Jump to content

Amianan nga Amerika

Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia
(Naibaw-ing manipud iti North America)
Amianan nga Amerika
Kalawa24,709,000 km2 (9,540,000 sq mi)
Populasion565,265,000 (2013, Maika-4)
Densidad ti populasion22.9/km2 (59.3/sq mi)[note 1]
Nagan dagiti umiliTaga-Amianan nga Amerika
Pagpagilian23 (listaan ti pagpagilian)
Agkamkammatalek22 (kitaen ti listaan ti pagpagilian)
SasaoIngles, Espaniol, Pranses, ken dadduma pay
Dagiti sona ti orasUTC-10 aginggana ti UTC
Dagiti kadakkelan a siudadListaan dagiti siudad ti Amianan nga Amerika babaen ti populasion
Mehiko Siudad ti Mehiko
Estados Unidos Siudad ti New York
Estados Unidos Los Angeles
Kanada Toronto
Estados Unidos Chicago
Estados Unidos Houston
Kuba Havana
Mehiko Guadalajara
Kanada Montreal
Estados Unidos Philadelphia

Ti Amianan nga Amerika ket ti kontinente a sibubukel iti uneg ti Akin-amianan a Hemisperio ken gangani a sibubukel iti uneg ti Akinlaud a Hemisperio. Daytoy ket mabalin pay a maikeddeng nga akin-amianan a subkontinente ti Kaamerikaan.[1] Daytoy ket nabeddengan iti amianan babaen ti Taaw Artiko, iti daya babaen ti Taaw Atlantiko, iti laud ken abagatan babaen ti Taaw Pasipiko, ken iti abagatan a daya babaen ti Abagatan nga Amerika ken ti Baybay Karibe.

Ti Amianan nga Amerika ket sakupenna ti kalawa iti agarup a 24,709,000 kuadrado kilkilometro (9,540,000 kuadrado milmilia), ti garup a 4.8% iti rabaw ti planeta wenno agarup a 16.5% iti kalawa ti dagana. Manipud idi 2013, ti populasionna ket nakarkulo iti gangani a 565 riwriw a tattao iti ballasiw dagiti 23 a nawaya nga estado, a mangirepresenta iti agarup a 7.5% iti populasion ti tao. Kaaduan ti kalawa ti daga ti kontinente ket iturayan babaen ti Kanada, ti Estados Unidos, Greenland, ken ti Mehiko, bayat nga adda met dagiti basssit nga estado kadagiti rehion ti Sentral nga Amerika ken Karibe. Ti Amianan nga Amerika ket isu ti maikatlo a kadakkelan a kontinente babaen ti kalawa, kalpasan ti Asia ken Aprika,[2] ken ti maikapat babaen ti populasion kalpasan ti Asia, Aprika, ken Europa.[3]

Ti immuna a tattao a nagnaed idiay Amianan nga Amerika ket dagidi Paleoindiano a nangrugrugi a simmangpet idi las-ud ti paset ti panawen ti naudi a glasier babaen ti panagballasiw ti rangtay a daga ti Bering. Naggigiddiat dagitoy kadagiti nadumaduma a bilang dagiti dibersio a kultura ken dagiti komunidad iti ballasiw ti kontinente. Ti kadakkelan ken kaaduan nga abanse kadagiti Sakbay ti Kolombiano a sibilisasion idiay Amianan nga Amerika ket dagidi Aztec idiay idi itan ket ti Mehiko ken ti Maya idiay Sentral nga Amerika. Dagiti Europeano a kolonista ket nangrugrugida a simmangpet idi maika-16 ken maika-17 a sigsiglo, ken nagpunas kadagiti dakkel a bilang dagiti patneng a populasion ken nangrugian ti panawen ti Europeano a panagturay.

Mapa ti Amianan nga Amerika, manipud idi 1621.

