Burkina Faso
Nagsasabtan: 13°N 2°W / 13°N 2°W
Burkina Faso | |
---|---|
Napili a pagsasao: "Unité-Progrès-Justice" ("Panagkaykaysa, Rang-ay, Hustisia") | |
Nailian a kanta: Une seule Nuit/ Ditanyè (Pranses) Maysa Laeng a Rabii/Himno ti Balligi – Thomas Sankara | |
![]() Lokasion ti Burkina Faso (nangisit nga asul) – idiay Aprika (nakusnaw nga asul ken nangisit a kolordapo) | |
Kapitolio ken kadakkelan a siudad | Ouagadougou 12°20′N 1°40′W / 12.333°N 1.667°W |
Opisial a sasao | Pranses |
Mabigbig a rehional a sasao | Mòoré, Mandinka (Bambara) |
Grupgrupo ti etniko (1995) | Mossi 47.9% Fulani 10.3% Lobi 6.9% Bobo 6.9% Mande 6.7% Senufo 5.3% Grosi 5% Gurma 4.8% Tuareg 3.1% |
Nagan dagiti umili | Burkinabé (ti pay Burkinabè ken Burkinabe) |
Gobierno | Semi-presidensial a republika |
Roch Marc Christian Kaboré | |
Christophe Joseph Marie Dabiré | |
Lehislatura | Nailian nga Asemblia |
Panakawayawaya | |
• manipud iti Pransia | 5 Agosto 1960 |
Kalawa | |
• Dagup | 274,200 km2 (105,900 sq mi) (Maika-74) |
• Danum (%) | 0.146% |
Populasion | |
• Karkulo idi 2010 | 15,730,977[1] (Maika-64) |
• Senso idi 2006 | 14,017,262 |
• Densidad | 57.4/km2 (148.7/sq mi) (Maika-145) |
GDP (PPP) | Karkulo ti 2011 |
• Dagup | $22.042 bilion[2] |
• Tunggal maysa a tao | $1,466[2] |
GDP (nominal) | Karkulo ti 2011 |
• Dagup | $9.981 bilion[2] |
• Tunggal maysa a tao | $664[2] |
Gini (2007) | 39.5[3] kalalainganna |
HDI (2013) | ![]() ababa · Maika-181 |
Kuarta | Laud nga Aprikano a CFA a pranko[5] (XOF) |
Sona ti oras | UTC+0 |
• Kalgaw (DST) | saan a mapalpaliiw |
Pagmanehuan | kanawan |
Kodigo ti panagtawag | 226 |
Kodigo ti ISO 3166 | BF |
TLD ti internet | .bf |
|
Ti Burkina Faso (Pranses: [buʁkina faso]) – ken ammo pay iti ababa a porma ti naganna ti Burkina – ket maysa a napalikmutan ti daga a pagilian idiay Laud nga Aprika. Daytoy ket napalikmutan babaen dagiti innem a pagilian: ti Mali iti amianan, ti Niger iti daya, ti Benin iti abagatan a daya, ti Togo ken ti Ghana iti abagatan, ken ti Côte d'Ivoire iti abagatan a laud. Ti kapitolio ti pagilian ket ti Ouagadougou.
Ti kadakkel daytoy ket 274,200 kuadrado kilometro (105,900 sq mi) nga adda ti nakarkulo a populasion ti sumurok a 15,757,000. Daytoy ket dati a tinawtawgan iti Republika ti Akin-ngato a Volta, daytoy ket nanaganan manen idi 4 Agosto 1984, babaen ni Presidente Thomas Sankara, a kayatna a sawen ket "ti daga dagiti agtaktakder a tattao" kadagiti nangruna a patneng a pagsasao ti pagilian iti Mòoré ken Dioula. Iti panakaisimbolo, ti "Burkina" ket mabalin a maipatarus iti, "tattao iti integridad", manipud iti pagsasao a Mòoré ken "Faso", ken "ama a daga" iti Dioula. Dagiti agtataeng ti Burkina Faso ket tinawtawagan a kas dagiti Burkinabè.
