Merkurio

Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia
Merkurio ☿
Merkurio
Ti innala ti MESSENGER saan nga husto a maris iti Merkurio
Dagiti panangikeddeng
Panangibalikas/ˈmɜːrkjəri/ (Maipanggep iti daytoy nga unidengngen)
Dagiti pangilasinMerkurio, Merkurial
Dagiti pakailasinan ti panaglikmut
Panawen J2000
Aphelion
  • 69,816,900 km
  • 0.466 697 AU
Perihelion
  • 46,001,200 km
  • 0.307 499 AU
  • 57,909,100 km
  • 0.387 098 AU
Eksentrisidad0.205 630
115.88 d
47.87 km/s
174.796°
Paglikigan
48.331°
29.124°
Dagiti ammo a sateliteAwan
Dagiti pisikal a pakailasinan
Promedio a rayus
  • 2,439.7 ± 1.0 km
  • 0.3829 Daga
Panagdalumpinas0
  • 7.48×107 km2
  • 0.147 Daga
Tomo
  • 6.083×1010 km3
  • 0.056 Daga
Masa
  • 3.3022×1023 kg
  • 0.055 Daga
Promedio a densidad
5.427 g/cm3
4.25 km/s
  • 58.646 aldaw
  • 1407.5 h
Kapardas ti panagtayyek ti ekuador
10.892 km/h (3.026 m/s)
2.11′ ± 0.1′
Panagpangato ti kanawan ti amianan nga ungto
  • 18 h 44 min 2 s
  • 281.01°
Deklinasion ti amianan nga ungto
61.45°
Albedo
temp. ti rabaw min mean max
0°N, 0°W 100 K 340 K 700 K
85°N, 0°W 80 K 200 K 380 K
−2.6 aginggana ti 5.7
4.5" – 13"
Atmospeara
Presion ti rabaw
bassit laeng
Pakabuklan babaen ti tomo

Ti Merkurio ket isu ti kaasitgan a planeta iti Init ken isu ti maikadua a kabassitan a planeta iti Sistema a Solar. Manipud −0.4 aginggana ti 5.5 ti nalawag a kadakkel a sakupenna ti kadakkelan nga anggulo a panagsinana iti Init ket 28.3° laeng. Kastoy ngarud a makita laeng ti Merkurio no agagaw ti sipnget ken lawag ti malem. Aginggana itatta ket awan pay unay maammoan a maipanggep ti Merkurio gapu namnaminsan laeng nga binisita ti lugan iti law-ang. Inasidegan ti Mariner 10 (Estados Unidos) manipud idi 1974 aginggana iti 1975 ket 40–45% ti rabaw diay planeta ti minapana.

Pareho ti Merkurio ken ti Bulan ti itsura a napeltakan ti adu nga ababut. Awan ti masna a satelitena wenno tangatang ngem adda dakkel a deposito ti landok idiay tennga ti uneg ti lubong. Daytoy ti paggapuan iti kampo a magnetiko a kas maysa porsiento a kapigsa ti Daga.

Ti kapudot ti rabaw ti Merkurio ket manipud 90-700 K (200-800 Fahrenheit/183-426 Celsius). Impanagan dagiti Romano ti daytoy nga planeta iti diosda a ni Merkurio.

Dagiti nota[urnosen | urnosen ti taudan]

  1. ^ Ti panakaduktalan iti 2003UB313 ket nakaaramid ti pagsuppiatan ti panakaipalpalawag ti balikas a "planeta". No ti 2003UB313 ket awaten a kas ti maika-10 a planeta, ti Merkúrio ket agbalin a ti maikatlo a kabassitan a planeta imbes a ti maikadua.
  2. ^ Van Hoolst, T., Jacobs, C. (2003), Ti ugot ti Merkúrio ken ti kaunegan a patakder, Warnakan iti Heopisikal a Panagsukisok, v. 108, p. 7.
  3. ^ Benz, W., Slattery, W. L., Cameron, A. G. W. (1988), Collisional stripping of Mercury's mantle, Icarus, v. 74, p. 516-528.
  4. ^ Correia, A. C. M., Laskar, J. (2004), Mercury's capture into the 3/2 spin-orbit resonance as a result of its chaotic dynamics, Nature, v. 429, p. 848-850.
  5. ^ Spohn, T., Breuer, D. (2005), Bugas a Kabuklan ken the Magnetiko a Lugar iti Merkúrio, Heopisikal a Kappon ti Amerikano, Primabera a timpuyog 2005
  6. ^ Mercury: Ti Tulbek ti Ebolusion ti Terestial a Planeta (2005). JHU/APL - Messenger.
  7. ^ Mariner 10 (Oktubre 20, 2005) Naiyarkibo 2004-10-31 iti Wayback Machine. NSSDC Master Catalog Display: Spacecraft.

Dagiti nagibasaran[urnosen | urnosen ti taudan]

  • Shchuko, O. B. (2004). Merkúrio: adda ngta yelo kadagiti subpolar a rehion?, Dagiti Panagrang-ay ti Panagsukisok ti Law-ang, v. 33, p. 2156-2160
  • Comins, Neil F. (2001). Panakadutokan ti Nasken a Law-ang.
  • Zuber, Maria T. (2004). Merkúrio Naiyarkibo 2010-01-11 iti Wayback Machine. World Book Online Reference Center. World Book, Inc. Naala idiay nasa.gov.

Dagiti akinruar a silpo[urnosen | urnosen ti taudan]