Jump to content

Luxembourg

Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia

Nagsasabtan: 49°45′N 6°10′E / 49.750°N 6.167°E / 49.750; 6.167

Nalatak a Dukado ti Luxembourg
Wagayway ti Luxembourg
Wagayway
Eskudo ti Luxembourg
Eskudo
Napili a pagsasao: "Mir wëlle bleiwe wat mir sinn" (Luksemburgo)
"We want to remain what we are"
Nailian a kanta: Ons Heemecht
Ti Pagilianmi

Lokasion ti  Luxembourg  (nangisit a berde) – idiay Europa  (green ken nangisit a maris-dapo) – idiay Kappon ti Europa  (green)  —  [Leyenda]
Lokasion ti  Luxembourg  (nangisit a berde)

– idiay Europa  (green ken nangisit a maris-dapo)
– idiay Kappon ti Europa  (green)  —  [Leyenda]

Kapitolio
ken kadakkelan a siudad
Luxembourg
49°36′N 6°7′E / 49.600°N 6.117°E / 49.600; 6.117
Opisial a sasao
Nagan dagiti umiliTaga-Luxembourg
GobiernoUnitario a parlamentario
a batay-linteg a monarkia
Henri
Xavier Bettel
LehislaturaKamara dagiti Deputado
Wayawaya
9 Hunio 1815
19 Abril 1839
11 Mayo 1867
• Patingga ti personal a kappon
23 Nobiembre 1890
• Nagpundar iti EEC (itan ket ti Kappon ti Europa)
1 Enero 1958
Kalawa
• Dagup
2,586.4 km2 (998.6 sq mi) (Maika-179)
• Danum (%)
0.60%
Populasion
• Karkulo idi 2014
549,680 (Maika-170)
• Senso idi 2001
439,539
• Densidad
194.1/km2 (502.7/sq mi) (Maika-60)
GDP (PPP)Karkulo idi 2015
• Dagup
$53.174 bilion[1] (Maika-94)
• Tunggal maysa a tao
$93,174[1] (Maika-2)
GDP (nominal)Karkulo idi 2015
• Dagup
$54.9 billion[1] (Maika-71)
• Tunggal maysa a tao
$96,267[1] (Umuna)
Gini (2011)27.2[2]
ababa · Maika-6
HDI (2013)0.881[3]
nangato unay · Maika-21
KuartaEuro ()b (EUR)
Sona ti orasUTC+1 (CET)
• Kalgaw (DST)
UTC+2 (CEST)
Pagmanehuankanawan
Kodigo ti panagtawag+352
Kodigo ti ISO 3166LU
TLD ti internet.luc
  1. Saan a kapada a kas ti Het Wilhelmus ti Olanda.
  2. Sakbay idi 1999, Pranko ti Luxembourg.
  3. Naus-usar pay ti dominio ti .eu, gapu ta nakibinningayan daytoy kadagiti kameng nga estado ti Kapppon ti Europa.
  4. ^ "CIA – The World Factbook – Field Listing – Distribution of family income – Gini index". United States government. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 25 June 2014. Naala idi 3 May 2013.

Ti Luxembourg opisial a ti Nalatak a Dukado ti Luxembourg (Luksemburgo: Groussherzogtum Lëtzebuerg,[4] Pranses: Grand-Duché de Luxembourg,[5] Aleman: Großherzogtum Luxemburg[6]), ket ti napalikmutan ti daga a pagilian idiay Akinlaud nga Europa. Daytoy ket bineddengan babaen ti Belhika iti laud ken amianan, ti Alemania iti daya, ken ti Pransia iti abagatan. Daytoy ket buklen dagiti dua a nangruna a rehion: ti Oesling iti amianan a kas paset ti massif ti Ardennes, ken ti Gutland ("nasayaat a pagilian") iti abagatan.[7]Ti Luxembourg ket addaan iti populasion iti 524,853 manipud idi Oktubre 2012[8] ken addaan iti kalawa iti 2,586 kuadrado kilometro (998 sq mi), ken mangaramid daytoy kadagiti maysa a kabassitan a naturay nga estado idiay Europa.[9]