Ti Kaamerikaan ket kadawyan a maawat nga innaganan idi babaen ti Italiano ng eksplorador a ni Amerigo Vespucci babaen dagiti Aleman a kartograpo a ni Martin Waldseemüller ken ni Matthias Ringmann.[4] Ni Vespucci, ket isu ti nagsukimat iti Abagatan nga Amerika idi baetan ti 1497 ken 1502, isu idi ti immuna nga Europeano a nangisingasing a ti Kaamerikaan ket saan idi a dagiti Daya nga India, ngem ti sabali a masa ti daga a dati a di ammo babaen dagiti Europeano. Idi 1507, ni Waldseemüller ket nagpataud iti mapa ti lubong, a nangikabilanna ti balikas ti "America" iti kontinente ti Abagatan nga Amerika, idiay tengnga iti tattan ket Barasil. Isu ket nangipalawag iti gapu para iti nagan iti kakkuyogna a libro ti Cosmographiae Introductio:[5]

...ab Americo inventore … quasi Americi terram sive Americam (manipud ken ni Americus ti nangduktal … a kas dagidi ket daga ni Americus, isu a makuna nga America).

Para ken ni Waldseemüller, ti maysa ket saan koma a manglikud iti panagnagan ti daga kalpasan ti nangduktal. Isu ket nagusar iti nai-Latin a bersion ti nagan ni Vespucci (Americus Vespucius), ngem iti pemenina a porma ti "America", a sinurot dagiti pagarigan iti "Europa" ken "Asia".

Kalpasanna, idi dagiti sabali a nagar-aramid ti mapa ket innayonda ti Amianan nga Amerika, innayonda met ti kasisigud a nagan iti daytoy: idi 1538, ni Gerard Mercator ket inusarna ti nagan nga Amerika kadagiti amin nga Akinlaud a Hemisperio iti mapana iti lubong.[6]

Adda met dagiti sumuppiat a ti taripnong ket ti panagusar ti apelyido para iti pananginagan kadagiti panagduktal malaksid iti kaso ti naarian ken isu a ti naala manipud iti "Amerigo Vespucci" ket mabalin a problematiko.[7] Ni Ricardo Palma (1949)ket nangisingasing ti naala manipud iti banbantay "Amerrique" iti Sentral nga Amerika—ni Vespucci ket isu idi ti immuna a nakaduktal ti Abagatan nga Amerika ken ti banbantay ti Amerrique iti Sentral nga Amerika, a naikonekta kadagiti naduktalanna kadagiti naduktalan ni Christopher Columbus.

Ni Alfred E. Hudd ket nangisingasing iti teoria idi 1908 a dagiti kontinente ket managanan manipud iti Gales a komersiante nga agnagan iti Richard Amerike manipud idiay Bristol, a naipampamattian nga isu ti nangpinansia ti panagbanniaga a panagduktal ni John Cabot manipud idiay Inglatera a napan idiay Newfoundland idi 1497. Ti bassit a nasukimat a pammati a naisingsingasing ket ti Amerika ket naipanagan para iti Espaniol a marinero iti taga-ugma a Bisigodo a nagan iti 'Amairick'. Ti sabali ket ti nagan a nairamut iti pagsasao a Patneng nga Amerikano.[6]

Ladawan nga ala ti satelite ti Amianan nga Amerika.

Ti Amianan nga Amerika ket sakupenna ti akin-amianan a paset ti masa ti daga kadawyan a naibagbaga a kas ti Baro a Lubong, ti Akinlaud a Hemisperio, ti Kaamerikaan, wenno ti laeng Amerika (a saan unay a kadawyan, ken inkeddeng ti dadduma a kas agmaymaysa a kontinente[8][9][10] a ti Amianan nga Amerika ket subkontinente).[11] Ti laeng koneksion iti daga ti Amianan nga Amerika iti Abagatan nga Amerika ket ti Ismo ti Panama. Ti kontinente ket pinatinggaan iti abagatan a daya babaen dagiti kaaduan a heograpo idiay pagayusan a labneng ti Darién idiay igid ti pagbeddengan ti Colombia-Panama, ken manggikabil daytoy iti amin a paset ti Panama iti uneg ti Amianan nga Amerika.[12][13][14] Iti pay sabali, adda met dagiti heolohista a pisiograpiko a mangikabil iti akin-abagatan a patinggana iti Ismo ti Tehuantepec, Mehiko, a ti Sentral nga Amerika ket gumay-at nga agpaabagatan a daya idiay Abagatan nga Amerika iti daytoy a puntos.[15] Ti is-isla ti Karibe, wenno dagiti Laud nga India, ket naikeddeng dagitoy a paset ti Amianan nga Amerika.[1]

Sakbay a naipangato ti ismo ti Sentral nga Ameriaka, ti rehion ket adda idi iti sirok ti danum. Dagiti isla ti Laud nga India ket mangmarka ti dati a limned a rangtay ti daga, a nangisilpo idi ti Aamianan nga Amerika ken Abagatan nga Amerika babaen tattan ti Florida ken Venezuela. Ti aplaya ti kontinente ket atiddog ken saan a kadawyan. Ti Golpo ti Mehiko ket isu ti kadakkelan a bagi ti danum a manglennek ti kontine, ken sarunuen daytoy babaen ti Luek Hudson. Dagiti dadduma pay ket mairaman ti Golpo ti San Lorenso ken ti Golpo ti California.

