Jump to content

Wikipedia:Napili nga artikulo ita nga aldaw/Hulio 31

Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia
Mapa ti Abagatan nga Amerika

Ti Abagatan nga Amerika ket ti kontinente a mabirukan idiay Akinlaud a Hemisperio, kaaduan idiay Akin-abagatan a Hemisperio, nga adda met bassit a paset idiay Akin-amianan a Hemisperio. Daytoy ket mabalin pay a maikeddeng a kas maysa a subkontinente ti Kaamerikaan.

Daytoy ket nabeddengan iti laud babaen ti Taaw Pasipiko ken iti amianan ken daya babaen ti Taaw Atlantiko; Amianan nga Amerika ken ti Baybay Karibe ket mabirukan iti amianan a laud. Daytoy ket mangiraman kadagiti sangapulo ket dua a naturay nga estado – ti Arhentina, Bolivia, Brasil, Chile, Colombia, Ecuador, Guyana, Paraguay, Peru, Surinam, Uruguay, ken Venezuela – ken dagiti dua a saan a naturay a lugar –ti Pranses a Guiana, ken ti maysa a ballasiw taaw a departamento ti Pransia, ken ti Is-isla ti Malvinas, ti Teritorio ti Ballasiw Taaw ti Britaniko (ngem sinuppiat babaen ti Arhentina). Iti pay maipatinayon iti daytoy, ti is-isla ABC ti Olanda ket mabalin a maikeddeng a paset ti Abagatan nga Amerika.

Ti Abagatan nga Amerika ket addaan iti kalawa iti 17,840,000 a kilometro kuadrado (6,890,000 kuadrado milia). ti populasionna manipud idi 2005 ket nakarkulo iti sumurok a 371,090,000. Ti Abagatan nga Amerika ket maikapat iti ranggo babaen ti kalawa (kalpasan ti Asia, Aprika, ken Amianan nga Amerika) ken maikalima iti populasion (kalpasan ti Asia, Aprika, Europa, ken Amianan nga Amerika).