Ti Burkina Faso ket natagtagitao manipud idi 14,000 ken 5000 BC babaen dagiti agan-anup-agburburas ti pagilian idiay rehion ti amianan a laud ti pagilian. Dagiti taltalon apagtataengan ket nagparparangda idi baetan ti 3600 ken 2600 BC. A tattan ket ti tengnga a Burkina Faso a nagruna a binuklan idi dagiti Mossi a pagarian. Dagitoy a pagarian ti Mossi ket nagbalin a Pranses a protektorado idi 1896. Kalpasan ti panagun-od ti panawaywaya manipud iti pransia idi 1960, ti pagilian ket napan kadagiti adu a panagbalbaliw ti gobierno aginggana idi dimteng ti agdama a pormana, ti semi-presidensial a republika. Ti presidente ket ni Blaise Compaoré.
Daytoy ket kameng ti Kappon ti Aprika, Komunidad dagiti Estado ti Sahel-Sahara, La Francophonie, Organisasion ti Islamiko a Pagtitinnulongan ken Ekonomiko a Komunidad dagiti Estado ti Aprika.
Dagiti nagibasaran[urnosen | urnosen ti taudan]
- ^ INSD Burkina Faso (iti Pranses)
- ^ a b c d "Burkina Faso". Internasional a Pundo ti Panguartaan. Naala idi 18 Abril 2012.
- ^ "Distribution of family income – Gini index". The World Factbook. CIA. Naala idi 1 Septiembre 2009.
- ^ "2014 Human Development Report Summary" (PDF). United Nations Development Programme. 2014. pp. 21–25. Naala idi 27 Hulio 2014.
- ^ CFA a Pranko BCEAO.Kodkodigo: XOF / 952 ISO 4217 a kuarta ken nagnagan ken kodigo dagiti elemento. ISO. Naala idi 8 Mayo 2009.
Adu pay a mabasbasa[urnosen | urnosen ti taudan]
- de Turégano, Teresa Hoefert, Aprikano a Sinema ken Europa: Asideg a panakakita ti Burkina Faso, (European Press Academic Publishing, 2004)
- Engberg-Perderson, Lars, Panakadangran ti Panagrang-ay: Dagiti Politika, Gangandat, ken Enbironmento idiay Burkina Faso, (Praeger Publishers, 2003)
- Englebert, Pierre, Burkina Faso: Saan a Natalinaay a Panakaestado ti Laud nga Aprika, (Perseus, 1999)
- Howorth, Chris, Panagipatakder manen ti Lokal a Langa ti Daga: Panangimaton ti Enbironmento idiay Burkina Faso, (Ashgate, 1999)
- McFarland, Daniel Miles ken Rupley, Lawrence A, Naipakasaritaan a Diksionario ti Burkina Faso, (Scarecrow Press, 1998)
- Manson, Katrina ken Knight, James, Burkina Faso (Bradt a Pagsurotan ti Panagbaniaga), (Bradt a Pagsurotan ti Panagbaniaga, 2011)
- Roy, Christopher D ken Wheelock, Thomas G B, Daga dagiti Agtaytayab a Maskara: Arte ken Kutura idiay Burkina Faso: Ti Thomas G.B. Wheelock nga Urnong, (Prestel Publishing, 2007)
- Sankara, Thomas, Agsasao ni Thomas Sankara: Ti Burkina Faso a Rebolusion 1983–1987, (Pathfinder Press, 2007)
- Sankara, Thomas, Dakami ti Agtawtawid ti Rebolusion ti Lubong: Dagiti Bitla ti Rebolusion ti Burkina Faso 1983–1987, (Pathfinder Press, 2007)
Dagiti akinruar a silpo[urnosen | urnosen ti taudan]
Midia a mainaig iti Burkina Faso iti Wikimedia Commons
Pakaammo ti panagbiahe idiay Burkina Faso manipud iti Wikivoyage (iti Ingles)
- Burkina Faso a naikabil iti The World Factbook (iti Ingles)
- Burkina Faso iti Curlie (iti Ingles)
Wikimedia Atlas iti Burkina Faso
- Premier Ministère opisial a portal ti gobierno (iti Pranses)
- Burkina Faso
- Dagiti pagilian idiay Aprika
- Ekonomiko a Komunidad dagiti Estado ti Laud nga Aprika
- Dagiti pagilian ken teritorio nga agsasao ti Pranses
- Dagiti naserraan ti daga a pagilian
- Dagiti kabassitan a naparang-ay a pagilian
- Dagiti estado a kameng ti La Francophonie
- Dagiti estado a kameng ti Kappon ti Aprika
- Dagiti estado a kameng ti Organisasion ti Islamiko a Pagtitinnulongan
- Dagiti estado a kameng ti Nagkaykaysa a Pagpagilian
- Dagiti republika
- Dagiti estado ken teritorio a nabangon idi 1960