Adda dagiti nadumaduma nga isla iti aplaya ti kontinente, kangrunaan ti Purpuro Artiko, ti Bahamas, Turks ken Caicos, ti Kalatakan ken Basbassit nga Antila, ti Is-isla Aleutiano ti dadduma ket adda iti maitutop nga Akindaya a Hemisperio), ti Purpuro Alejandro, dagiti adu a rinibu nga isla iti Aplaya ti British Columbia, ken ti Newfoundland. Greenland, ti bukod nga agturturay a Danes nga isla, ken ti kadakkelan iti lubong, ket adda iti isu met laeng a tektoniko a plata (ti Plata ti Amianan nga Amerika) ken heograpiko a paset ti Amianan nga Amerika. Iti heoliko a kapanunotan, ti Bermuda ket saan a paset ti Kaamerikaan, ngem ti maysa nga oseaniko nga isla a naporma idi iti ukap ti Pantok ti Tengnga nga Atlantiko iti napalabas a 100 riwriw a tawtawen. Ti kaasitgan a masa ti daga iti daytoy ket ti Cape Hatteras, North Carolina. Nupay kasta, Ti Bermuda ket masansan a naipagpagarup a kas paset ti Amianan nga Amerika, a napangpangruna iti gapu ti pakasaritaanna, dagiti pannakaikapet iti politika ken kultura iti Virginia ken dagiti sabali a parte ti kontinente.

Ti Danaw Moraine idiay Nailian a Parke Banff

Ti kaaduan ti Amianan nga Amerika ket adda iti Plata ti Amianan nga Amerika. Dagiti parte ti akinlaud a Mehiko, a mairaman ti Baja California, ken ti California, ken mairaman dagiti siudad ti San Diego, Los Angeles ken ti parte ti San Francisco, ket mabirukan iti akindaya nga igid ti Palata ti Pasipiko, a dagiti dua a plata ket agsabatda iti igid ti Tukki ti San Andreas. Ti akin-abagatan unay a paset ti kontinente ken ti kaaduan dagiti Laud nga India ket mabirukan idiay Plata ti Karibe, bayat a dagiti plata ti Juan de Fuca ken Cocos ket beddenganna ti Plata ti Amianan nga Amerika iti akinlaud a pronterana.

Ti kontinente ket mabaln a mabingbingay kadagiti uppat a nalatak a rehion (ti tunggal maysa ket aglaon kadagiti adu a subrehion): ti Nalatak a Tantanap a gumay-at manipud iti Golpo ti Mehiko aginggana ti Artiko ti Kanada; ti heolohiko nga ubing, kabambantayan ti laud, a mairaman ti Nabato a Banbantay, ti Nalatak a Labneng, California ken Alaska; ti napangato ngem relatibo a dalumpinas a banak ti Kalasag ti Kanada iti amianan a daya; ken ti naindumadumaan nga akindaya a rehion, a mangiraman ti Banbantay Apalaches, ti tanap ti aplaya iti igid ti taaw Atlantiko, ken ti peninsula ti Florida. Ti Mehiko, kadagiti atiddog a banakna ken dagiti kordiliera, ket kaaduan a maikabil iti akinlaud a rehion, urayno ti akindaya a tanap ti aplaya ket saan a gumay-at iti abagatan ti Golpo.

Dagiti akinlaud a bantay ket nagudua iti tengnga iti nangruna kabambanatayan ti Rockies ken ti kabambantayan ti aplaya idiay California, Oregon, Washington, ken ti Britaniko a Columbia, a ti Nalatak a Labneng—ti ab-ababa a lugar nga aglaon kadagiti basbassit a kabambantayan ken dagiti ababa a desierto iti baetanda. Ti kangatuan a pantok ket ti Denali idiay Alaska.

