Burkina Faso
|
Burkina Faso
|
||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
| Pasasao: "Unité-Progrès-Justice" ("Panagkaykaysa, Rang-ay, Hustisia") |
||||||
|
Maysa Laeng a Rabii/Himno ti Balligi – Thomas Sankara |
||||||
![Lokasion iti Burkina Faso (nangisit nga asul)– idiay Aprika (nakusnaw nga asul ken nangisit a kolordapo)– idiay ti Kappon ti Aprika (nakusnaw nga asul) — [Sarita]](/wiki/Papeles:Location_Burkina_Faso_AU_Africa.svg) Lokasion iti Burkina Faso (nangisit nga asul)
– idiay Aprika (nakusnaw nga asul ken nangisit a kolordapo) |
||||||
| Kapitolio (ken kadakkelan a siudad) |
Ouagadougou 12°20′N 1°40′W / 12.333°N 1.667°WNagsasabtan: 12°20′N 1°40′W / 12.333°N 1.667°W |
|||||
| Opisial a pagsasao | Pranses | |||||
| Mabigbig a rehional a pagsasao |
Mòoré, Mandinka (Bambara) | |||||
| Patneng a grupo (1995) | Mossi 47.9% Fulani 10.3% Lobi 6.9% Bobo 6.9% Mande 6.7% Senufo 5.3% Grosi 5% Gurma 4.8% Tuareg 3.1% |
|||||
| Nagan dagiti umili | Burkinabé (ti pay Burkinabè ken Burkinabe) | |||||
| Gobierno | Semi-presidensial a republika | |||||
| - | Presidente | Blaise Compaoré | ||||
| - | Kangrunaan a Ministro | Luc-Adolphe Tiao | ||||
| Lehislatura | Nailian nga Asemblia | |||||
| Panakawayawaya | ||||||
| - | manipud ti Pransia | 5 Agosto 1960 | ||||
| Kalawa | ||||||
| - | Dagup | 274,200 km2 (Maika-74) 105,869 kd milia |
||||
| - | Danum (%) | 0.146% | ||||
| Bilang dagiti umili | ||||||
| - | 2010 karkulo | 15,730,977[1] (Maika-64) | ||||
| - | 2006 senso | 14,017,262 | ||||
| - | Densidad | 57.4/km2 (Maika-145) 148.9/kd mi |
||||
| GDP (PPP) | 2011 karkulo | |||||
| - | Dagup | $22.042 bilion[2] | ||||
| - | Tunggal maysa a tao | $1,466[2] | ||||
| GDP (nominal) | 2011 karkulo | |||||
| - | Dagup | $9.981 bilion[2] | ||||
| - | Tunggal maysa a tao | $664[2] | ||||
| Gini (2007) | 39.5[3] (kalalainganna) | |||||
| HDI (2007) |  0.389 (nababa) (Maika-177) |
|||||
| Kuarta | Laud nga Aprikano a CFA a pranko[4] (XOF) |
|||||
| Sona ti oras | (UTC+0) | |||||
| - | Kalgaw (DST) | saan a mapalpaliiw (UTC) | ||||
| Agmaneho iti | kanawan | |||||
| Internet TLD | .bf | |||||
| Kodigo ti panagtelepono | 226 | |||||
| 1 | Ti datos ditoy ket karkulo para iti 2005 a tawen a pinataud babaen ti Internasional a Pundo ti Panguartaan idi Abril 2005. | |||||
Ti Burkina Faso (
i/bərˌkiːnə ˈfɑːsoʊ/ bər-kee-nə fah-soh; Pranses: [buʁkina faso]) – ken naamammoan pay iti ababa a porma ti naganna ti Burkina – ket maysa a napalikmutan ti daga a pagilian idiay Laud nga Aprika. Daytoy ket napalikmutan babaen dagiti innem a pagilian: ti Mali iti amianan, ti Niger iti daya, ti Benin iti abagatan a daya, ti Togo ken ti Ghana iti abagatan, ken ti Côte d'Ivoire iti abagatan a laud. Ti kapitolio ti pagilian ket ti Ouagadougou.
Ti kadakkel daytoy ket 274,200 kuadrado kilometro (105,900 sq mi) nga adda ti nakarkulo a populasion ti sumurok a 15,757,000. Daytoy ket dati a tinawtawgana ti Republika ti Akin-ngato a Volta, daytoy ket nanaganan manen idi 4 Agosto 1984, babaen ni Presidente Thomas Sankara, a kayatna a saoen ket "ti daga dagiti agtaktakder a tattao" kadagiti nangruna a patneng a pagsasao ti pagilian iti Mòoré ken Dioula. Iti panakaisimbolo, ti "Burkina" ket mabalin a maipatarus iti, "tattao iti integridad", manipud ti pagsasao a Mòoré ken "Faso", ken "ama a daga" iti Dioula. Dagiti agtataeng ti Burkina Faso ket tinawtawagan akas dagiti Burkinabè (
/bərˈkiːnəbeɪ/ bər-kee-nə-bay).
