Listaan dagiti Nobel a laureado iti Literatura

Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia
Ni Horace Engdahl, ti dati a permanente a sekretario ti Sueko nga Akademia, a nangirangarang kenni Jean-Marie Gustave Le Clézio ket nangabak ti Premio Nobel iti Literatura idi 2008

Ti Premio Nobel iti Literatura (Sueko: Nobelpriset i litteratur) ket tinawen a gungguna babaen ti Sueko nga Akademia kadagiti mannurat a nakaited ti naisangayan a kontribusion iti literatura a pagobraan. Daytoy ket maysa kadagiti lima a Premio Nobel a binangon babaen ti 1895 testamento ni Alfred Nobel, a nagungunaan para iti naisangayan a kontribusion iti kimika, pisika, literatura, kappia, ken pisiolohia wenno medisina.[1] A kas nairuknoy babaen ti testamento ti linteg ni Nobel, ti gunguna ket inadministro babaen ti Pundasion ti Nobel ken ipagunguna babaen ti komite a buklen ti lima a kamkameng a binutosaan babaen ti Sueko nga Akademia.[2] Ti immuna a Premio Nobel iti Literatura ket naipagunguna idi 1901 kenni Sully Prudhomme iti Pransia. Ti tunggal maysa nga umawat ket mangawat ti medalia, diploma ken kuarta a premio a nagdumaduma kadagiti napalabas a panawen.[3] In 1901, Ni Prudhomme nakaawat ti 150,782 SEK, kapada daytoy ti 7,731,004 SEK idi Disiembre 2007. Ti gunguna a maipresenta idiay Estokolmo iti tinawen a seremonia iti Disiembre 10, ti anibersario ti ipupusay ni Nobel.[4]

Manipud idi 2013, ti Premio Nobel iti Literatura ket naipagunguna kadagiti 110 a tattao.[5] Idi inawatna ti gunguna idi 1958, ti naipasngay idiay Rusia a ni Boris Pasternak ket napilit idi a nagmadi babaen ti presion ti gobierno ti Kappon ti Sobiet. Idi 1964, ni Jean-Paul Sartre ket nagmadi a nangawat ti Premio Nobel iti Literatura, ken isu ket kankanayon a nangawat kadagiti amin a a napalabas a pamamdayaw kaniana.[6] Sangapulo ket tallon a babbai ti nangabak ti Premio Nobel iti Literatura, ken ad-adu daytoy ngem ti ania man a Premio Nobel malaksid ti Premio Nobel iti Kappia.[7] Kadagiti amin a tawen a naipagunguna ti Premio Nobel iti Literatura, adda laeng dagiti uppat a pagarigan a ti gunguna ket naipagunguna iti dua a tao (1904, 1917, 1966, 1974). Adda metten dagiti pito a tawen a ti Premio Nobel iti Literatura ket saan a naipagunguna (1914, 1918, 1935, 1940–1943).[5]

Listaan dagiti napadayawan iti Premio Nobel iti Literatura[urnosen | urnosen ti taudan]

Listaan dagiti nangabak iti Premio Nobel iti Literatura manipud idi 1901 agingga iti agdama a tawen (2014).