Inbagbaga ti United States Geographical Survey (USGS) a ti heograpiko a sentro ti Amianan nga Amerika ket "6 milmilia iti laud ti Balta, Kondado Pierce , North Dakota" iti agarup a 48°10′N 100°10′W / 48.167°N 100.167°W / 48.167; -100.167, aproksimado a 24 kilometro (15 mi) manipud idiay Rugby, North Dakota. Ti USGS ket adu pay a nangibagbaga a "Awan ti namarkaan wenno namonumentuan a puntos ti nabangon babaen ti ania man nga ahensia ti gobierno a kas ti heograpiko a sentro kadagiti ania man a 50 nga Es-estado, ti nangruna a daga ti Estados Unidos, wenno ti kontinente ti Amianan nga Amerika." Nupay kasta, adda maysa a 4.6-metro (15 ft) nga obelisko ti bato idiay Rugby a mangtunton a mangmarka ti sentro.

Pagpagilian, terteritorio, ken dagiti agkamkammatalek

[urnosen | urnosen ti taudan]

Dita baba ket ti tabla dagiti pagilian ken dagiti teritorio ti Amianan nga Amerika a nabingbingay kadagiti tallo a batayan a rehion.[16][17][18]

Pagilian wenno teritorio Kalawa
(km2)[19]
Populasion
(2008 karkulo)[20]
Densidad ti populasion
(tunggal km2)
Kapitolio
Amianan nga Amerika (Nangruna a daga)[note 2]
 Bermuda (Nagkaykaysa a Pagarian) 54 65,000 1203.7 Hamilton
 Kanada 9,984,670 33,573,000 3.4 Ottawa
 Isla Clipperton (Pransia.) 6 0 0.0  —
 Greenland (Dinamarka.) 2,166,086 57,000 0.026 Nuuk (Godthåb)
 Méhiko 1,964,375 112,322,757 57.1 Siudad ti Mehiko
San Pedro ken Mikuelon (Pransia) 242 6,000 24.8 Saint-Pierre
 Estados Unidos[note 3] 9,629,091 311,630,000 32.7 Washington, D.C.
Karibe
 Anguilla (Nagkaykaysa a Pagarian) 91 15,000 164.8 The Valley
 Antigua ken Barbuda 442 88,000 199.1 St. John's
 Aruba 180 107,000 594.4 Oranjestad
 Bahamas[note 4] 13,943 342,000 24.5 Nassau
 Barbados 430 256,000 595.3 Bridgetown
 Bonaire (Olanda) 294 12,093[21] 41.1 Kralendijk
 Britaniko nga Is-isla ti Birhen (Nagkaykaysa a Pagarian) 151 23,000 152.3 Road Town
 Is-isla ti Cayman (UK) 264 56,000 212.1 George Town
 Kubá 109,886 11,204,000 102.0 Havana
 Curaçao 444 140,794[21] 317.1 Willemstad
 Dominica 751 67,000 89.2 Roseau
 Republika a Dominikano 48,671 10,090,000 207.3 Santo Domingo
 Grenada 344 104,000 302.3 St. George's
 Guadeloupe (Pransia) 1,628 401,784[22] 246.7 Basse-Terre
 Haiti 27,750 10,033,000 361.5 Port-au-Prince
 Hamaika 10,991 2,719,000 247.4 Kingston
 Martinique (Pransia) 1,128 397,693[23] 352.6 Fort-de-France
 Montserrat (Nagkaykaysa a Pagarian) 102 6,000 58.8 Plymouth; Brades[note 5]
 Isla Navassa (Estados Unidos) 5[24] 0[25] 0.0  —
 Puerto Rico (Estados Unidos) 8,870 3,982,000 448.9 San Juan
 Saba (Olanda) 13 1,537[21] 118.2 The Bottom
 San Bartolome (Pransia) 21[24] 7,448[25] 354.7 Gustavia
 San Kristobal ken Niebes 261 52,000 199.2 Basseterre
 Santa Lucia 539 172,000 319.1 Castries
 San Martin (Pransia) 54[24] 29,820[25] 552.2 Marigot
 San Vicente ken dagiti Grenadito 389 109,000 280.2 Kingstown
 San Eustaquio (Olanda.) 21 2,739[21] 130.4 Oranjestad
 Sint Maarten 34 40,009[21] 1176.7 Philipsburg
 Trinidad ken Tobago[note 6] 5,130 1,339,000 261.0 Port of Spain
 Is-isla ti Turks ken Caicos[note 7] (UK) 948 33,000 34.8 Cockburn Town
 Is-isla ti Birhen ti Estados Unidos (Estados Unidos) 347 110,000 317.0 Charlotte Amalie
Sentral nga Amerika
 Belis 22,966 307,000 13.4 Belmopan
 Costa Rica 51,100 4,579,000 89.6 San José
 El Salvador 21,041 6,163,000 293.0 San Salvador
 Guatemala 108,889 14,027,000 128.8 Siudad ti Guatemala
 Honduras 112,492 7,466,000 66.4 Tegucigalpa
 Nicaragua 130,373 5,743,000 44.1 Managua
 Panama[note 6][note 8] 75,417 3,454,000 45.8 Siudad ti Panama
Dagup 24,500,995 541,720,440 22.9