Ti Burkina Faso ket nataengan manipud idi 14,000 ken 5000 BC babaen dagiti agananup-agburburas ti pagilian idiay rehion ti amianan a laud ti pagilian. Dagiti taltalon apagtataengan ket nagparparangda idi baetan ti 3600 ken 2600 BC. A tattan ket ti tengnga a Burkina Faso a nagruna a binuklan idi dagiti Mossi a pagarian. Dagitoy a pagarian ti Mossi ket nagbalin a Pranses a protektorado idi 1896. Kalpasan ti panagun-od ti panawaywaya manipud ti pransia idi 1960, ti pagilian ket napan kadagiti adu a panagbalbaliw ti gobierno aginggana idi dimteng ti agdama a pormana, ti semi-presidensial a republika. Ti presidente ket ni Blaise Compaoré.
Daytoy ket kameng ti Kappon ti Aprika, Komunidad dagiti Estado ti Sahel-Sahara, La Francophonie, Organisasion ti Islamiko a Pagtitinnulongan ken Ekonomiko a Komunidad dagiti Estado ti Aprika.
Dagiti nagibasaran[urnosen | urnosen ti taudan]
- ^ INSD Burkina Faso (Pranses)
- ^ a b c d "Burkina Faso". Internasional a Pundo ti Panguartaan. Naala idi 18 Abril 2012.
- ^ "Panakaiwarwaras ti matgedan ti pamilia – Gini a pagsurotan". The World Factbook. CIA. Naala idi 1 Septiembre 2009.
- ^ CFA a Pranko BCEAO.Kodkodigo: XOF / 952 ISO 4217 a kuarta ken nagnagan ken kodigo dagiti elemento. ISO. Naala idi 8 Mayo 2009.
Adu pay a mabasbasa[urnosen | urnosen ti taudan]
- de Turégano, Teresa Hoefert, Aprikano a Sinema ken Europa: Asideg a panakakita ti Burkina Faso, (European Press Academic Publishing, 2004)
- Engberg-Perderson, Lars, Panakadangran ti Panagrang-ay: Dagiti Politika, Gangandat, ken Enbironmento idiay Burkina Faso, (Praeger Publishers, 2003)
- Englebert, Pierre, Burkina Faso: Saan a Natalinaay a Panakaestado ti Laud nga Aprika, (Perseus, 1999)
- Howorth, Chris, Panagipatakder manen ti Lokal a Langa ti Daga: Panangimaton ti Enbironmento idiay Burkina Faso, (Ashgate, 1999)
- McFarland, Daniel Miles ken Rupley, Lawrence A, Naipakasaritaan a Diksionario ti Burkina Faso, (Scarecrow Press, 1998)
- Manson, Katrina ken Knight, James, Burkina Faso (Bradt a Pagsurotan ti Panagbaniaga), (Bradt a Pagsurotan ti Panagbaniaga, 2011)
- Roy, Christopher D ken Wheelock, Thomas G B, Daga dagiti Agtaytayab a Maskara: Arte ken Kutura idiay Burkina Faso: Ti Thomas G.B. Wheelock nga Urnong, (Prestel Publishing, 2007)
- Sankara, Thomas, Agsasao ni Thomas Sankara: Ti Burkina Faso a Rebolusion 1983–1987, (Pathfinder Press, 2007)
- Sankara, Thomas, Dakami ti Agtawtawid ti Rebolusion ti Lubong: Dagiti Bitla ti Rebolusion ti Burkina Faso 1983–1987, (Pathfinder Press, 2007)
Dagiti silpo ti ruar[urnosen | urnosen ti taudan]
Dagiti midia a mainaig ti Burkina Faso idiay Wikimedia Commons
- Premier Ministère opisial a portal ti gobierno (iti Pranses)
.svg)
- Burkina Faso
- Dagiti pagilian idiay Aprika
- Ekonomiko a Komunidad dagiti Estado ti Laud nga Aprika
- Dagiti pagilian nga agsasao ti Pranses
- Pranses a Laud nga Aprika
- Dagiti naserraan ti daga a pagilian
- Dagiti kabassitan a naparang-ay a pagilian
- Dagiti estado a kameng ti La Francophonie
- Dagiti estado a kameng ti Kappon ti Aprika
- Dagiti estado a kameng ti Organisasion ti Islamiko a Pagtitinnulongan
- Dagiti estado a kameng ti Nagkaykaysa a Pagpagilian
- Dagiti republika
- Dagiti estado ken teritorio a nabangon idi 1960