Tawen Nagan Pagilian Pagsasao
1901 Sully Prudhomme Pransia Pranses
1902 Theodor Mommsen Alemania Aleman
1903 Bjørnstjerne Bjørnson Norwega Norwego
1904 Frédéric Mistral Pransia Oksitano
José Echegaray y Eizaguirre Espania Espaniol
1905 Henryk Sienkiewicz Polonia Polako
1906 Giosuè Carducci Italia Italiano
1907 Rudyard Kipling Britania Ingles
1908 Rudolf Christoph Eucken Alemania Aleman
1909 Selma Lagerlöf Suesia Sueko
1910 Paul von Heyse Alemania Aleman
1911 Maurice Maeterlinck Belhika Pranses
1912 Gerhart Hauptmann Alemania Aleman
1913 Rabindranath Tagore India Bengali
1914 Saan a naipagunguna
1915 Romain Rolland Pransia Pranses
1916 Verner von Heidenstam Suesia Sueko
1917 Karl Adolph Gjellerup Dinamarka Danes
Henrik Pontoppidan Dinamarka Danes
1918 Saan a naipagunguna
1919 Carl Spitteler Suisa Aleman
1920 Knut Hamsun Norwega Norwego
1921 Anatole France Pransia Pranses
1922 Jacinto Benavente Espania Espaniol
1923 William Butler Yeats Irlánda Ingles
1924 Władysław Reymont Polonia Polako
1925 George Bernard Shaw Irlánda Ingles
1926 Grazia Deledda Italia Italiano
1927 Henri Bergson Pransia Pranses
1928 Sigrid Undset Norwega Norwego
1929 Thomas Mann Alemania Aleman
1930 Sinclair Lewis Estados Unidos Ingles
1931 Erik Axel Karlfeldt Suesia Sueko
1932 John Galsworthy Britania Ingles
1933 Ivan Alekseyevich Bunin Rusia (kas eksilo) Ruso
1934 Luigi Pirandello Italia Italiano
1936 Eugene O'Neill Estados Unidos Ingles
1937 Roger Martin du Gard Pransia Pranses
1938 Pearl S. Buck Estados Unidos Ingles
1939 Frans Eemil Sillanpää Pinlandia Pinlandes
1940 Saan a naipagunguna
1941 Saan a naipagunguna
1942 Saan a naipagunguna
1943 Saan a naipagunguna
1944 Johannes Vilhelm Jensen Dinamarka Danes
1945 Gabriela Mistral Chile Espaniol
1946 Hermann Hesse Suisa Aleman
1947 André Gide Pransia Pranses
1948 T. S. Eliot Estados Unidos/Britania Ingles
1949 William Faulkner Estados Unidos Ingles
1950 Bertrand Russell Britania Ingles
1951 Pär Lagerkvist Suesia Sueko
1952 François Mauriac Pransia Pranses
1953 Sir Winston Churchill Britania Ingles
1954 Ernest Hemingway Estados Unidos Ingles
1955 Halldór Laxness Islandia Islandes
1956 Juan Ramón Jiménez Espania Espaniol
1957 Albert Camus Pransia Pranses
1958 Boris Pasternak (dina inawat ti premio)[1] Rusia Ruso
1959 Salvatore Quasimodo Italia Italiano
1960 Saint-John Perse Pransia Pranses
1961 Ivo Andric Yugoslavia Serbo-Kroata
1962 John Steinbeck Estados Unidos Ingles
1963 Giorgos Seferis Gresia Griego
1964 Jean-Paul Sartre (dina inawat ti premio)[2] Pransia Pranses
1965 Michail Sholokhov Rusia Ruso
1966 Shmuel Yosef Agnon Israel Hebreo
Nelly Sachs Alemania Aleman
1967 Miguel Ángel Asturias Guatemala Espaniol
1968 Yasunari Kawabata Hapon Hapon
1969 Samuel Beckett Irlánda Ingles/Pranses
1970 Aleksandr Solzhenitsyn Rusia Ruso
1971 Pablo Neruda Chile Espaniol
1972 Heinrich Böll Alemania (Laud) Aleman
1973 Patrick White Australia Ingles
1974 Eyvind Johnson Suesia Sueko
Harry Martinson Suesia Sueko
1975 Eugenio Montale Italia Italiano
1976 Saul Bellow Kanada/Estados Unidos Ingles
1977 Vicente Aleixandre Espania Espaniol
1978 Isaac Bashevis Singer Estados Unidos Yidis
1979 Odysseas Elytis Gresia Griego
1980 Czesław Miłosz Polonia/Estados Unidos Polako
1981 Elias Canetti Britania Aleman
1982 Gabriel García Márquez Colombia Espaniol
1983 William Golding Britania Ingles
1984 Jaroslav Seifert Republika a Tseka Tseko
1985 Claude Simon Pransia Pranses
1986 Akinwande Oluwole Soyinka Nigeria Ingles
1987 Joseph Brodsky Rusia/Estados Unidos Ruso/Ingles
1988 Naguib Mahfouz Ehipto Arabiko
1989 Camilo José Cela Espania Espaniol
1990 Octavio Paz Mehiko Espaniol
1991 Nadine Gordimer Abagatan nga Aprika Ingles
1992 Derek Walcott Santa Lucia Ingles
1993 Toni Morrison Estados Unidos Ingles
1994 Kenzaburo Oe Hapon Hapon
1995 Seamus Heaney Irlánda Ingles
1996 Wisława Szymborska Polonia Polako
1997 Dario Fo Italia Italiano
1998 José Saramago Portugal Portuges
1999 Günter Grass Alemania Aleman
2000 Gao Xingjian Pransia/Tsina Insik
2001 V. S. Naipaul Britania Ingles
2002 Imre Kertész Hungaria Hungaro
2003 John Maxwell Coetzee Abagatan nga Aprika Ingles
2004 Elfriede Jelinek Austria Aleman
2005 Harold Pinter Britania Ingles
2006 Orhan Pamuk Turkia Turko
2007 Doris Lessing Britania Ingles
2008 Jean-Marie Gustave Le Clézio Pransia Pranses
2009 Herta Müller Alemania Aleman
2010 Mario Vargas Llosa Peru Espaniol
2011 Tomas Tranströmer Suesia Sueko
2012 Mo Yan Tsina Insik
2013 Alice Munro Kanada Ingles
2014 Patrick Modiano Pransia Pranses
2015 Svetlana Alexievich Bielorusia (naiyanak idiay Kappon ti Sobiet) Bieloruso
2016 Bob Dylan Estados Unidos Ingles
2017 Kazuo Ishiguro Nagkaykaysa a Pagarian Ingles
2018 Olga Tokarczuk Polonia Polako
2019 Peter Handke Austria Aleman
2020 Louise Glück Estados Unidos Ingles
2021 Abdulrazak Gurnah Tanzania Ingles

Dagiti nagibasaran[urnosen | urnosen ti taudan]

  1. ^ "Alfred Nobel – Ti Tao iti Likudan ti Premio Nobel". Pundasion ti Nobel. Naala idi 2008-10-16.
  2. ^ "Dagiti Mangigungna ti Premio Nobel". Pundasion ti Nobel. Naala idi 2008-10-16.
  3. ^ "Ti Premio Nobel". Pundasion ti Nobel. Naala idi 2008-10-07.
  4. ^ "Dagiti Seremonia ti Gunguna ti Premio Nobel". Pundasion ti Nobel. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2008-08-22. Naala idi 2008-10-16.
  5. ^ a b "Amin a Nobel Laureado iti Literatura". Pundasion ti Nobel. Naala idi 2008-10-16.
  6. ^ "Dagiti Kinapudno Dagiti Laureado ti Nobel". Pundasion ti Nobel. Naala idi 2008-10-16.
  7. ^ "Babbai a Laureado ti Nobel". Pundasion ti Nobel. Naala idi 2008-10-16.

Dagiti akinruar a silpo[urnosen | urnosen ti taudan]

Dagiti midia a mainaig iti Dagiti Nobel a laureado iti Literatura iti Wikimedia Commons