Dagiti nota

[urnosen | urnosen ti taudan]
  1. ^ Daytoy a pigura ti densidad ti Amianan nga Amerika ket naibatay iti dagup a kalawa ti daga iti 23,090,542 km2 laeng, ad-adu bassit ngem iti dagup a naitiptipon a kalawa ti daga ken danum iti 24,709,000 km2.
  2. ^ Daytoy a panagipalawag ti Amianan nga Amerika ket mangiraman laeng dagiti uppat nga akin-amianan unay a teritorial nga entidad ti Kanada, ti Estados Unidos, Greenland, Mehiko, ket dagiti asideg nga isla ti Bermuda – iti aplaya ken daya ti Cape Hatteras, North Carolina – ken Saint Pierre and Miquelon – iti aplaya ken abagatan ti Newfoundland and Labrador. Mairaman dagiti reperensia ti[16][17][18]
  3. ^ Mairaman ti estado ti Hawaii, nga adayo manipud iti masa ti daga ti Amianan nga Amerika idiay Taaw Pasipiko ken isu a kadawyan a mainaig kadagiti sabali a teritorio ti Oceania.
  4. ^ Gapu ta ti Purpuro Lucayan ket mabirukan idiay Taaw Atlantiko imbes nga idiay Baybay Karibe, ti Bahamas ket paset ti Laud nga India ngem dagitoy ket saan a teknikal a paset ti Karibe, urayno ti Nagkaykaysa a Pagpagilian ket ingrupona ida iti Karibe.
  5. ^ Gapu ti agdama nga aktibidad iti Bulkan Turturod Soufriere a a nagrugi idi Hulio 1995, kaaduan idi a nadadael ti Plymouth ken dagiti opisina ti gobierno ketnaiyalis idiay Brades. Ti Plymouth ket agtultuloy nga isu ti de jure a kapitolio.
  6. ^ a b Depende kadagiti panangipalawag, ti Aruba, Bonaire, Curaçao, Panama, ken Trinidad ken Tobago ket adaan iti teritorio idiay iti wenno dagiti dua Amianan ken Abagatan nga Amerika.
  7. ^ Gapu ta ti Purpuro Lucayan ket mabirukan idiay Taaw Atlantiko imbes nga idiay Baybay Karibe, ti Is-isla ti Turks ken Caicos ket paset ti Laud nga India ngem saan dagitoy a teknikal a paset ti Karibe, urayno ti Nagkaykaysa a Pagpagilian ketigrupona idia iti Karibe.
  8. ^ Ti Panama ket kadawyan a naikeddeng a pagilian ti Amianan nga Amerika, urayno adda met dagiti turay a mangbingay daytoy idiay Kanal Panama. Dagiti pigura a nailista ditoy ket para iti intero a pagilian.