Kas maysa a representatibo a demokrasia nga addaan iti naibatay iti linteg a monarkia, daytoy ket indauluan babaen ti nalatak a duke, ni Henri, Nalatak a Duke ti Luxembourg, ken isu laengen daytoy ti nabati a nalatak a dukado iti lubong. Ti Luxembourg ket maysa a naparang-ay a pagilian, ken addaan daytoy iti napasayaat nga ekonomia ti kangatuan a GDP (PPP) tunggal maysa a tao iti lubong, segun ti Nagkaykaysa a Pagpagilian idi 2014. Ti sentral a lokasionna ket nangaramid daytoy nga estratehiko a nangruna kadagiti nadumaduma a bileg, manipud idi pannakapundarna a kas pagsammakedan ti Roma, ti panagsangailina iti nangruna a kastilio ti Pranko idi las-ud ti Nasapa a Tengnga a Panpanawen, ken ti papelna a kas bastion para iti Kalsada Espania idi baetan ti maika-16 ken maika-17 a sigsiglo.

Ti Luxembourg ket nagpundar a kamemng ti Kappon ti Europa, NATO, OECD, ti Nagkaykaysa a Pagpagilian, ken ti Benelux, ken mangipaltiing ti politikal a konsensona a mangparabor iti integrasion iti ekonomia, politika, ken militar. Ti siudad ti Luxembourg, nga isu daytoy ti kapitoliona ken kadakkelan a siudad, ket isu ti tugaw dagiti nadumaduma a patakder ken ahensia ti Kappon ti Europa. Idi Oktubre 18 2012, ti Luxembourg ket immuna a napili iti pakasaritaanna iti temporario a tugaw iti Konseho ti Seguridad ti Nagkaykaysa a Pagpagilian. Ti pagilian ket nagserbi iti Konseho ti Seguridad manipud idi Enero 1 2013 aginggana idi Disembre 31 2014.[10] Iti panangipaltiingna iti puestona iti heograpia, ti kultura ti Luxembourg ket nagtitiponan ti Romaniko ken Hermaniko nga Europa, ken nangitiptipon kadagiti ugali iti tunggal maysa. Ti Luxembourg ket maysa a tallo ti pagsasaona a pagilian: ti Luksemburges, Pranses ken Aleman ken dagiti opisial a pagsasao. Urayno daytoy ket sekular nga estado, ti Luxembourg ket kaaduan a Romano Katoliko.

Dagiti nagibasaran

[urnosen | urnosen ti taudan]
  1. ^ a b c d "Luxembourg". International Monetary Fund. Naala idi 1 Abril 2015.
  2. ^ "Gini coefficient of equivalised disposable income (taudan: SILC)". Eurostat Data Explorer. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2016-03-04. Naala idi 13 Agosto 2013.
  3. ^ "2014 Human Development Report Summary" (PDF). United Nations Development Programme. 2014. pp. 21–25. Naala idi 27 Hulio 2014.
  4. ^ panangibalikas [ˈgʀəʊsˌhɛχtsoːktuːm ˈlətsəbuχɕ]
  5. ^ panangibalikas: [ɡʁɑ̃ dyʃe də lyksɑ̃buʁ]
  6. ^ panangibalikas [ˈgʁoːsˌhɛʁtsoːktuːm ˈlʊksəmˌbʊʁk]
  7. ^ "Everything you need to know about the Grand Duchy of Luxembourg" (PDF).
  8. ^ "The first results of the population census" Naiyarkibo 2014-08-21 iti Wayback Machine, Statistics Portal, Luxembourg. Naala idi 12 Hulio 2012.
  9. ^ "Eurostat – Tables, Graphs and Maps Interface (TGM) table". Epp.eurostat.ec.europa.eu. Naala idi 21 Pebrero 2010.
  10. ^ "Luxemburger Wort – Asselborn's final Security Council meeting". Wort.lu. 2014-12-19. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2017-10-10. Naala idi 2015-04-02.

Adu pay a mabasbasa

[urnosen | urnosen ti taudan]

Dagiti akinruar a silpo

[urnosen | urnosen ti taudan]

Dagiti midia a mainaig iti Luxembourg iti Wikimedia Commons
Pakaammo ti panagbiahe idiay Luxembourg manipud iti Wikivoyage (iti Ingles)