Zimbabwe

Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia
Darsen a mapan iti pagdaliasatan Darsen a mapan agbiruk

Nagsasabtan: 20°S 30°E / 20°S 30°E / -20; 30

Republika ti Zimbabwe

Wagayway ti Zimbabwe
Wagayway
{{{coat_alt}}}
Eskudo
Napili a pagsasao: "Panagkaykaysa, Wayawaya, Obra"[1]
Lokasion ti  Zimbabwe  (nangisit nga asul) idiay ti Kappon ti Aprika  (napusasaw nga asul)
Lokasion ti  Zimbabwe  (nangisit nga asul)

idiay ti Kappon ti Aprika  (napusasaw nga asul)

Kapitolio
ken kadakkelan a siudad
Harare
17°50′S 31°3′E / 17.833°S 31.050°E / -17.833; 31.050
Opisial a sasao
Grupgrupo ti etniko
(2012)
  • 99.4% Nangisit nga Aprikano (sumurok a 80% a Shona; dagiti Ndebele ti kaaduan a minoridad)
  • 0.2% Puraw nga Aprikano
  • 0.4% daduma, mairaman dagiti nangisit ken Indiano
Nagan dagiti umiliZimbabweano
Gobierno
Emmerson Mnangagwa
Bakante
Phelekezela Mphoko[4]
LehislaturaParlamento
Senado
Kamara ti Asemblia
Wayawaya manipud iti Nagkaykaysa a Pagarian
• Nairangarang
11 Nobiembre 1965
• Nabigbigan
18 Abril 1980
15 Mayo 2013
Kalawa
• Dagup
390,757 km2 (150,872 sq mi) (Maika-60)
• Danum (%)
1
Populasion
• Karkulo idi 2016
16,150,362 (Maika-73)
• senso idi 2012
12,973,808[5]
• Densidad
26/km2 (67.3/sq mi) (Maika-170)
GDP (PPP)Karkulo ti 2017
• Dagup
$33.872-bilion[6]
• Tunggal maysa a tao
$2,276[6]
GDP (nominal)Karkulo ti 2017
• Dagup
$17.105-bilion[6]
• Tunggal maysa a tao
$1,149[6]
Gini (1995)50.1[7]
nangato
HDI (2015)increase 0.516[8]
ababa · Maika-154
KuartaDoliar ti Estados Unidos (opisial para iti gobierno), Rand ti Abagatan nga Aprika, ken dagiti adu pay a kuartaa, kas ti pula ti Botswana, euro, rupee ti India, esterlina a libra, doliar ti Australia.
Sona ti orasUTC+2 (CAT[9])
Pagmanehuankanigid
Kodigo ti panagtawag+263
Kodigo ti ISO 3166ZW
TLD ti internet.zw
  1. Ti doliar ti Zimbabwe ket saanen nga aktibo kalpasan idi opisial a sinuspende ti gobierno gapu ti hyperinflation. Ti doliar ti Estados Unidos (US$), Euro (€), rand ti Abagatan nga Aprika (R), pula ti Botswana (P), esterlina a libra (£), rupee ti India (INR), doliar ti Australia (A$), Insik a Renminbi (元/¥), ken yen ti Hapon (¥)[10] ket mabalinda a magastos.[11] Naamponen ti doliar ti Estados Unidos a kas opisial a kuarta para kadagiti amin a panaggastos ti gobierno.

Ti Zimbabwe, opisial a ti Republika ti Zimbabwe, ket ti napalikmutan iti daga a pagilian a mabirukan idiay akin-abagatan nga Aprika, iti pagbaetan ti karayan Zambezi ken Limpopo, beddengan babaen ti Abagatan nga Aprika, Botswana, Zambia ken Mozambique. Ti kapitolio ken kadakkelan a siudad ket ti Harare. Ti pagilian ti agarup a 16 a riwriw a tatao, ti Zimbabwe ket addaan kadagiti 16 nga opisial a pagsasao,[3] ken dagiti kaaduan a naisasao ket ti Ingles, Shona, ken Ndebele.

