kamhmu | |
| Patubo iti | Laos, Bietnam, Tailandia, Tsina |
Patubo a mangisasao | (3.500.000 ti nadakamat idi senso ti 1990–2015)[1][2] |
| Lao, Latin, Tailandes | |
| Kodkodigo ti pagsasao | |
| ISO 639-3 | Uray ania:kjg – Khmukhf – Budista a Khmu (Khmu Khwen)[3][4] |
| Glottolog | khmu1255 |
Ti pagsasao a Khmu [kʰmuʔ] ket ti pagsasao ti tattao a Khmu iti akin-amianan a rehion ti Laos. Daytoy ket naisasao pa iti kadenna a luglugar ti Bietnam, Tailandia ken Tsina. Nagtaud ti nagan ti Khmu iti sanga ti Khmuiko iti pamilia ti pagsasao a Austroasiatiko, ti naudi a naibagbaga ket mangiraman pay ti Khmer ken Bietnamis. Iti kaunegan ti Austroasiatiko, ti Khmu ket masansan a madakdakamat a kaasitgan a maikabagian kadagiti pagsasao a Palaungiko ken Khasiko.[5] Ti nagan a "Khmu" ket mabalin pay a makita a nairomanisado a kas Kmhmu, Khmu', Kammu, wenno Khamuk kadagiti nadumaduma a pablaak wenno alternatibo a makunkuna babaen ti nagan iti maysa a lokal a dialekto.
Dagiti dialekto[urnosen | urnosen ti taudan]
Kas maysa a minoridad a pagsasao nga awanna iti pagalagadan nga impluensia, adu kadagiti dialekto ket nagbalbaliwdan. Dagiti dialekto ket nangrunada nga agigiddiat kadagiti adda a konsonante, ti kaadda ti rehistro, ken iti grado a pannakaimpluensia ti pagsasao babaen dagiti kaarrubayan a nailian a pagsasao. Dagiti dialekto ket, iti kaaduan, ket agsisinnaranay a maawatan; nupay kasta, ti mabalin a narigat ti pannakisarita dagiti agsasao kadagiti heograpiko nga adayo a dialekto. Dagiti dialekto ti Khmu ket mabalin a nawatiwat a maikategoria kadagiti dua a grupo, ti Akinlaud a Khmu ken ti Akindaya a Khmu.
Suwilai Premsrirat (2002)[urnosen | urnosen ti taudan]
Ireporta ti Suwilai Premsrirat (2002)[6] dagiti sumaganad a lokasion ken dagiti dialekto ti Khmu idiay Laos, Bietnam, Tsina, ken Tailandia.
- Laos: naisasao kadagiti 8 nga akin-amianan a probinsia ti Luang Namtha, Udomsai, Bokeo, Sayaburi, Phongsali, Luang Prabang, ken Chiengkhwang, ken dagiti bassit a purok iti asideg ti Vientiane. Dagiti dialekto ket mairaman ti Khmu Rook, Khmu Lue, ken Khmu Cuang (ammo pay a kas Khmu Uu).
- Bietnam: Dagiti Purok ti Kim Hua, Sop Pot, Sop Caw ek Pung Kamong, Distrito ti Kim Da, Distrito ti Tương Dương, Siudad ti Vinh, Probinsia ti Nghệ An. Idiay pay Probisnia ti Lai Châu, Probinsia ti Sơn La, ken Probinsia ti Thanh Hóa.
- Tsina: Purok ti Pung Soa (ad-adu a konserbatibo iti kontrasto ti panangiyebkas kadagiti umuna a konsonante) ken ti Purok ti Om Kae (addaan kadagiti tonal a kontrasto) idiay Sipsongpanna, Yunnan
- Tailandia: adu a purpurok, mairaman ti representatino a punto ti datos ti Purok ti Huay Yen, Subdistrito ti Wieng, Distrito ti Chiang Khong, Probinsia ti Chiang Rai (kasisigud a manipud iti Distrito ti Pak Bang ti Laos, nga idiay ket tinawtawagan ti pagsasao iti Khmu Khrong, a ti kayatn aa sawen ket 'Mekong Khmu'). Ken idiay pay Probisnia ti Nan ken Probinsia ti Lampang.
Kitaen pay[urnosen | urnosen ti taudan]
Dagiti nagibasaran[urnosen | urnosen ti taudan]
- ^ "Kmhmu'". Ethnologue (iti Ingles). Naala idi 2018-07-26.
- ^ "Khuen". Ethnologue (iti Ingles). Naala idi 2018-07-26.
- ^ Hammarström (2015) Ethnologue 16/17/18th editions: a comprehensive review: online appendices
- ^ "Mon-Khmer Classification (Draft)".
- ^ Diffloth, Gérard (2005). "The contribution of linguistic palaeontology and Austroasiatic". in Laurent Sagart, Roger Blench and Alicia Sanchez-Mazas, eds. The Peopling of East Asia: Putting Together Archaeology, Linguistics and Genetics. 77–80. London: Routledge Curzon.
- ^ Premsrirat, Suwilai. 2002. Dictionary of Khmu in Laos. Mon-Khmer Studies, Special Publication, Number 1, Volume 3. Salaya, Thailand: Mahidol University.
Adu pay a mabasbasa[urnosen | urnosen ti taudan]
- Premsirat, Suwilai (1991). "Aspects Inter-Clausal Relations in Khmu". Iti Davidson, Jeremy H. C. S.; Shorto, H. L. (dagiti ed.). Austroasiatic Languages: Essays in Honour of H.L. Shorto. University of London, School of Oriental and African Studies. pp. 123–140. ISBN 0-7286-0183-4. Naala idi 9 Hunio 2014.
- Prēmsīrat, Suwilai. The Thesaurus and Dictionary Series of Khmu Dialects in Southeast Asia. Nakorn Pathom: Institute of Language and Culture for Rural Development, Mahidol University at Salaya, Thailand, 2002. ISBN 9740501125
- Prēmsīrat, Suwilai. Khmu, a Minority Language of Thailand. Papers in South-East Asian linguistics, no. 10. Canberra, A.C.T., Australia: Dept. of Linguistics, Research School of Pacific Studies, Australian National University, 1987. ISBN 0-85883-365-4
- Proschan, Frank. Kmhmu Language and Language Policy: At Home and Abroad. s.l: s.n, 1995.
- Proschan, Frank. Poetic Parallelism in Kmhmu Verbal Arts: From Texts to Performances. s.l: s.n, 1988.
- Smalley, William Allen. Outline of Khmu structure. American Oriental series. Essay, v.2. New Haven, Conn: American Oriental Society, 1961.
- Svantesson, Jan-Olof. Kammu Phonology and Morphology. Travaux de l'Institut de linguistique de Lund, 18. Lund: CWK Gleerup, 1983. ISBN 91-40-04870-5
Dagit iakinruar a silpo[urnosen | urnosen ti taudan]
- http://projekt.ht.lu.se/rwaai RWAAI (Repository and Workspace for Austroasiatic Intangible Heritage)
- http://hdl.handle.net/10050/00-0000-0000-0003-66EA-B@view TI Khmu iti Dihital nga Arkibo ti RWAAI
- Database dagiti rekording ti audio iti Khmu – dagiti batayan a karakarag iti Katoliko[permanente a natay a silpo]