Atis

Ti atis ket ti bunga ti Annona squamosa, ti kaaduan a naimulmula a sebbangan ti Annona ken patneng iti tropikal a Kaamerikaan ken ti West Indies. Inyeg daytoy iti Asia dagiti Espaniol nga agtagtagilako kadagiti Galeon ti Manila, a ti naganna a Mehikano iti ate ket ambalin pay laeng a mabirukan iti Odia a kas Aata, Bengali a kas aataa, Nepales a kas aati, Sinhales a kas mati anoda, Birmano a kas awzar thee, Indones a kas “ Srikaya”’ ken atis iti Filipinas. Daytoy ket ammo pay a kas Seetaphal iti India ken Shareefa iti Pakistan ken iti Filipinas ken Australia.^[1] Maus-usar pay ti nagan iti Portuges a kas ata.

Nagtimbukel ti bunga, 5–10 cm (2.0–3.9 in) iti diametro ken 6–10 cm (2.4–3.9 in) iti kaatiddog, ken agdagsen iti 100–240 g (3.5–8.5 oz), nga agraman iti napuskol nga ukis a buklen dagiti tibbatibbakol a paset. Ti maris ket napusasaw a berde aginggana iti asul-berde, nga agraman iti nauneg-derosas a maris kadagiti dadduma a kita, ken kadawyan a nallidan. Daytoy ket naisangayan kadagiti bunga ti Annona gapu ta natibbakol, ken dagiti tibbakol ket agsisina no maluom ken mangipakita ti unegna.

Nabanglo ken nasam-it ti lasag, krema a puraw aginggana iti nakusnaw a duyaw, ken kapada ti raman ti custard. Agparang a kumpet daytoy kadagiti bukel iti 13-aginggana-iti-16-milimetro iti kaatiddog (0.51 iti 0.63 in) a mangporma kadagiti indibiduala tibbakol a naurnos iti bugbugtong a tuon iti likmut ti balisongsong a bugas. Daytoy ket nalamuyot, narusanger bassit, ken nagalis. Ti natangken, nasileng a bukbukel ket mabalin nga agadu iti 20–40 wenno ad-adu iti tunggal maysa a bunga ken addaan iti kayumanggi aginggana iti nangisit nga abbong, ngem adda met dagiti sabali a kita nga a gangganai nga awan iti bukel.^[1]^[2]

Adda met dagiti baro a kita a naparang-ay idiay Taiwan. Ti atemoya wenno "pinia nga atis," ti maysa a hibrido a pagbaetan ti atis ken ti cherimoya, ken popular daytoy idiay Taiwan, ngem immuna a naparang-ay daytoy idiay Estados Unidos idi 1908. Ti bunga ket kapada iti kasam-it iti atis ngem sabali ti raman. Kas isingasing iti naganna, daytoy ket raman pinia.

Nagnagan

Kas resulta ti adu a pannakaimula, adu kadagiti naparang-ay a nagan para iti bunga.

Iti Ingles, kaaduan daytoy nga ammo ak as sugar apple wenno sweetsop ken custard apple, a naipangpangruna idiay India ken Australia (mangibagbaga pay ti custard apple iti Annona reticulata, ti maysa nga asideg a kabagian a sebbangan).
Iti Espaniol nga Amerika, dagiti rehional a nagan ket mairaman ti anón, anón de azucar, anona blanca, fruta do conde, cachiman, saramuyo, riñon, grenadilla (bassit a granada) ken dadduma pay.
Iti Arabiko, makunkuna a kas قشطة (qishta / ishta / ashta), ti patarus ti "krema".
Iti Aceh, makunkuna a kas "seureuba".
Iti Angola, makunkuna a kas fruta-do-conde wennofruta-pinha.
Iti Asames, makunkuna a kas Atlos wenno অাতলচ.
Iti Bambara, makunkuna a kas zumzum wenno sunsun.
Iti Banglades, makunkuna a kas "Ata fol".
Iti Ti Bahamas, makunkuna a kas "sugar apple".
Iti Brasil, makunkuna a kas fruta-do-conde, fruta-de-conde, condessa, fruta-pinha, pinha (lit. balisongsong), ata wenno anona.
Iti Birmano makunkuna a kas ဩဇာသီး wenno aawză tē.
Iti Cambodia, makunkuna a kas ផ្លែទៀប (plae teib kas custard apple iti Ingles).
Iti Colombia, makunkuna a kas "anón".
Iti Curacao, makunkuna a kas "skopapel".
Iti Djibouti, makunkuna a kas aat wenno aag iti Somali.
Iti Etiopia, makunkuna a kas Gishta (ጊሽጣ) iti Amariko.
Iti Alemania, makunkuna a kas Zimtapfel, gapu iti ramanna.^[3]
Iti Ghana, makunkuna a kas "Sweet Apple".
Iti Kenya, makunkuna a kas "tomoko" iti Swahili wenno "itomoka" iti Gikuyu
Iti Gresia, makunkuna a kas γλυκόμηλο (nasam-it a mansanas).
Iti Haiti, makunkuna a kas kachiman.
Iti Hebreo, makunkuna a kas anonah (אנונה)
Iti Tsina, daytoy ket kadawyan a makunkuna a kas gangganaet a lychee (番荔枝) ken dagiti sabali pay a nagan 佛头果、释迦、释迦果、亚大菓子（naibagbaga para iti bunga）、亚大树（naibagbaga para kadagiti kayo）、林檎（Chaoshan）、唛螺陀（Guangxi）、洋波罗（Longzhou）、假波罗（Pinxiang Kapada dagiti Langka）、番鬼(红毛)荔枝（Dagiti lugar iti Kantones a Guangdong a mairaman ti Hong Kong, Macao ）、麻窝楂（Dehong）
Iti Islandia, makunkuna a kas sólberkja.
Iti India daytoy ket ammo a kas: Sitaphal kadagiti kaaduan a pagsasao, literal a kas prutas ni Sita ken ammo pay a kas "Sarifa" kadagiti dadduma a lugar