Dagiti nagibasaran

[urnosen | urnosen ti taudan]
  1. ^ a b "North America". Encyclopædia Britannica. Naala idi 2014-02-03.
  2. ^ "North America Land Forms and Statistics". World Atlas.com. Naala idi 16 Hunio 2013.
  3. ^ "North America Fast Facts". World Atlas.com. Naala idi 16 Hunio 2013.
  4. ^ "Amerigo Vespucci". Encyclopædia Britannica. Naala idi 7 Hulio 2011.
  5. ^ Herbermann, Charles George, ed. (1907). The Cosmographiæ Introductio of Martin Waldseemüller in Facsimile. Translated by Edward Burke and Mario E. Cosenza, introduction by Joseph Fischer and Franz von Wieser. New York: The United States Catholic Historical Society. p. 9. Latin: "Quarta pars per Americum Vesputium (ut in sequentibus audietur) inventa est, quam non video, cur quis jure vetet, ab Americo inventore sagacis ingenii viro Amerigen quasi Americi terram sive Americam dicendam, cum et Europa et Asia a mulieribus sua sortita sint nomina."
  6. ^ a b Jonathan Cohen. "The Naming of America: Fragments We've Shored Against Ourselves". Naala idi 2014-02-03.
  7. ^ Lloyd, John; Mitchinson, John (2006). The Book of General Ignorance. Harmony Books. p. 95. ISBN 978-0-307-39491-0. New countries or continents were never named after a person's first name, but always after the second...
  8. ^ "The Olympic symbols" (PDF). Lausanne: Olympic Museum and Studies Centre: International Olympic Committee. 2002. Naiyarkibo manipud iti kasisigud (PDF) idi 7 Marso 2008. Dagiti lima a singsing ti wagayway ti Olimpiada ket mangirepresenta kadagiti lima a natataengan, nakibingbinglay a kontinente (Aprika, Amerika, Asia, Europa, ken Oceania Naiyarkibo 2002-02-23 iti Wayback Machine).
  9. ^ "Continente". Océano Uno, Diccionario Enciclopédico y Atlas Mundial. pp. 392, 1730. ISBN 84-494-0188-7.
  10. ^ Los Cinco Continentes (The Five Continents). Planeta-De Agostini Editions. 1997. ISBN 84-395-6054-0.
  11. ^ "Encarta, "Norteamérica"" (iti Espaniol). Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2009-01-30. Naala idi 2015-01-29.
  12. ^ "Americas". Standard Country and Area Codes Classifications (M49). United Nations Statistics Division. Naala idi 2014-02-03.
  13. ^ "North America". Atlas of Canada. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2006-10-21.
  14. ^ "North America Atlas". National Geographic.
  15. ^ "Central America". Encyclopædia Britannica. Naala idi 28 Hunio 2011.
  16. ^ a b "SPP Background". CommerceConnect.gov. Security and Prosperity Partnership Of North America. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 18 Hunio 2008. Naala idi 14 Nobiembre 2010.
  17. ^ a b "Ecoregions of North America". United States Environmental Protection Agency. Naala idi 30 Mayo 2011.
  18. ^ a b "What's the difference between North, Latin, Central, Middle, South, Spanish and Anglo America?". About.com. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2016-04-10. Naala idi 2015-01-29.
  19. ^ Malaksid no sabali ti naibaga, dagiti pigura ti kalawa ti daga ket naala manipud iti "Demographic Yearbook—Table 3: Population by sex, rate of population increase, surface area and density" (PDF). unstats. United Nations Statistics Division. 2008. Naala idi 14 Oktubre 2010.
  20. ^ Malaksid no sabali ti naibaga, dagiti karkulo ti populasion ket naala manipud iti Department of Economic and Social Affairs Population Division (2009). "World Population Prospects, Table A.1" (PDF). 2008 revision. United Nations. Naala idi 12 Marso 2009.
  21. ^ a b c d e Dagiti karkulo ti populasion ket naala manipud iti Central Bureau of Statistics Netherlands Antilles. "Statistical information: Population". Government of the Netherlands Antilles. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 1 Mayo 2010. Naala idi 14 Oktubre 2010.
  22. ^ "Insee – Populations légales 2008 – 971-Guadeloupe" (iti Pranses). Insee.fr. Naala idi 31 Oktubre 2011.
  23. ^ "Insee – Populations légales 2008 – 972-Martinique" (iti Pranses). Insee.fr. Naala idi 31 Oktubre 2011.
  24. ^ a b c Dagiti pigura ti kalawa ti daga ket naala manipud iti "The World Factbook: 2010 edition". Government of the United States, Central Intelligence Agency. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2019-01-07. Naala idi 14 Oktubre 2010.
  25. ^ a b c Dagitoy a karkulo ti populasion ket para iti 2010, ken naala manipud iti "The World Factbook: 2010 edition". Government of the United States, Central Intelligence Agency. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2018-10-04. Naala idi 14 Oktubre 2010.

Dagiti akinruar a silpo

[urnosen | urnosen ti taudan]

Dagiti midia a mainaig iti Amianan nga Amerika iti Wikimedia Commons