Sasao a Subanen

Subanen
Subanen
Heograpiko a; pannakaiwarwaras	Akinlaud a Mindanao, Filipinas
Lingguistika a pannakaidasig	Austronesio Malayo-Polinesio Filipino Kalatakan a Tengnga a Filipino Subanen; ; ; ;
Pannakabingbingay	Tengnga a Subanen; Akindaya a Subanen; Akin-amianan a Subanen; Akin-abagatan a Subanen; Kolibugan Subanon; Akinlaud a Subanon;
Glottolog	suba1253

Ti sasao a Subanen (ammo pay a kas Subanon ken Subanun) ket ti maysa nga pagsasao nga Austronesio a maitagikua iti subgrupo ti Kalatakan a Tengnga a Filipino.^[1]^:303 Masansan a maipalawag a kas agmaymaysa a pagsasao, kadawyan nga ikeddeng daytoy babaen dagiti lingguista a kas rimpuok ti dialekto ngem ad-adu a kas monolitiko a pagsasao. Ti Subanon ket insasao babaen dagiti nadumaduma a lugar ti Peninsula ti Zamboanga a kas dagiti probinsia ti Zamboanga Sibugay, Zamboanga del Norte ken Zamboanga del Sur, ken idiay Misamis Occidental ti Akin-amianan a Mindanao. Adda met dakkel a komunidad ti Subanon idiay Misamis Oriental. Kaaduan ti mangtawtawag kaniada iti Subanen, Subanon wenno Subanun, bayat a dagiti agay-ayat iti Islam tinawtawaganda ti bagbagida a kas Kalibugan.

Internal a pannakaidasig

Idasig ni Jason Lobel (2013:308) dagiti kita ti Subanen a kas dagiti sumaganad.^[1]

Subanen
- Akinlaud
  - Akinlaud a Subanon
  - Akinlaud a Kolibugan
- Nuklear
  - Laud a Nuklear
    - Tawlet-Kalibugan a Subanen
    - Salug-Godod a Subanen
  - Daya a Nuklear
    - Akin-abagatan a Subanen
    - Tengnga a Subanen
    - Akin-amianan a Subanen
    - Akindaya a Subanen

Ilista ni Lobel (2013:308) dagiti sumaganad nga inobasion kadagiti tunggal maysa a sumaganad a subgrupo.

Nuklear a Subanen: *k > Ø
Akinlaud a Subanen: *k > /k/
Daya a Nukklear a Subanen: *r > /l/
Laud a Nuklear a Subanen: *r > /r/
Akinlaud a Subanen: *r > /l/ (nawaya a napasamak, mabalin a gapu iti pannakaiyasideg iti Tausug, Maguindanaon, Butuanon, Cebuano, ken/wenno Ilonggo, a nagbalin metten iti pannakaiyallatiw iti *r > /l/ a nawaya iti tunggal maysa kaniada)

Proto-Subanen

Ti sumaganad nga imbentorio ket mabalin a makonstrukto manen para iti Proto-Subanen:^[1]^[2]

Dagiti paaweng
	Front	Central	Back
Close	*i		*u
Mid		*ə
Open		*a

Dagiti konsonante
		Bilabial	Alveolar	Palatal	Velar	Glottal
Stop	voiceless	*p	*t		*k	*ʔ
Stop	voiced	*b	*d		*g
Fricative			*s
Nasal		*m	*n		*ŋ
Lateral			*l
Approximant		*w		*y

Ti Proto-Kalatakan a Tengnga a Filipino nga *h ket napukawna idin dagiti amin a puesto iti Proto-Subanen, ti *ʔ ket mabati laeng iti kamaudian a puesto.

Dagiti nagibasaran

^ ^a ^b ^c Lobel, Jason William (2013). Philippine and North Bornean languages: Issues in Description, Subgrouping, and Reconstruction (PDF) (Ph.D. dissertation) (iti Ingles). University of Hawai'i at Manoa.
^ Bulalang, Sharon (2018). "Two Patterns of /a/ and /o/ Alternation in Subanon". Oceanic Linguistcs (iti Ingles). 57 (2): 289–302. doi:10.1353/ol.2018.0013.

Dagiti akinruar a silpo

"Subanon" iti Ethnologue (Maika-23 nga ed, 2020). (iti Ingles)
Dagiti rekording ti Subanon ket naiyarkibo iti Kaipuleohone, a mairaman ti listaan ti balikas, dagiti sentesia, ken ti maysa a tradisional a kanta (iti Ingles)

Daytoy nga artikulo a mainaig iti sasao nga Austronesio ket pungol. Makatulongka iti Wikipedia babaen ti panagnayon iti daytoy.

Daytoy nga artikulo a mainaig iti Filipinas ket pungol. Makatulongka iti Wikipedia babaen ti panagnayon iti daytoy.

[Lobel-1] Lobel, Jason William (2013). Philippine and North Bornean languages: Issues in Description, Subgrouping, and Reconstruction (PDF) (Ph.D. dissertation) (iti Ingles). University of Hawai'i at Manoa.

[Bulalang2018-2] Bulalang, Sharon (2018). "Two Patterns of /a/ and /o/ Alternation in Subanon". Oceanic Linguistcs (iti Ingles). 57 (2): 289–302. doi:10.1353/ol.2018.0013.

[1]

[2]