Iti Asames: atlos (আতলচ)
Iti Bengali: ata (আতা)
Iti Gujarati: sitaphal (સીતાફળ)
Iti Hindi: Sitaphal (सीताफल)
Iti Bhojpuri: sharifa (शरीफ़ा)
Iti Kanares: "jirangi hannu" ( ಜಿರಂಗಿ ಹಣ್ಣು) sitaphala (ಸೀತಾಫಲ)
Iti Malayalam: aathakka (ആത്തക്ക) / seethappazham (സീതപ്പഴം)
Iti Marathi: sitaphal (सीताफळ)
Iti Odia: aata (ଆତ)
Iti Punjabi: sharifa (ਸ਼ਰੀਫਾ)
Iti Tamil: sitappazham (சீதாப்பழம்)
Iti Telugu: sita phalamu (సీతా ఫలము).

Iti Indonesia, srimatikiya wenno, srikaya.
Iti Hamaika, makunkuna a kas "sweetsop" wenno "sweet-sop".
Iti Hapon, makunkuna a kas shakatou (釈迦頭, ulo ti Shakyamuni).
Iti Kenya, makunkuna a kas matomoko.
Iti Madagascar, makunkuna a kas konikony iti Malagasy, wenno pocanelle iti Pranses.
Iti Malawi, makunkuna a kas "mpoza" iti chewa.
Iti Malaysia, makunkuna a kas buah nona.
Iti Mauritius, makunkuna a kas "zatte" iti pagsasao a Kreol.
Iti Martinique makunkuna a kas pomme cannelle.
Iti Mozambique makunkuna a kas ata.
Iti Nepal, makunkuna a kas "aati" ken kas "saripha" (ऑट), (ऑटी), (सरीफा).
Iti Nicaragua, makunkuna a kas "annona guatemala".
Iti Akin-amianan a Nigeria, makunkuna a kas fasadabur iti Hausa
Iti Pakistan, makunkuna a kas Sharifa (شريفا)
Iti Filipinas, makunkuna a kas atis.
Iti Singapur, makunkuna a kas Lim kim.
Iti Somalia makunkuna a kas "Cambe shoog" wenno "Cambe caad".
Iti Sri Lanka, makunkuna a kas "Anoda" wenno "Katu Atha" iti Sinhales, "Annamunnaa" (அன்னமுன்னா) iti Tamil.
Iti Taiwan, makunkuna a kas sakya (Insik: 釋迦; pinyin: shìjiā; Taiwanes: sek-khia, sek-kia) gapu ta ti maysa a kultibar ket kapada iti ngato ti parte ti ulo ni Shakyamuni (釋迦牟尼).
Iti Tanzania, makunkuna a kas matopetope.
Iti Tailandia, makunkuna a kas noi-na (น้อยหน่า).
Iti Uganda, makunkuna a kas ekistaferi.
Iti Vanuatu, makunkuna a kas korosol wenno pomkanel.
Iti Bietnam, makunkuna a kas mãng cầu ta wenno na.
Iti Yemen, makunkuna a kas Khirmish (خرمش).
Iti Oman, makunkuna a kas Sa'fal (سعفل).
Iti Peru, makunkuna a kas Chirimoya.
Iti Venezuela, makunkuna a kas Chirimoya (laud), Riñón (daya).
Iti Zimbabwe, makunkuna a kas Roro

Dagiti ladawan

Ti Atis iti Tamil Nadu, ammo a kas சீதாபழம்
Atis (kanawan, iti Taiwanes "pinia a shijia" (atemoya) (kanigid)
Ti nalaka mapisi nga tis no naluom.
Ti atis a mangipakpakita ti pingir ti bunga ken dagiti nalasag a parte nga agraman kadagiti bukel.
Ti mabalinen a makan nga atis
Nalababasit nga atis iti Myanmar
Ti atis iti Taitung, Taiwan
Ti maysa nga atis iti Goiânia, Brasil

Dagiti nagibasaran

^ ^a ^b Morton, Julia (1987). "Annona squamosa". Fruits of warm climates. p. 69. Naala idi 6 Marso 2013.
^ "Annona squamosa". AgroForestryTree Database. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 14 Marso 2007. Naala idi 16 Septiembre 2013.
^ Bernd Nowak, Bettina Schulz: Taschenlexikon tropischer Nutzpflanzen und ihrer Früchte. Quelle&Meyer, Wiebelsheim 2009, ISBN 978-3-494-01455-5, p. 57–59.

Dagiti akinruar a silpo

Dagiti midia a mainaig iti Atis iti Wikimedia Commons

Flora of North America: Annona squamosa
"Annona squamosa". Germplasm Resources Information Network (GRIN). Agricultural Research Service (ARS), United States Department of Agriculture (USDA).
Fruits from Americas: Annona squamosa
Pacific Island Ecosystems at Risk: Annona squamosa Naiyarkibo 2008-05-12 iti Wayback Machine
Growing Sugar Apple Annona squamosa

[Morton-1] Morton, Julia (1987). "Annona squamosa". Fruits of warm climates. p. 69. Naala idi 6 Marso 2013.

[AFTDB-2] "Annona squamosa". AgroForestryTree Database. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 14 Marso 2007. Naala idi 16 Septiembre 2013.

[3] Bernd Nowak, Bettina Schulz: Taschenlexikon tropischer Nutzpflanzen und ihrer Früchte. Quelle&Meyer, Wiebelsheim 2009, ISBN 978-3-494-01455-5, p. 57–59.

[1]

[2]

[3]