Manipud idi maikasangapulo ket maysa a siglo, ti agdama nga aldaw a Zimbabwe ket lugar idin dagiti nadumaduma a naurnos nga estado ken pagpgarian ken dagiti pay nangruna a dalan para iti migrasion ken panagtagilako. Ti British South Africa Company ni Cecil Rhodes ket immuna a nangmarka ti agdama a teritorio kadagiti tawen ti 1890; daytoy ket nagbalin a bukod a nagturturay a kolonia ti Britaniko ti Akin-abagatan a Rhodesia idi 1923. Idi 1965, ti konserbatibo a puraw a minoridad a gobierno ti ket nagbukbukod a nangirangarang iti wayawaya a kas Rhodesia. Ti estado ket nagsagsagaba iti panangiklikud iti lubong ken ti 15a tawen a gubat ti gerila kadagiti puersa ti nangisit a nasionalista; daytoy ket nagtungpalan iti tulag ti kappia ken nakapundaran ti unibersal a karbengan iti panagbutos ken ti de jure a kinaturay a kas Zimbabwe idi Abril 1980. Timmipon ti Zimbabwe iti Mankomunidad ti Pagpagilian ken pinanawanna met daytoy idi Disiembre 2003. Daytoy ket kameng ti Nagkaykaysa a Pagpagilian, ti Komunidad ti Panagrang-ay ti Akin-abagatan nga Aprika (SADC), ti Kapppon ti Aprika (AU), ken ti Sapasap a Pagtagilakuan para iti Akindaya ken Akin-abagatan nga Aprika (COMESA). Daytoy ket ammo idi a kas ti "Gameng ti Aprika" gapu ti kinarang-ayna.[12][13][14]

Dagiti nagibasaran[urnosen | urnosen ti taudan]

  1. ^ "Zimbabwe". The Beaver County Times. 13 Septiembre 1981. Naala idi 2 Nobiembre 2011.
  2. ^ "The World Factbook – Zimbabwe". Central Intelligence Agency.
  3. ^ a b Dagiti sumaganad a pagsasao, ti Chewa, Chibarwe, Ingles, Kalanga, Koisan, Nambya, Ndau, Ndebele, Shangani, Shona, pagsasao a senias, Sotho, Tonga, Tswana, Venda ken Xhosa, ket opisialda a mabigbigan a pagsasao ti Zimbabwe. (Constitution of Zimbabwe (final draft) Naiyarkibo 2013-10-02 iti Wayback Machine).
  4. ^ Ti kasasaad ni Phelekezela Mphoko ken dagiti sabali nga opisial ti gobierno ket saan a nalawag gapu ti kudeta ti 2017. Babaen ti Batay-linteg ti Zimbabwe, ni Mphoko ket sukatanna koma ni Mugabe a kas presidente, ngem napapanaw isunan manipud iti partido ti ZANU-PF. Manamnama a ni Emmerson Mnangagwa ket isunto ti maidutok a kas presidente.
  5. ^ "Census Results in Brief" (PDF). Zimbabwe National Statistical Agency. Naiyarkibo manipud iti kasisigud (PDF) idi 3 Septiembre 2013. Naala idi 25 August 2013.
  6. ^ a b c d "Zimbabwe". International Monetary Fund.
  7. ^ "GINI Index". World Bank. Naala idi 21 Hulio 2013.
  8. ^ "2016 Human Development Report" (PDF). United Nations Development Programme. 2016. Naala idi 21 Marso 2017.
  9. ^ "Zimbabwe Time". GreenwichMeanTime.com. Greenwich 2000. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 19 July 2011. Naala idi 17 November 2017.
  10. ^ "Zimbabwe to make Chinese yuan legal currency after Beijing cancels debts". Agence France-Presse. The Guardian. 22 Disembre 2015.
  11. ^ Hungwe, Brian. (6 Pebrero 2014) BBC News – Zimbabwe’s multi-currency confusion. BBC. Naala idi 26 Mayo 2014.
  12. ^ http://www.telegraph.co.uk/news/2017/11/15/robert-mugabe-tarnished-jewel-zimbabwe-now-chance-shine/
  13. ^ http://www.nybooks.com/articles/2003/04/10/the-jewel-of-africa/
  14. ^ https://www.voazimbabwe.com/a/zimbabwe-economy-battered-over-the-years/2724325.html
Naala manipud iti "https://ilo.wikipedia.org/w/index.php?title=Zimbabwe&oldid=335379"